Zjawisko niewidoczności w czasach zdalnego nauczania jako bezprecedensowy sprawdzian współodpowiedzialności w edukacji
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem rozważań jest zaprezentowanie i możliwie wieloaspektowe omówienie zjawiska uczniowskiej „niewidoczności” w czasach, gdy nauka systemowa po raz pierwszy została realizowana w formie distance teaching.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Głównym problemem publikacji jest ujęcie i w konsekwencji zaprezentowanie wieloaspektowości zjawiska uczniowskiej „niewidoczności” w czasach zdalnego nauczania. Czynnikiem inicjującym prezentowane rozważania było doświadczenie autorki zanurzonej w konkretnym wycinku rzeczywistości edukacyjnej. Zastosowana została strategia poszukiwawcza (bazująca na analizie) wobec omawianego zagadnienia, pytań o jego istotę, specyfikę i strukturę oraz wobec odczytywania sensu i znaczenia obserwowanych zjawisk.
PROCES WYWODU: We wprowadzeniu opisany został sposób komunikowania się podczas działań e‑learningowych, dzięki czemu możliwe stało się ukazanie zagadnienia komunikacyjnej nieprzejrzystości i wiążącej się z nią uczniowskiej niewidoczności. W kolejnych częściach niewidoczność ukazana została jako potrzeba, niebezpieczeństwo oraz bezprecedensowy test współczesnej edukacji, która nierzadko wypiera istnienie świadomie współodpowiedzialnego podejścia do uczenia się i nauczania.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Finalna analiza omawianego zjawiska dość nieoczekiwanie przekierowuje odbiorcę ze zjawiska niewidoczności na problem braku uczniowskiej i nauczycielskiej współodpowiedzialności. Ten specyficzny deficyt odczuwania i poczuwania się do współodpowiedzialności przedstawiony zostaje jako główna przyczyna „niskiej noty” za zdalne nauczanie.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Niniejsza publikacja wskazuje na konieczność pielęgnowania poczucia dydaktyczno‑wychowawczej współodpowiedzialności, której występowanie w czasach zdalnego nauczania mogłoby stać się równoważne z rozwiązaniem problemu niepożądanego zjawiska niewidoczności w czasach zdalnego nauczania.
Bibliografia
Aronson, E., Wilson, T.D. iAkert, R.M. (1997). Psychologia społeczna. Serce i umysł (A. Bezwińska-Walerian, tłum.). Wydawnictwo Zysk i S‑ka.
Centrum Cyfrowe. (2020). Edukacja zdalna w czasie pandemii. Raport z badań. (2020). https://centrumcyfrowe.pl/wp-content/uploads/sites/16/2020/05/Edukacja_zdalna_w_czasie_pandemii.pptx-2.pdf
Coleman, L.H., Paternite, C.E. i Sherman, R.C. (1999). A reexamination of deindividuation in synchronous computer‑mediated communication. Computers in Human Behavior, 15(1), 51‑65. DOI: 10.1016/S0747-5632(98)00032-6
Dobek‑Ostrowska, B. (2002). Podstawy komunikacji społecznej. Wydawnictwo Astrum.
Furedi, F. (2009). Culture of fear. Risk‑taking and the morality of low expectation. Continuum.
Gawlik‑Kobylińska, M. (2014). Komunikacja w nauczaniu zdalnym na przykładzie platformy LMS ILIAS. Journal of Science of the Gen Tadeusz Kosciuszko Military Academy of Land Forces, 4(174), 5‑14. DOI: 10.5604/17318157.1143814
Gomóła, A. (2008). Anatomia wstydu, czyli „Opowiadanie o niewidzialnym dziecku”. W: E. Kosowska, G.Kurylenka, Ai . Gomóła (red.), Wstyd w kulturze: kolokwia polsko‑białoruskie (t. 2, s. 147‑160). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Ingarden, R. (1987). Książeczka o człowieku. Wydawnictwo Literackie.
Jansson, T. (1990). Opowiadania z Doliny Muminków. Nasza Księgarnia.
Krajewski, M. (2019). Wstęp. Deindywiduacja. W: M. Krajewski (red.), Deindywiduacja. Socjologia zachowań zbiorowych (s. 7‑20). Fundacja Bęc Zmiana.
Kujawski, J. (2018). Wykluczenie cyfrowe jako forma wykluczenia społecznego. Przypadek Polski. Media i Społeczeństwo, 9, 252‑260.
Musierowicz, M. (1991). Brulion Bebe B. Nasza Księgarnia.
Nęcki, Z. (2000). Komunikacja międzyludzka. Antykwa.
Pauluk, D. (2021). Pandemia COVID‑19 i (nie)wykorzystany potencjał edukacyjny. Horyzonty Wychowania, 20(53), 39‑48. DOI: 10.35765/hw.1963.
Plebańska, M., Szyller A., i Sieńczewska, M. (2020). Edukacja zdalna w czasach COVID‑19. Raport z badania. Warszawa: Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego. https://kometa.edu.pl/uploads/publication/941
Postmes, T., Spears, R. i Lea, M. (1998). Breaching or building social boundaries? SIDE‑effects of computer‑mediated communication. Communication Research, 25(6), 689‑715. DOI: 10.1177/009365098025006006
Ptaszek, G., Stunża, G.D., Pyżalski, J., Dębski, M. i Bigaj, M. (2020). Edukacja zdalna: co stało się z uczniami, ich rodzicami i nauczycielami? Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Reicher, S.D., Spears, R. i Postmes, T. (1995). A social identity model of deindividuation phenomena. European Review of Social Psychology, 6(1), 161‑198. DOI: 10.1080/14792779443000049
Reimers, F.M. i Schleicher, A. (2020). A framework to guide an education response to the COVID‑19 Pandemic of 2020. https://www.hm.ee/sites/default/files/framework_guide_v1_002_harward.pdf
Sloterdijk, P. i Nowicki, M. (2008). Czy Polacy odnajdują szczęście? W: C. Michalski i M. Nowicki (red.), Idee z pierwszej ręki: antologia najważniejszych tekstów „Europy” – sobotniego dodatku do „Dziennika”. Axel Springer Polska.
Strzelecki, W. i Pawlak P. (2012). Deindywiduacja w sieci i środowisku wielkomiejskim. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 29, 147‑158. https://wneiz.pl/nauka_wneiz/studia_inf/29-2012/si-29-147.pdf
Szatan, M. (2012). Strach alęk wujęciu nauk humanistycznych. Studia Gdańskie, 31, 325-342. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-2ce9efb1-1b1e-44a4-b2dc-2af503ec6ada
Szpunar, M. (2016). Kultura cyfrowego narcyzmu. Wydawnictwo AGH. https://magdalenaszpunar.com/_pliki/Magdalena_Szpunar
Szpunar, M. (2018). (Nie)potrzebna wrażliwość. Uniwersytet Jagielloński. https://www.magdalena‑szpunar.com/_pliki/Szpunar_Magdalena-(Nie)potrzebna_wrazliwosc.pdf
Wilkinson, I. (2008). W stronę socjologicznej konceptualizacji problemu lęku. W: P. Sztompka i. M. Bogunia‑Borowska (red.), Socjologia codzienności (s. 856‑883). Wydawnictwo „Znak”.
Wojciszke, B. (2002). Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej. Wydawnictwo Scholar.
Copyright (c) 2021 Horyzonty Wychowania
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nd/4.0/88x31.png)
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych: