Rodzina wojskowa w II Rzeczypospolitej

Słowa kluczowe: rodzina wojskowa, II Rzeczpospolita, enklawa społeczna, konserwatyzm, rodzina

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Celem naukowym artykułu jest określenie genezy i formowania środowiska rodzin wojskowych w Polsce, a także zarysowanie etosu wychowania ukształtowanego do 1939 r.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: W tekście podjęto próbę odpowiedzi na pytania: Jaka jest geneza polskiej rodziny wojskowej? Jakie czynniki przesądzały o jej osobliwości w II Rzeczypospolitej Polskiej? Jak zorganizowane było środowisko rodzin wojskowych do 1939 r.? Podstawową metoda była analizy pojedynczych przypadków rodzin: podoficera i oficera.

PROCES WYWODU: We wstępie podkreślono status żołnierza jako głównego determinantu funkcjonowania ok. 25 000 rodzin. Z tego wynikało nastawienie aktywności tych rodzin na zewnątrz, na otoczenie społeczne garnizonów wojskowych. Zaprezentowane zostały formy zorganizowania tych rodzin.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Rodziny wojskowe w II RP respektowały misję służby podoficera lub oficera. Miały problemy socjalne. Były zorganizowanie w organizacji Rodzina Wojskowa. Wypracowały etos o ponadczasowym oddziaływaniu mimo tendencji odwoływania się do społecznego konserwatyzmu.

WNIOSKI, REKOMENDACJE I APLIKACYJNE ZNACZENIE WPŁYWU BADAŃ: Wypracowanie etosu środowiskowego czyniło rodziny wojskowe II Rzeczypospolitej Polskiej rodzajem wzorca społecznego. Stało się to przyczyną narodzin mitu pełniącego po wojnie funkcję historyczno-terapeutyczną w PRL, a dla współczesnych rodzin wojskowych uniwersalnego punktu odniesienia. Niezbędne jest więc odwołanie się do dorobku ukrytego w etosie rodziny historycznej na rzecz współczesnych modeli rodzin wojskowych zawodowego WP w III Rzeczypospolitej Polskiej.

Bibliografia

Calak, J. (2016). System kształcenia podoficerów zawodowych Wojska Polskiego. [Praca magisterska.] Akademia Pomorska w Słupsku.

Hołówko, T. (1921). Oficer polski. E. Wende i S-ka.

Jagiełło Z., 2006, Etos podoficera w armii. Tradycje i współczesność. W: J. Maciejewski (red.), Grupy dyspozycyjne społeczeństwa polskiego (s. 259–271). Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Kaczmarek, R. (2014). Polacy w armii kajzera. Na frontach pierwszej wojny światowej. Wydawnictwo Literackie.

Królikowski, B. (2009). Generał Mikołaj Bołtuć. Bellona.

Kusiak, F. (1992). Życie codzienne oficerów Drugiej Rzeczypospolitej. Państwowy Instytut Wydawniczy.

Macewicz, K. (2006). Podoficerowie w Siłach Zbrojnych II RP w oczach swoich zwierzchników –próba sondażu na podstawie pamiętników oficerskich 1918-1939. W: J. Maciejewski (red.), Grupy dyspozycyjne społeczeństwa polskiego (s. 273–277). Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Niewęgłowska, A. (2005). Polski Biały Krzyż a wojsko (1919–1939). Wydawnictwo Mado.

Porwit, M. (1986). Spojrzenia poprzez moje życie. Czytelnik.

Romiszewski, M. (1919). Zarys budowy instytucyj podoficerów w Armii Polskiej. Centralne Archiwum Wojskowe, 300.8.2.

Suczyński, J. (1975). Tadeusz Kutrzeba. Iskry.

Werschler, I. (1984). Tadeusz Hołówko życie i działalność. Z dziejów obozu belwederskiego. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Żarnowski, J. (1973). Społeczeństwo Drugiej Rzeczypospolitej. 1918–1939. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Opublikowane
2024-09-30
Jak cytować
Tomaszewski , R. (2024). Rodzina wojskowa w II Rzeczypospolitej. Horyzonty Wychowania, 23(67), 83-93. https://doi.org/10.35765/hw.2024.2367.09