The Family as a Place of Experiencing Critical Events – Case Study
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Głównym celem jest ukazanie narracji kobiety, która doświadczyła zdarzeń krytycznych w przestrzeni życia rodzinnego.
PROBLEMY I METODY BADAWCZE: Postawiono problemy badawcze: 1. W jaki sposób narratorka opisuje zdarzenia krytyczne na bazie swoich rodzinnych doświadczeń? 2. Jakie znaczenia przypisuje przeżytym zdarzeniom krytycznym z perspektywy czasu? Prezentowane badania usytuowano w interpretatywistycznej tradycji badawczej. Zastosowano opisowo‑teoretyczny typ studium przypadku. Dane empiryczne zebrano techniką wywiadu narracyjnego Fritza Schützego.
PROCES WYWODU: Wywód rozpoczęto przedstawieniem historii życia narratorki, począwszy od dzieciństwa aż do dnia dzisiejszego. Zwrócono uwagę na sposób rozumienia siebie i swojego życia, relacji z rodzicami, krytycznych zdarzeń, które miały miejsce w przestrzeni życia rodzinnego. Następnie dokonano interpretacji materiału empirycznego na podstawie struktur procesowych Schützego, które odsłoniły dotychczasowy bieg życia, zdarzenia krytyczne w rodzinie, przełomowe wydarzenia w biografii indywidualnej narratorki.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Interpretacja materiału empirycznego ukazała narratorkę w procesie zmian, wewnętrznych przemian. Ujawniła złe relacje wewnątrzrodzinne będące przyczyną wystąpienia choroby, braku akceptacji siebie, wystąpienia stanów depresyjnych, lękowych. Podjęta terapia, satysfakcjonująca praca zawodowa, odwzajemnione uczucie miłości pozwoliło narratorce pokonać ograniczenia, słabości, krytycznie spojrzeć na relacje rodzinne przysparzające bólu i cierpienia.
WNIOSKI, REKOMENDACJE I APLIKACYJNE ZNACZENIE WPŁYWU BADAŃ: Przedstawiona w artykule opowieść narracyjna może stać się bodźcem do wprowadzenia zmian u osób, które w chwili obecnej zmagają się z kłopotami rodzinnymi, z trajektorią choroby czy cierpieniem, tych wszystkich, którzy w przestrzeni życia rodzinnego doświadczają poczucia lęku, osamotnienia.
Bibliografia
Bauman, T. (1998). O możliwości zastosowania metod jakościowych w badaniach pedagogicznych [On the possibility of using qualitative methods in pedagogical research]. In T. Pilch, Zasady badań pedagogicznych [Rules od pedagogical research] (pp. 54–175). Wydawnictwo Żak.
Borowska‑Beszta, B. (2011). Sama sobie tak postanowiłam, bo miałam dość takiego życia [I decided for myself because I had enough of such life]. In E. Dubas & W. Świtalski (Eds.), Uczenie się z (własnej) biografii [Learning from (one’s) own biography] (pp. 105–122). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Dobrowolska, D. (1992). Przebieg życia, fazy, wydarzenia [Life course‑phases‑events]. Kultura i Społeczeństwo, 36(2), 75–88.
John‑Borys, M. (1995). Kryzys rodziny jako doświadczenie życiowe [Family crisis as a life experience]. In J. Heszen‑Niejodek (Ed.), Doświadczenie kryzysu. Szansa rozwoju czy ryzyko zaburzeń [Crisis experience: Opportunity for development or risk of disorder] (pp. 12–24). Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Krawczyk‑Bocian, A. (2019). Narracja w pedagogice. Teoria, metodologia, praktyka badawcza [Narration in pedagogy: Theory, methodology, research practice]. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Krawczyk‑Bocian, A. (2021). Homo narrator. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Oleś, P. (2004). Konstruowanie autonarracji. Refleksja teoretyczna [Constructing autonarratives: Theoretical reflection]. In E. Dryll & A. Cierpka (Eds.), Narracja. Koncepcje i badania psychologiczne [The Narrative: Psychological concepts and research] (pp. 193–205). Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
Pilch, T., & Bauman, T. (2001). Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe i jakościowe [Principles of pedagogical research: Quantitative and qualitative strategies]. Wydawnictwo Żak.
Rubacha, K. (2004). Budowanie teorii pedagogicznych [Building pedagogical theories]. In Z. Kwieciński & B. Śliwerski (Eds.), Pedagogika. Podręcznik akademicki [Pedagogy. Academic textbook] (Vol. 1, pp. 59–71). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rubacha, K. (2008). Metodologia badań nad edukacją [Methodology of research on education]. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Schütze, F. (1997). Trajektorie cierpienia jako przedmiot badań socjologii interpretatywnej [Trajectories of suffering as a subject of interpretative sociology research] (M. Czyżewski, Trans.). Studia Socjologiczne, 1, 11–34.
Stake, R.E. (2009). Jakościowe studium przypadku [Qualitative case study]. In N. Denzin & Y.S. Lincoln (Eds.), Metody badań jakościowych (Vol. 1, pp. 623–654). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szkudlarek, T. (1997). Poststrukturalizm a metodologia pedagogiki [Poststructuralism and the methodology of pedagogy]. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Socjologia Wychowania, 13(317), 167–199.
Teusz, G. (2002). Koncepcja krytycznych wydarzeń życiowych na tle transakcyjnej teorii stresu R.S. Lazarusa [The concept of critical life events in the context of R.S. Lazarus’ transactional theory of stress]. Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 2, 7–33.
Teusz, G. (2010). Historie, według których żyjemy [Stories we live by]. In M. Straś‑Romanowska, B. Bartosz & M. Żurko (Eds.), Psychologia małych i wielkich narracji [The psychology of small and grand narratives] (pp. 151–156). Wydawnictwo Eneteia.
Copyright (c) 2023 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
