Godność osobista w ocenie młodzieży – analiza teoretyczno-empiryczna
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest odtworzenie i pokazanie świadomości godnościowej młodzieży w aspekcie jej doświadczeń w różnych sytuacjach życiowych.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Przedstawiony problem badawczy dotyczy odpowiedzi na pytanie, jak badani rozumieją godność osobistą człowieka, jak oceniają wybitne jednostki o wysokim poziomie godności nabytej. Podstawą do rozważań empirycznych są wyniki badań jakościowych zrealizowanych w latach 2017-2018 wśród różnych kategorii młodzieży uczącej się lub studiującej.
PROCES WYWODU: Odwołując się do opracowań naukowych, dokonano interdyscyplinarnej refleksji nad rozumieniem pojęcia godność i skonfrontowano wyniki z opiniami badanych.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Z przeprowadzonych badań jakościowych wynika, że około 60% badanych deklaruje pozytywne – niekiedy ogólnikowe – oceny o ludziach charakteryzujących się wysokim poczuciem godności własnej. Tylko co dziesiąty badany wyrażał negatywne oceny o takich osobach. Niektórzy ankietowani mieli trudności z podaniem bliższych określeń, czym jest godność osobista, lub uważali to pojęcie za niedefiniowalne.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W sytuacji, gdy wielu ludzi traci właściwe poczucie godności osobistej, postulat budzenia poczucia godności i jej poszanowania staje się wyzwaniem i zadaniem edukacyjnym dla wszystkich podmiotów interakcji w procesach wychowawczych i dydaktycznych.
Bibliografia
Archer, M. S. (2017). Morfogeneza tożsamości osobistej. Jesteśmy tym, na czym nam zależy. Tł. P. Wielecki. W: Prof. dr hab. Margaret S. Archer doktor honoris causa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
Boguszewski, R. (2019). Rodzina – jej znaczenie i rozumienie. Komunikat z badań CBOS” nr 22.
Chałas, K. (2006). Wychowanie ku wartościom. Elementy teorii i praktyki. T. I (Godność, wolność, odpowiedzialność, tolerancja). Lublin- Kielce: Wydawnictwo JEDNOŚĆ.
Chlewiński, Z., Zaleski Z. (1989). Godność. W: Encyklopedia katolicka. T. V. L. Bieńkowski i in., (red.), kol. 1231-1232, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Dłubacz, W. (2014). O pojęciu godności i antropologicznym wymiarze pracy. W: Godność - Praca - Globalizacja. W. Dłubacz (red.), Stalowa Wola: Wydawnictwo Sztafeta.
Fukuyama, F. (1996). Koniec historii. Tł. T. Biedroń, M. Wichrowski. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Furmanek, W. (2013). Godność obiektem badań nauk humanistycznych. W: Wartości w pedagogice. Wolność, odpowiedzialność, godność. W. Furmanek (red.), Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Gajda, J. (2013). Wartości w życiu i edukacji człowieka. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Grzegorczyk, A. (1983). Pojęcie godności jako element poznawczej regulacji ludzkiego zachowania. ,,Studia Filozoficzne” nr 8-9.
Hołub, G. (2014). Osoba w labiryncie decyzji moralnych. Bioetyka w perspektywie personalistycznej. Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM.
Kanclerz, B. (2015). Orientacje życiowe młodzieży akademickiej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Konarska, J. (2003). Zmiana wartości czy moralności? (niesprawność nabyta). Mysłowice: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna imienia Kardynała Augusta Hlonda w Mysłowicach.
Kozielecki, J. (1977). O godności człowieka. Warszawa: Czytelnik.
Mariański, J. (2014). Godność – wartość uniwersalna i relatywna. W: Janusz Mariański. Moralność w kontekście społecznym. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS.
Mikrut, A. (2013). O poszanowaniu godności osób niepełnosprawnych – idea a rzeczywistość. „Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne” nr 3-4.
Mikrut, A. (2014). O odkrywaniu swojej godności przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną. „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 27, nr 1.
Mikrut, A. (2016). O promowaniu godności człowieka w ramach konwencji o prawach osób niepełnosprawnych. „Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych” 69.
Nowicka-Kozioł, M. (2002). Godność podmiotu ponowoczesnego. W: Prawo głosu i różnicy a podmiotowość. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
Oleś, P. K. (2012). Godność – zapoznana czy zapoznawana? W: Godność w perspektywie nauk. H. Grzmil-Tylutki, Z. Mirek (red.), Kraków: Międzynarodowe Towarzystwo Naukowe Fides et Ratio.
Ossowska, M. (1983). O człowieku, moralności i nauce. Miscellanea. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Ostrowska, U. (2004). Studenci wobec godności. Między nieodzownością a kontestacją. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Pasteczko, E. (2012). Młodzież o godności człowieka a nauczanie Jana Pawła II. W: Godność w perspektywie nauk. H. Grzmil-Tylutki, Z. Mirek (red.), Kraków: Międzynarodowe Towarzystwo Naukowe Fides et Ratio.
Piluś, H. (1999). Godność osobowa jako podstawa i uzasadnienie niezbywalnych praw i wolności człowieka. W: Prawa i wolności człowieka w edukacji demokratycznego państwa. R.
Rosa (red.), Materiały I Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Siedlce – Chlewiska 7-8 grudnia 1999 r.. Siedlce: Wydawnictwo Uczelniane Akademii Podlaskiej.
Prüfer, P. (2017). Godnościowy wysiłek człowieka w ocalaniu własnej godności. Refleksje wokół książki Janusza Mariańskiego. W: Człowiek sam dla siebie wyzwaniem. P. Prüfer (red.), Gorzów Wielkopolski: Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim.
Rynio, A. (2019). Wychowanie do odpowiedzialności. Studium teorii i praktyki pedagogiki integralnej. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Stępień, S. (2016). Godność osobowa. W: Encyklopedia aksjologii pedagogicznej. K. Chałas, A. Maj (red.), Radom: POLWEN Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne.
Copyright (c) 2020 Janusz Mariański
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
