Specyfika poznawczego ujęcia emocji na przykładzie teorii emocji R. Lazarusa a fenomenologiczna teoria emocji J.P. Sartre’a

Abstrakt

Na początku naszego artykułu należy stwierdzić, że teoria emocji R. Lazarusa jest jedną z najbardziej znanych i uznanych poznawczych teorii emocji, natomiast teoria emocji J.P. Sartre’a jest najbardziej znaczącą fenomenologiczną teorią emocji. Wartość poznawczą zarówno teorii emocji Lazarusa, jak i Sartre’a potwierdzają liczne artykuły i opracowania obecne we współczesnej literaturze psychologicznej 1. Warto również zauważyć we wstępie, że analiza fenomenu emocji dokonywana w perspektywie poznawczej i z zastosowaniem metodologii przejętej z nauk o poznaniu jest bliska fenomenologicznej perspektywie ujmowania emocji. Zarówno podejście poznawcze, jak i podejście fenomenologiczne starają się rozwinąć najbardziej abstrakcyjny aspekt fenomenu emocji, niemniej istnieją pomiędzy tymi ujęciami istotne różnice. Rozbieżność między teorią emocji Lazarusa a teorią emocji Sartre’a wynika oczywiście ze sposobu podejścia do problematyki emocjonalnej (wyboru paradygmatu poznawczego) i dotyczy przede wszystkim zakresu i stopnia uniwersalności problematyki emocjonalnej. Chcielibyśmy zatem przedstawić teorię emocji R. Lazarusa, następnie J.P. Sartre’a, by w konsekwencji wykazać podobieństwa i różnice charakteryzujące obie te teorie. Przedstawienie tych teorii, ich analiza i porównanie oraz wyciągnięcie z nich pewnych wniosków stanowi istotę naszego artykułu.