Wpływ przynależności do grup interesu na predyspozycje społeczno-polityczne, aktywność i kreatywność jednostek

Abstrakt

Grupy interesy, stowarzyszenia i organizacje społeczne są obecnie nieodłącznym i często kluczowym elementem struktury społecznej. Wywierają one znaczący wpływ na bieg spraw publicznych oraz na jakość życia społecznego. Ich oddziaływanie przejawia się na wiele różnych sposobów, spośród których jako najbardziej oczywiste można wymienić reprezentowanie poglądów obywateli w sferze publicznej, kształtowanie agendy politycznej, dopełnianie systemu politycznej reprezentacji czy też sprzeciwianie się niepopularnym decyzjom rządzących. Wynikające z powyższych efekty w skali makro mają ogromne znaczenie i jako takie są często poddawane analizie naukowej. Niemniej jednak, istnieje również wiele efektów w skali mikro, czyli w odniesieniu do samych jednostek. Niniejszy artykuł ma właśnie za zadanie przeanalizowanie, głównie na przykładzie amerykańskim, tego, jakie są efekty funkcjonowania grup dla jednostek do nich przynależących, jak fakt uczestnictwa w pracach grup przekłada się na jakość społecznych relacji jednostek, ich dyspozycje oraz konsekwentnie kreatywność. Analizując poszczególne sfery funkcjonowania jednostek w grupach, autor dochodzi do wniosku, że dla jednostek uczestnictwo w grupach i stowarzyszeniach jest w znacznym stopniu wzbogacające i ma znaczące, pozytywne przełożenie na jakość ich społecznego życia i relacji. Przejawia się to między innymi w fakcie, że jednostki uczestnicząc w pracach grupy zdobywają konkretne umiejętności społeczne, takie jak zdolność przekonywania do swoich racji, umiejętności negocjacyjne oraz przede wszystkim to, że uczestnictwo w działalności grupowej w sposób zasadniczy może przekładać się na poziom pewności siebie i samoocenę jednostek. W ten sposób jednostki z większym prawdopodobieństwem angażować będą się w życie społeczno-polityczne, jak również skuteczniej zabiegać o realizację swych interesów. Autor stwierdza też, że niezmiernie istotnym efektem, wiążącym się z uczestnictwem jednostek w funkcjonowaniu grup i organizacji jest kształtowanie się zdrowych relacji społecznych, co jest pochodną zwiększania się kapitału społecznego i budowania wzajemnego zaufania. To wszystko może mieć bezpośrednie przełożenie na poziom kreatywności jednostek, jednostek, które wzbogacone o informacje, podbudowane w swej samoocenie i pewniejsze siebie mogą działać i myśleć odważniej – być bardziej kreatywne. Mimo niewątpliwie wielu dobrodziejstw płynących z uczestnictwa jednostek w grupach, autor podkreśla jednak, że w niektórych przypadkach mogą pojawiać się efekty negatywne, jak choćby możliwość antagonizowania grup i potencjał dla ekstremizmu, czy też to, że udział w życiu grupy może powodować wzrost konformizmu, co z kolei może przekładać się negatywnie na kreatywność. Wszystko jednak, jak pokazuje w wywodzie autor, zależy od rodzaju grupy.

Interest groups, associations and social organizations are nowadays key social elements that influence the quality of social and political life. There are many ways in which they affect social and political systems, and most obvious of these seem to be the effects found on the macro scale, namely the fact that groups represent people’s opinions, shape the political agenda, complement the system of political representation, and oppose the introduction of unpopular decisions. All of these and many other effects on the macro scale are of great importance and are often subjects of scholarly research. However, there are also effects on the micro scale, that is the effects on individuals. The aim of this article is to point out and analyze, mostly on the American example, how the fact of belonging to a group and being an active member can influence individuals’ predispositions, activity and consequently their creativity. The author reaches a conclusion that there is a significant relation. People belonging to groups, and especially those being active in them, gain a lot in terms of socially desirable characteristics. The activity within a group helps individuals become more self-confident, get more self-esteem, and gain social skills that help in social relations. All of this can affect the potential for creativity, as individuals who are more self-confident and better informed tend to think more boldly and express themselves more courageously, which consequently helps creativity. Despite all the positive effects of groups, one can definitely also find many potential dangers and disadvantages. As to the individual level, we can assume that belonging to some groups may make some individuals become more hostile towards members of other groups. The same concerns the potential for creativity, namely belonging to some kind of groups, especially those clearly promoting inner conformism may decrease the level of creativity. Therefore, very much depends on the type of a group that we are talking about. Most of the groups seem to have positive effects, but some, in some circumstances, may have negative influence in this regard.