„Dzieci Frankensteina”? Socjalizacyjne modyfikacje procesu edukacji w dobie sztucznej inteligencji
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem jest teoretyczna diagnoza wpływu tempa współczesnych przemian cywilizacyjnych – stanowiących konsekwencje rozwoju technologii informatycznych – na specyfikę modyfikacji przestrzeni socjalizacji młodzieży i ich oddziaływanie na prognozowane zmiany modelu edukacyjnego przyszłości.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy zawiera się w pytaniu: W jakich zakresach skok cywilizacyjny, generowany poprzez kolejne etapy cyfrowej rewolucji, modyfikuje proces socjalizacji młodzieży, tworząc nowe jego przestrzenie i nowe realizowane wzory oddziaływań o charakterze edukacyjnym? Jako metodę badawczą zastosowano selektywną analizę prac teoretycznych oraz raportów z badań z zakresu socjologii, pedagogiki, psychologii, psychiatrii, neurobiologii i technologii informatycznych, łącząc ją z efektami własnych prac badawczych.
PROCES WYWODU: W artykule analizie poddano kształtującą się w ostatnich latach nową jakość procesu socjalizacji młodych i jej efekty w przestrzeniach edukacji, wykorzystując wybrane elementy modelu pojęciowego stosowanego do analiz świata współczesnej młodzieży w czasach przyśpieszonych przemian cywilizacyjnych.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W konsekwencji powstawania nowych możliwości, dynamicznego rozwoju technologii informatycznych, w tym zwłaszcza systemów sztucznej inteligencji, obserwujemy tworzenie się nowych podstaw procesu socjalizacji młodzieży, co zauważalnie zaznacza swoją obecność w przestrzeniach edukacji.
WNIOSKI, REKOMENDACJE I APLIKACYJNE ZNACZENIE WPŁYWU BADAŃ: Pojawiające się w następstwie szybkich przemian cywilizacyjnych modyfikacje procesu socjalizacji młodzieży przyczyniają się do kształtowania nowego modelu edukacji przyszłości, a istniejący dotychczas zaczyna tracić swoje znaczenie. Niezbędne wydaje się w takiej sytuacji wypracowanie stosownych mechanizmów stałego monitorowania wpływu systemów AI na ich użytkowników.
Bibliografia
Andreassen, C.S. i Pallesen, S. (2014). Social network site addiction – an overview. Current Pharmaceutical Design, 20, 4053–4061. https://doi.org/10.2174/13816128113199990616
Andreassen, C.S., Pallesen, S. i Griffiths, M.D. (2017). The relationship between addictive use of social media, narcissism, and self-esteem: Findings from a large national survey. Addictive Behaviors, 64, 287–293. https://doi.org/10.1016/j.addbeh.2016.03.006
Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. W: J.G. Richardson (red.), Handbook of theory and research for the sociology of education (s. 241–258). Greenwood.
Buckminster Fuller, R. (1981). Critical path. St Martins Press.
Carr, N (2011). The shallows: What the internet is doing to our brains. W.W. Norton & Company.
Chen, C. (2023). AI will transform teaching and learning. Let’s get it right. Stanford University.
Cheng, C. i Li, A.Y.-I. (2014). Internet addiction prevalence and quality of (real) life: A metaanalysis of 31 nations across seven world regions. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 17, 755–760. https://doi.org/10.1089/cyber.2014.0317
Couldry, N. i Hepp, A. (2017). The mediated construction of reality. Polity Press.
Eichelberger, W. (2023, 1 czerwca). Stres portalowy. Zwierciadło, 2119(6), 89–91.
Fazlagić, J. (red.). (2022). Sztuczna inteligencja (AI) jako megatrend kształtujący edukację. Jak przygotowywać się na szanse i wyzwania społeczno-gospodarcze związane ze sztuczną inteligencją? Instytut Badań Edukacyjnych.
Gardner, H. i Davis, K. (2013). The app generation: How today’s youth navigate identity, intimacy, and imagination in a digital world. Yale University Press.
Goralski, M.A. i Górniak-Kocikowska, K. (2019). Edukacja w dobie sztucznej inteligencji. Wola słuchania jako nowe wyzwanie pedagogiczne. Ethos, 32(1), 152–198. https://doi.org/10.12887/32-2019-1-125-11
Griffiths, M. (2019). The evolution of the ‘components model of addiction’ and the need for a confirmatory
approach in conceptualising behavioral addictions. Dusunen Adam the Journal of Psychiatry and Neurological Sciences, 32(3), 179–184. https://doi.org/10.14744/DAJPNS.2019.00027
Grimes, D.R. (2017, 4 grudnia). Echo chambers are dangerous – we must try to break free of our online bubbles. The Guardian. https://www.theguardian.com/science/blog/2017/dec/04/echo-chambers-are-dangerous-we-must-try-to-break-free-of-our-online-bubbles
Heersmink, R. (2016). The internet, cognitive enhancement, and the values of cognition. Minds and Machines, 26, 389–407. https://doi.org/10.1007/s11023-016-9404-3
Ito, J. (2017). Resisting reduction: A manifesto. designing our complex future with machines. Journal of Design and Science. https://doi.org/10.21428/8f7503e4
Jakima, S. i Mosiołek, A. (red.). (2022). Zaburzenia behawioralne i zaburzenia nawyków. Fundacja ETOH.
