Oddziaływania rodzicielskie w rozwijaniu uzdolnień sportowych dzieci w czasie izolacji społecznej spowodowanej pandemią Covid-19
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest poznanie doświadczeń i oddziaływań rodzicielskich związanych z rozwojem uzdolnień sportowych dzieci przed i w czasie izolacji społecznej spowodowanej pandemią COVID-19.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: W prezentowanym artykule analizom poddano wypowiedzi rodziców odnoszące się do oddziaływań na rzecz rozwoju uzdolnień sportowych ich dzieci w sytuacji izolacji społecznej. Metodą badań był wywiad swobodny pogłębiony.
PROCES WYWODU: Zdefiniowano kluczowe dla analizy pojęcia i scharakteryzowano znaczenie oddziaływań rodzicielskich dla rozwoju uzdolnień sportowych dzieci.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W działaniach rodziców na rzecz rozwoju uzdolnień sportowych dzieci przed pandemią najważniejsze są: wczesne rozpoznanie potencjału, decyzja o rozwijaniu zdolności, zaangażowanie opiekunów w organizację i finansowanie różnych form rozwoju, dbałość o ogólny rozwój fizyczny i zdrowie oraz udzielanie wsparcia psychicznego. W czasie izolacji społecznej spowodowanej COVID-19 działania rodziców zmieniły swój charakter – pojawiła się konieczność wygospodarowania w domu miejsca i czasu na treningi oraz wsparcia organizacyjnego i psychicznego, szczególnie motywacji przy jednoczesnym godzeniu tego z nauką i pracą zdalną wszystkich członków rodziny.
Dla rodziców trudnością było to, że musieli zastąpić trenerów w domu, nie mając ku temu odpowiednich kompetencji, a także praca nad motywacją dziecka, by utrzymać je w regularnych treningach. Natomiast analizując szanse związane z rozwojem uzdolnień sportowych wynikające z izolacji społecznej, uwidacznia się ich związek z konkretnymi doświadczeniami młodych sportowców.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Rodzice podczas pandemii zmuszeni zostali do przejęcia funkcji trenerów, nie mając w większości ku temu wystarczających kompetencji ani warunków domowych. Wyłączenie z opieki nad zdolnymi wyspecjalizowanych instytucji może znacząco obniżać motywacje młodych sportowców i tym samym prowadzić do zaniku osiągnięć.
Bibliografia
Abbott, A. i Collins, D. (2004). Eliminating the dichotomy between theory and practice in talent identification and development: Considering the role of psychology. Journal of Sport Sciences 22, 395-408. https://doi.org/10.1080/02640410410001675324
Baum, A. i Łukasiewicz-Wieleba, J. (2018). Korelaty uzdolnień szachowych. Środowiskowe ba- dania nad młodymi adeptami królewskiej gry. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej. http://www.aps.edu.pl/media/2081109/e-book-baum_%C5%82ukasiewicz-wiele- ba_korelaty.pdf
Bloom, B.S. (1985). Generalization about talent development. W: B.S. Bloom, Developing Talent in Young People (s. 507-549). New York: Ballantine Books.
Côté, J. (1999). The influence of the family in the development of talent in sport. The Sport Psychologist 13, 395-417. https://doi.org/10.1123/tsp.13.4.395
Flick, U. (2012). Projektowanie badania jakościowego (P. Tomanek, tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gibbs, G. (2011). Analizowanie danych jakościowych (M. Brzozowska-Brywczyńska, tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Góralski, A. (2009). Metody badań pedagogicznych w zarysie. Warszawa: Wydawnictwo Universitas Rediviva.
Kvale, S. (2012). Prowadzenie wywiadów (A. Dziuban, tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lewowicki, T. (1986). Kształcenie uczniów zdolnych. Warszawa: WSiP.
Limont, W. i Cieślikowska, J. (2004). Czy potrzebna jest pedagogika zdolności. W: W. Limont, Teoria i praktyka edukacji uczniów zdolnych (s. 31-62). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls. Łukasiewicz-Wieleba, J. (2018). Rozpoznawanie potencjału oraz wzmocnienia i ograniczenia rozwoju dzieci w narracjach rodziców. Warszawa: Wydawnictwo APS.
Ostrowska, B.A. i Bałaj, B. (2010). Zdolności ruchowe – ujęcie interdyscyplinarne. W: A.E. Sękowski i W. Klinkosz, Zdolności człowieka w ujęciu współczesnej psychologii (s. 239-255). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Ptaszek, G., Stunża, G.D., Pyżalski, J, Dębski, M. i Bigaj, M. (2020). Edukacja zdalna: co stało się z uczniami, ich rodzicami i nauczycielami? Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Siekańska, M. (2013). Talent sportowy – psychologiczne i środowiskowe uwarunkowania rozwoju uzdolnionych zawodników. Kraków: AWF.
Silverman, D. (2012). Prowadzenie badań jakościowych (J. Ostrowska, tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Subotnik, R.F., Olszewski-Kubilius, P. i Worrell, F.C. (2011). Rethinking giftedness and gifted educa- tion: A proposed direction forward based on psychological. Psychological Science in the Public Interest 12(1), 3-54. https://doi.org/10.1177/1529100611418056
Subotnik, R.F., Olszewski-Kubilius, P. i Worrell, F.C. (2015). Antecedent and concurrent psychoso- cial skills that support high levels of achievement within talent domains. High Ability Studies, 26(2), 195-210. https://doi.org/10.1080/13598139.2015.1095077
Ustawa z dnia 25 czerwca 2010 roku o sporcie, Dz. U. 2010, Nr 127, poz. 857. https://isap.sejm. gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20101270857/U/D20100857Lj.pdf
Witte, A.L., Kiewra, K.A. i Perry, K.R. (2015). Parenting talent: A qualitative investigation of the roles parents play in talent development. Roeper Review 37, 84-96. https://doi.org/10.1080/0 2783193.2015.1008091
Copyright (c) 2020 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
