Wpływ doświadczeń teatralnych i predyspozycji scenicznych Karola Wojtyły na charakter publicznych wystąpień Jana Pawła II
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest ukazanie zależności pomiędzy doświadczeniami teatralnymi i predyspozycjami scenicznymi Karola Wojtyły a zachowaniem Jana Pawła II podczas jego publicznych wystąpień.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Poruszany w tekście problem koncentruje się wokół pytań: Czy doświadczenia teatralne i wybrane umiejętności Karola Wojtyły wywarły wpływ na charakter późniejszych publicznych wystąpień Jana Pawła II? Jeśli tak, jaki był ten wpływ? W czym się wyrażał? Metody wykorzystane do zbadania tego problemu to przegląd wybranej literatury oraz analiza nagrań wideo.
PROCES WYWODU: W pierwszej części przybliżona zostanie przeszłość teatralna Karola Wojtyły, głównie jego związki z Teatrem Rapsodycznym Mieczysława Kotlarczyka. W drugiej części na kilku przykładach zaprezentowane będą zachowania papieża podczas publicznych wystąpień. W trzeciej części zostanie pokazane, jaki wpływ na te zachowania miały predyspozycje sceniczne i doświadczenie aktorskie Jana Pawła II.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Z przeprowadzonej analizy wynika, że Jan Paweł II wykorzystywał zarówno zdobyte u Kotlarczyka doświadczenie teatralne, jak i wrodzone predyspozycje w swoich publicznych wystąpieniach. Posługiwał się nimi bardzo umiejętnie. Pomagały mu one budować mocniejszą więź ze swoimi odbiorcami, zjednywały sympatię, czyniły bardziej przekonującym. Sprawiały, że nie tylko treść jego homilii czy przemówień, ale także sposób ich wygłaszania przyciągał uwagę odbiorców.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Papież Polak miał bardzo wysoko rozwinięte kompetencje komunikacyjne, potrafił posługiwać się różnymi środkami wyrazu. Posiadał wrodzone umiejętności sceniczne, wykształcenie aktorskie i korzystał z tego również w swojej posłudze duszpasterskiej i kaznodziejskiej. Artykuł pokazuje wybrane zachowania papieskie podczas publicznych wystąpień, w których widać wpływ doświadczeń teatralnych. Można spróbować pod tym kątem przeanalizować dokładnie tylko jedną pielgrzymką albo – bardzo szczegółowo – jedno konkretne wystąpienie. Można także zwrócić uwagę na aspekt świadomego reżyserowania danego wystąpienia.
Bibliografia
Borowski, A. (2014). Jan Paweł II i retoryka. W: M. Jačov, F. Ziejka i W. Zuziak (red.). Przesłanie Jana Pawła II na XXI wiek (s. 99-106). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II.
Dziedzic, S. (2008). Adept sztuki teatralnej. W: K. Flader i W. Kawecki (red.), Jan Paweł II człowiek kultury (s. 71-90). Kraków: Dom Wydawniczy Rafael.
Jan Paweł II. (2012). Pielgrzymki do ojczyzny. Przemówienia, homilie. Kraków: Znak.
Jankosz, M. (2018a). Sytuacje komunikacyjne publicznych wystąpień Jana Pawła II podczas I pielgrzymki do Polski. Polonia Sacra, 50(1), 183-194.
Jankosz, M. (2018b). Wpływ sytuacji komunikacyjnej na zachowania Jana Pawła II podczas spotkania z młodzieżą na Wzgórzu Lecha w 1979 roku. Poznańskie Spotkania Językoznawcze,35-36, 23-32.
Jankosz, M. (2019). Gesty narracyjne Jana Pawła II. Horyzonty Wychowania, 18(45), 121-131.
Jankosz, M. i Przyczyna, W. (2020). Rapsodyk na ambonie? Jan Paweł II na placu Zwycięstwa w Warszawie w świetle założeń Teatru Rapsodycznego Mieczysława Kotlarczyka. Roczniki Humanistyczne, 68, 249-261.
Kosiński, D. (2008). Performer. Jan Paweł II i polski teatr przemiany. Więź, 10. http://wiez.pl/laboratorium/teksty.php?_performer_jan_pawel_ii_i_polski_teatr_przemiany&p=1
Kotlarczyk, M. (1975). Sztuka żywego słowa. Rzym: Fundacja Teatru Religijnego i Przyjaciół Teatru Rapsodycznego.
Michałowska, D. (2008). Aktor. W: K. Flader i W. Kawecki (red.), Jan Paweł II człowiek kultury (s. 91-100). Kraków: Dom Wydawniczy Rafael.
Jan Paweł II – urodzony aktor (2013). [Audycja radiowa]. https://www.polskieradio.pl/8/1594/ Artykul/957402,Jan-Pawel-II-urodzony-aktor
Poniewierski, J. (2006). Gesty Jana Pawła II. Kraków: Znak.
Popiel, J. (2006). Los artysty w czasach zniewolenia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Popiel, J. (2014). Karol Wojtyła w świecie teatru. W: M. Jačov, F. Ziejka i W. Zuziak (red.). Przesłanie Jana Pawła II na XXI wiek (s. 123-137). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II.
Słownik wiedzy o teatrze. (2005). Bielsko-Biała: ParkEdukacja.
Copyright (c) 2021 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