Klichowski, M. (2020). People copy the actions of artificial intelligence. Frontiers in Psychology, 11(1130). https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.01130
Klingberg, T. (2008). The overflowing brain: Information overload and the limits of working memory. Oxford University Press.
Kochanowska, E. (2020). Po co jest szkoła? Funkcje szkoły z perspektywy kandydatów do zawodu nauczyciela. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika, 21, 79–94. https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.5657
Kuruliszwili, S. (2021). Sztuczna inteligencja – nowe wyzwanie edukacyjne. Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, 605(10), 28–40. https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.6653
Kurzweil, R. (2006). The singularity is near: When humans transcend biology. Penguin Books.
Lembke, A. (2021). Dopamine nation. finding balance in the age of indulgence. Headline.
Lopez-Fernandez, O. i Kuss, D.J. (2019). Harmful internet use – part I: Internet addiction and problematic use. Panel for the future science and technology. European Parliamentary Research Service.
Luckin, R. (2018). Machine learning and human intelligence: The future of education for the 21st century. UCL IOE Press.
Mead, M. (1970). Culture and commitment: A study of the generation gap. The Bodley Head.
Morańska, D. i Jędrzejko, M. (2013). Cyfrowi tubylcy. Socjopedagogiczne aspekty nowych technologii cyfrowych. Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
Morrison, N. (2023, 20 maja). School leaders warn AI is A ‘real and present’ danger to education. Forbes. https://www.forbes.com/sites/nickmorrison/2023/05/20/school-leaders-warn-ai-is-a-real-and-present-danger-to-education/
Pariser, E. (2012). The filter bubble: What the internet is hiding from you. Penguin Books.
Rosen, C. (2004–2005). The age of egocasting. The New Atlantis, 7, 51–72. https://www.thenewatlantis.com/publications/the-age-of-egocasting
Sanbonmatsu, D.M., Strayer, D.L., Medeiros-Ward, N. i Watson, J.M. (2013). Who multi-tasks and why? Multi-tasking ability, perceived multi-tasking ability, impulsivity, and sensation seeking. PLoS ONE, 8(1): e54402. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0054402
Seo, H.S., Jeong, E.K., Choi, S., Kwon, Y., Park, H.J. i Kim, I. (2020). Changes of neurotransmitters in youth with internet and smartphone addiction: A comparison with healthy controls and changes after cognitive behavioral therapy. American Journal of Neuroradiology, 41(7), 1293–1301. https://doi.org/10.3174/ajnr.A6632
Schiff, D. (2021). Out of the laboratory and into the classroom: The future of artificial intelligence in education. AI & Society, 36, 331–348. https://doi.org/10.1007/s00146-020-01033-8
Schwab, K. (2016, 14 stycznia). The fourth industrial revolution: What it means and how to respond. World Economic Forum. https://www.weforum.org/agenda/2016/01/the-fourth-industrial-revolution-what-it-means-and-how-to-respond/
Szpunar, M. (2018). Koncepcja bańki filtrującej a hipernarcyzm nowych mediów. Zeszyty Prasoznawcze, 61(2), 191–200. https://doi.org/10.4467/22996362PZ.18.013.9108
Twenge, J.M. (2017). IGen: Why today’s super-connected kids are growing up less rebellious, more tolerant, less happy–and completely unprepared for adulthood–and what that means for the rest of us. Atria Books.
Tzezana, R. (2017, 3 marca). Singularity: Explain it to me like I’m 5-years-old. Here’s how to understand the merger of humans and robots. Futurism. https://futurism.com/singularity-explain-it-to-me-like-im-5-years-old
Vincent-Lancrin, S. i van der Vlies, R. (2020). Trustworthy artificial intelligence (AI) in education: Promises and challenges. OECD Education Working Papers, 218. https://doi.org/10.1787/a6c90fa9-en
Vinge, V. (1993). The coming technological singularity: How to survive in the post-human era. W: NASA. Lewis research center. Vision-21: Interdisciplinary science and engineering in the era of cyberspace (s. 11–22). NASA. https://ntrs.nasa.gov/api/citations/19940022855/downloads/19940022855.pdf
Wrzesień, W. (2015). Pokoleniowość współczesnej polskiej młodzieży. Władza Sądzenia, 7, 37–55.
Young, K.S. i de Abreau, C.N. (2011). Internet addiction: A handbook and guide to evaluation and treatment. John Wiley & Sons Inc.
Zanetti, M., Iseppi, G. i Cassese, F. (2019). A “psychopathic” Artificial Intelligence: The possible risks of a deviating AI in education. Research on Education and Media, 11(1), 93–99. https://doi.org/10.2478/rem-2019-0013
Copyright (c) 2023 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
