Patriarchy and the (late)Victorian Middle-Class Family Reconsidered

Sylwia Janina Wojciechowska

doi:10.35765/HW.2019.1847.06

Sylwia Janina Wojciechowska Akademia Ignatianum w Krakowie https://orcid.org/0000-0001-7390-6952

DOI: https://doi.org/10.35765/HW.2019.1847.06

Słowa kluczowe: patriarchat, pater familia, mater familia, edukacja kobiet, kobiecość wiktoriańska

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest analiza stosunków patriarchalnych panujących w rodzinach klasy średniej w wiktoriańskiej Anglii, która została przeprowadzona w odniesieniu do relacji za-wartej w Chwilach istnienia Virginii Woolf. Celem nadrzędnym jest ukazanie pierwszych symptomów nieuchronnej transformacji modelu rodziny, które były zauważalne już w ostatniej dekadzie epoki wiktoriańskiej.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Analiza została przeprowadzona na podstawie pojęć pater familias i mater familias w odniesieniu do obrazu późnowiktoriańskiej rodziny patriarchalnej, nakreślonego w Chwilach istnienia. Argumentację dopełniają odniesienia literackie, wykorzystujące metodę filologiczną.

PROCES WYWODU: W pierwszej kolejności rozważono znaczenie pojęć pater familiasi mater familias w epoce wiktoriańskiej. Następnie, na podstawie Chwil istnienia, przeprowadzono analizę relacji patriarchalnych panujących w rodzinie Stephenów – przykładowej rodzinie patriarchalnej. Przyjęto dwa skrajne punkty widzenia w kwestii wykształcenia kobiet, konserwatywny oraz postępowy, wyrażony przez autorkę esejów.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza materiału źródłowego dowodzi, iż redefinicja pojęć pater familiasi mater familias w patriarchalnej rodzinie późnowiktoriańskiej dotyczyła głównie ich wymiaru społecznego. Interpretacja treści esejów autobiograficznych uzasadnia trafność hipotezy, iż nowatorskie ujęcie kwestii edukacji kobiet uwidoczniło się w Anglii już u schyłku XIX w.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Analiza wykazała, iż model rodziny patriarchalnej w Wielkiej Brytanii uległ przedefiniowaniu na długo przed wybuchem I wojny światowej. Wartość dodana analizy polega na wykazaniu, iż symptomy transformacji społecznych uwidaczniają się w sferze prywatnej w kontekście edukacyjnym znacznie wcześniej, niż się zazwyczaj zakłada, co z kolei uzasadnia intensywność badań podejmowanych w tym obszarze.

Biogram autora

Sylwia Janina Wojciechowska, Akademia Ignatianum w Krakowie

Sylwia J. Wojciechowska – doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa, absolwentka filologii klasycznej UMK oraz filologii angielskiej i włoskiej Uniwersytetu w Stuttgarcie, adiunkt Akademii Ignatianum w Krakowie. Główny obszar jej zainteresowań to współczesne rewizje sielanki i anty-sielanki oraz modernizm brytyjski. W 2017 roku opublikowała monografię "Re)Visions of the Pastoral in Selected British and American post-Romantic Fiction.

Bibliografia

Booth, A. (2016). Woolf and Biography. In: Jessica Berman (ed.) A Companion to Virginia Woolf, Oxford: Wiley-Blackwell, 13 – 26.

Caserio, R.L. (ed.) (2009). The Cambridge Companion to the Twentieth-Century English Novel.Cambridge: Cambridge University Press.

Giddens, A. (2006). Sociology. Cambridge: Polity Press.

Grimal, P. (1994). Seneka. [Seneca]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Guest, K. (2007). The Subject of Money: Late-Victorian Melodrama’s Crisis of Masculinity. In: Victorian Studies, vol. 49/4, 635 – 657. Retrieved from: https://www.jstor.org/stable/4626371.

Huchthausen, L. (ed.) (1988). Die Frau in der Antike. [Woman in Antiquity]. Stendal: Winckelmann-Geselschaft.

Foucault, M. (1978). The History of Sexuality. (trans.) R. Hurley. New York: Pantheon Books.

Kulesza, R. (ed.) (2012). Słownik kultury antycznej. [Dictionary of Ancient Culture], Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.

Levine, P. (1990). “The Humanising Influences of Five O’Clock Tea”: Victorian Feminist Periodicals. In: Victorian Studies, vol. 33/2, 293 – 306. Retrieved from: https://www.jstor.org/stable/3828360.

Peterson, L.H. (1999). Traditions of Victorian Women’s Autobiography. The Poetics and Politics of Life Writing. Charlottesville & London: The University Press of Virginia.

Plezia, M. (ed.) (1999). Słownik łacińsko-polski. Tom IV [ Latin-Polish Dictionary. Volume IV]. Warszawa: PWN.

Piszczek, Z. (ed.) (1990). Mała encyklopedia kultury antycznej [Minor Encyclopedia of Ancient Culture]. Warszawa: PWN.

Saller, R.P. (1999). Pater Familias, Mater Familias, and the Gendered Semantics of the Roman Household. In: Classical Philology, vol.94/2, 182 – 197. Retrieved from: https://www.jstor.org/stable/270558.

Schwartz, L. (2011). Feminist thinking on Education in Victorian England. In: Oxford Review of Education, vol. 37/5, 669 – 682. Retrieved from: https://www.jstor.org/stable/23119462.

Woolf, V. (1985). A Sketch of the Past. In: Moments of Being. A Collection of Autobiographical Writing. J. Schulkind (ed.). San Diego, New York & London: Harcourt, 61 – 160.

Woolf, V. (1985). 22 Hyde Park Gate. In: Moments of Being. A Collection of Autobiographical Writing. J. Schulkind (ed.). San Diego, New York & London: Harcourt, 162 – 179.

Woolf, V. (1984). On Not Knowning Greek. In: The Common Reader. A. McNeillie (ed.). San Diego, New York & London: Harcourt, 23 – 38.

Walbys, S. (1990). Theorizing Patriarchy. Oxford: Basil Blackwell.

Walbys, S. (2003). Gender Transformations. London and New York: Routledge.

Żarnowska, A., Szwarc, A. (eds.). (2006). Kobieta i rewolucja obyczajowa. Społeczno-kulturowe aspekty seksualności. Wiek XIX i XX [Woman and Social Revolution. Socio-Cultural Aspects of Sexuality in the 19th and 20th centuries]. Warszawa: DiG.