Zjawisko niewidoczności w czasach zdalnego nauczania jako bezprecedensowy sprawdzian współodpowiedzialności w edukacji
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem rozważań jest zaprezentowanie i możliwie wieloaspektowe omówienie zjawiska uczniowskiej „niewidoczności” w czasach, gdy nauka systemowa po raz pierwszy została realizowana w formie distance teaching.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Głównym problemem publikacji jest ujęcie i w konsekwencji zaprezentowanie wieloaspektowości zjawiska uczniowskiej „niewidoczności” w czasach zdalnego nauczania. Czynnikiem inicjującym prezentowane rozważania było doświadczenie autorki zanurzonej w konkretnym wycinku rzeczywistości edukacyjnej. Zastosowana została strategia poszukiwawcza (bazująca na analizie) wobec omawianego zagadnienia, pytań o jego istotę, specyfikę i strukturę oraz wobec odczytywania sensu i znaczenia obserwowanych zjawisk.
PROCES WYWODU: We wprowadzeniu opisany został sposób komunikowania się podczas działań e‑learningowych, dzięki czemu możliwe stało się ukazanie zagadnienia komunikacyjnej nieprzejrzystości i wiążącej się z nią uczniowskiej niewidoczności. W kolejnych częściach niewidoczność ukazana została jako potrzeba, niebezpieczeństwo oraz bezprecedensowy test współczesnej edukacji, która nierzadko wypiera istnienie świadomie współodpowiedzialnego podejścia do uczenia się i nauczania.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Finalna analiza omawianego zjawiska dość nieoczekiwanie przekierowuje odbiorcę ze zjawiska niewidoczności na problem braku uczniowskiej i nauczycielskiej współodpowiedzialności. Ten specyficzny deficyt odczuwania i poczuwania się do współodpowiedzialności przedstawiony zostaje jako główna przyczyna „niskiej noty” za zdalne nauczanie.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Niniejsza publikacja wskazuje na konieczność pielęgnowania poczucia dydaktyczno‑wychowawczej współodpowiedzialności, której występowanie w czasach zdalnego nauczania mogłoby stać się równoważne z rozwiązaniem problemu niepożądanego zjawiska niewidoczności w czasach zdalnego nauczania.
Bibliografia
Aronson, E., Wilson, T.D. iAkert, R.M. (1997). Psychologia społeczna. Serce i umysł (A. Bezwińska-Walerian, tłum.). Wydawnictwo Zysk i S‑ka.
Centrum Cyfrowe. (2020). Edukacja zdalna w czasie pandemii. Raport z badań. (2020). https://centrumcyfrowe.pl/wp-content/uploads/sites/16/2020/05/Edukacja_zdalna_w_czasie_pandemii.pptx-2.pdf
Coleman, L.H., Paternite, C.E. i Sherman, R.C. (1999). A reexamination of deindividuation in synchronous computer‑mediated communication. Computers in Human Behavior, 15(1), 51‑65. DOI: 10.1016/S0747-5632(98)00032-6
Dobek‑Ostrowska, B. (2002). Podstawy komunikacji społecznej. Wydawnictwo Astrum.
Furedi, F. (2009). Culture of fear. Risk‑taking and the morality of low expectation. Continuum.
Gawlik‑Kobylińska, M. (2014). Komunikacja w nauczaniu zdalnym na przykładzie platformy LMS ILIAS. Journal of Science of the Gen Tadeusz Kosciuszko Military Academy of Land Forces, 4(174), 5‑14. DOI: 10.5604/17318157.1143814
Gomóła, A. (2008). Anatomia wstydu, czyli „Opowiadanie o niewidzialnym dziecku”. W: E. Kosowska, G.Kurylenka, Ai . Gomóła (red.), Wstyd w kulturze: kolokwia polsko‑białoruskie (t. 2, s. 147‑160). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Ingarden, R. (1987). Książeczka o człowieku. Wydawnictwo Literackie.
Jansson, T. (1990). Opowiadania z Doliny Muminków. Nasza Księgarnia.
Krajewski, M. (2019). Wstęp. Deindywiduacja. W: M. Krajewski (red.), Deindywiduacja. Socjologia zachowań zbiorowych (s. 7‑20). Fundacja Bęc Zmiana.
Kujawski, J. (2018). Wykluczenie cyfrowe jako forma wykluczenia społecznego. Przypadek Polski. Media i Społeczeństwo, 9, 252‑260.
Musierowicz, M. (1991). Brulion Bebe B. Nasza Księgarnia.
Nęcki, Z. (2000). Komunikacja międzyludzka. Antykwa.
Pauluk, D. (2021). Pandemia COVID‑19 i (nie)wykorzystany potencjał edukacyjny. Horyzonty Wychowania, 20(53), 39‑48. DOI: 10.35765/hw.1963.
Plebańska, M., Szyller A., i Sieńczewska, M. (2020). Edukacja zdalna w czasach COVID‑19. Raport z badania. Warszawa: Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego. https://kometa.edu.pl/uploads/publication/941
Postmes, T., Spears, R. i Lea, M. (1998). Breaching or building social boundaries? SIDE‑effects of computer‑mediated communication. Communication Research, 25(6), 689‑715. DOI: 10.1177/009365098025006006
Ptaszek, G., Stunża, G.D., Pyżalski, J., Dębski, M. i Bigaj, M. (2020). Edukacja zdalna: co stało się z uczniami, ich rodzicami i nauczycielami? Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Reicher, S.D., Spears, R. i Postmes, T. (1995). A social identity model of deindividuation phenomena. European Review of Social Psychology, 6(1), 161‑198. DOI: 10.1080/14792779443000049
Reimers, F.M. i Schleicher, A. (2020). A framework to guide an education response to the COVID‑19 Pandemic of 2020. https://www.hm.ee/sites/default/files/framework_guide_v1_002_harward.pdf
Sloterdijk, P. i Nowicki, M. (2008). Czy Polacy odnajdują szczęście? W: C. Michalski i M. Nowicki (red.), Idee z pierwszej ręki: antologia najważniejszych tekstów „Europy” – sobotniego dodatku do „Dziennika”. Axel Springer Polska.
Strzelecki, W. i Pawlak P. (2012). Deindywiduacja w sieci i środowisku wielkomiejskim. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 29, 147‑158. https://wneiz.pl/nauka_wneiz/studia_inf/29-2012/si-29-147.pdf
Szatan, M. (2012). Strach alęk wujęciu nauk humanistycznych. Studia Gdańskie, 31, 325-342. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-2ce9efb1-1b1e-44a4-b2dc-2af503ec6ada
Szpunar, M. (2016). Kultura cyfrowego narcyzmu. Wydawnictwo AGH. https://magdalenaszpunar.com/_pliki/Magdalena_Szpunar
Szpunar, M. (2018). (Nie)potrzebna wrażliwość. Uniwersytet Jagielloński. https://www.magdalena‑szpunar.com/_pliki/Szpunar_Magdalena-(Nie)potrzebna_wrazliwosc.pdf
Wilkinson, I. (2008). W stronę socjologicznej konceptualizacji problemu lęku. W: P. Sztompka i. M. Bogunia‑Borowska (red.), Socjologia codzienności (s. 856‑883). Wydawnictwo „Znak”.
Wojciszke, B. (2002). Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej. Wydawnictwo Scholar.
Copyright (c) 2021 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych: