(Non)corporeality in Online Studies – Reflections of Researchers on Conducting Online Focus Interviews
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest refleksja nad obecnością i znaczeniem ciała w projektowaniu oraz realizowaniu badań terenowych na odległość (tj. online).
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy odnosi się do odpowiedzi na pytanie: jakie jest znaczenie cielesności w prowadzeniu badań na odległość (tj. online)? Poszukując odpowiedzi na postawione pytanie badawcze, posłużyłyśmy się autoetnografią, traktując ją jednocześnie jako metodę oraz strategię badawczą.
PROCES WYWODU: Inspirując się rozważaniami Anny Kacperczyk, dotyczącymi sposobów definiowania cielesności w badaniach etnograficznych, zamierzamy przedstawić nasze refleksje do- tyczące badań własnych, prowadzonych w wirtualnej przestrzeni w 2021 roku. Rozważania nawiązują do badań dotyczących kształcenia akademickiego w czasie pandemii.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Refleksja nad cielesnością w badaniach etnograficznych pozwoliła na uchwycenie naszych doświadczeń w trzech wymiarach, tj. perspektywie ciała rozumianego jako źródło odczuć i doznań cielesnych podmiotu, ciała (cielesności) badacza i badanego w trakcie badania etnograficznego oraz ciała jako tematu autorefleksji podmiotu i jako obiektu teoretyzowania.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: (Bez)cielesność okazała się niejednoznaczna, stąd zdecydowałyśmy się na ujęcie jej wielowymiarowo, uznając ją badawczo wartościową, niezależnie od okoliczności, w jakich prowadzone są badania (stacjonarnie vs. zdalnie) (tj. online) są równie ważne, co w badaniach realizowanych tradycyjnie (tj. stacjonarnie). W badaniach prowadzonych na odległość cielesność jest w pewien sposób ograniczona, wyjęta poza nawias dla badaczy oraz badanych, koncentracja na odmiennych wrażeniach zmysłowych (np. słuchowych) pozwala na do- świadczenie innego wymiaru cielesności.
Bibliografia
Adams, T.E., Jones S.H., & Ellis C. (2014). Autoethnography: Understanding qualitative research. Oxford University Press.
Barbour, R. (2011). Badania fokusowe (B. Komorowska, Trans.). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Biernacka, A., Rorot, W., & Statkiewicz, R. (2019). Skąd ciało wiedziało? Czyli o badaniach nad ucieleśnieniem słów kilka. AVANT, 10(3), 1-6. https://doi.org/10.26913/avant.2019.03.26
Blumer, H. (2009). Interakcjonizm symboliczny (G. Woroniecka, Trans.). Zakład Wydawniczy Nomos.
Caplan, C. (1964). Principles of preventive psychiatry. Basic Books.
Chemero, A. (2009). Radical embodied cognitive science. MIT Press.
Csordas, T.J. (1994). Embodiment and experience: The existential ground of culture and self. Cambridge University Press.
Csordas, T.J. (2002). Embodiment as a paradigm for anthropology. In T.J. Csordas (Ed.), Body/meaning/healing: Contemporary anthropology of religion (pp. 58-87). Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1007/978-1-137-08286-2_3
Ellis, C. (1995). Final negotiations: A story of love and chronic illness. Temple University Press.
Ellis, C. (2004). The ethnographic I: A methodological novel about autoethnography. AltaMira Press.
Ellis, C., & Bochner, A.P. (2006). Analyzing analytical autoethnography. Journal of Contemporary Ethnography, 35(4), 429-449.
Fine, G.A., & Hancock, B.H. (2016). The new ethnographer at work. Qualitative Research, 17(2), 260-268. https://doi.org/10.1177/1468794116656725
Gibson, J.J. (1986). The ecological approach to visual perception. Erlbaum.
Hałas, E. (2012). Interakcjonizm symboliczny. Społeczny kontekst znaczeń. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Hanna, R., & Thompson, E. (2012). Problem umysł-ciało-ciało (P. Nowakowski, Trans). AVANT, 3(T), 14-37.
Harris, A. (2016, August 30). Embodiment. Oxford Bibliographies. https://doi.org/10.1093/obo/9780199766567-0151
Husserl, E. (1975). Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii. Ks. 1 (D. Gierulanka, Trans.). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Jakubowska, H. (2012). Ciało jako przedmiot badań socjologicznych – dylematy, pominięcia, możliwości. Przegląd Socjologii Jakościowej, 8(2), 12-31. https://doi.org/10.18778/1733-8069.8.2.02
Jarvis, P. (2004). Adult education and lifelong learning: Theory and practice. Routledge Falmer.
Kacperczyk, A. (2012). Badacz i jego ciało w procesie zbierania i analizowania danych – na przykładzie badań nad społecznym światem wspinaczki. Przegląd Socjologii Jakościowej, 8(2), 32-63. https://doi.org/10.18778/1733-8069.8.2.03
Kacperczyk, A. (2014). Autoetnografia – technika, metoda, nowy paradygmat? O metodologicznym statusie autoetnografii. Przegląd Socjologii Jakościowej, 10(3), 33-74. https://doi.org/10.18778/1733-8069.10.3.03
Kacperczyk, A. (2016). Społeczne światy – teoria – empiria – metody badań. Na przykładzie społecznego świata wspinaczki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Lakoff, G. & Johnson, M. (1988). Metafory w naszym życiu (T.P. Krzeszowski, Trans.). Państwowy Instytut Wydawniczy.
Lave, J. & Wenger, E. (1991). Situated learning legitimate peripherial participation. Cambridge University Press.
Lisek-Michalska, J. (2013). Badania fokusowe. Problemy metodologiczne i etyczne. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Merleau-Ponty, M. (2017). Fenomenologia percepcji (M. Kowalska & J. Migasiński, Trans.). Fundacja Aletheia.
Merton, R.E., Fiske, M. & Kendall, P. (1990). The focused interview: A manual of problems and procedures. The Free Press.
Morgan, D.L. (1988). Focus groups as qualitative research. SAGE Publications.
Walczak, A. (2021). Ciało i cielesność – ku doświadcze(a)niu egzystencjalnemu. Humaniora. Czasopismo Internetowe, 3(35), 13-29. https://doi.org/10.14746/h.2021.3.1
Walczak-Człapińska, K. & Dobińska, G. (2020). Metodologiczno‑etyczne aspekty prowadzenia badań fokusowych z udziałem przedstawicieli instytucjonalnego systemu wsparcia dla rodzin z problemem alkoholowym. In D. Müller-Siekierska, J. Ratkowska-Pasikowska & K. Walczak-Człapińska (Eds.), Rodzina w systemie wsparcia i pomocy osobom z problemem alkoholowym(pp. 165-177). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. http://dx.doi.org/10.18778/8142-800-2.12
Walczak-Człapińska, K., Dobińska, G. & Okólska, K. (2021a). Indywidualne i wspólnotowe uczenie się nauczycieli akademickich w czasie pandemii COVID-19. Studia z Teorii Wychowania,12(3)36, 155‑168. https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.4830
Walczak-Człapińska, K., Dobińska, G. & Okólska, K. (2021b). Kształcenie akademickie online. Perspektywa uczestników. In B. Pituła & J. Konieczny (Eds.), Zdalna edukacja – epizod czy trwały ślad? (pp. 91-100). Wydawnictwo Adam Marszałek.
Walczak-Człapińska, K., Dobińska, G. & Okólska, K. (2021c). The process of positive adaptation to remote learning during the COVID-19 pandemic. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, 41(2), 55-71. http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2022.41.2.55-71
Copyright (c) 2023 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
