Life Re-Decisions – Stories That Divide in Order to Connect
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przybliżenie wątku narracyjnego Swoim – (Nie)Swoim głosem, który został zrekonstruowany dzięki analizie narracji kobiet deklarujących dokonanie istotnych zmian życiowych.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy sprowadza się do pytania: Co pozyskane narracje kobiet mówią o indywidualnych i społecznych kontekstach znaczących zmian życiowych? Badania prowadzone są w podejściu narracyjno-biograficznym. Zrealizowane zostały przy użyciu techniki wywiadu narracyjnego i autorskiego narzędzia – Linii życia. W analizach materiałów au- tobiograficznych uwzględnione zostały cztery przenikające się i warunkujące konteksty życiowe: osobowy, interpersonalny, społeczny i historyczny.
PROCES WYWODU: 1. Prezentacja teoretycznych założeń badań sformułowanych na podstawie założeń psychologii humanistycznej i narracyjnej. 2. Przybliżenie procesu badawczego. 3. Analiza wątku narracyjnego (Nie)Swoim – Swoim głosem jako przejawu dążenia do autonomii. 4. Przybliżenie procesu redefinicji narracji. 5. W podsumowaniu wskazujemy praktyczny/edukacyjny wymiar badań oraz możliwości ich kontynuowania w podejściu ilościowym.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Badania pokazały, że aby podjąć narracyjną próbę zrozumienia swoich bliskich – rodziców/opiekunów bądź osób z tego samego pokolenia – narratorki w swoich historiach najpierw musiały odnaleźć Swój głos, czyli oddalić się od tego, co znane, dostrzec, co je dzieli od innych. To dawało narratorkom nową, „łączącą” z innymi perspektywę postrzegania (m.in. rodziny pochodzenia, rówieśników).
WNIOSKI, REKOMENDACJE I APLIKACYJNE ZNACZENIE WPŁYWU BADAŃ: Realizowane badania nad znaczącymi zmianami życiowymi znajdują już swoje zastosowanie w pracy rozwojowej z kobietami w różnym wieku oraz kontynuowane są w badaniach ilościowych (testowanie kwestionariusza do badania re-decyzji życiowych).
Bibliografia
Bertaux, D. (2012). Analiza pojedynczych przypadków (au cas par cas) [Case-by-case analysis] (A. Trąbka, Trans.). In K. Kaźmierska (Ed.), Metoda biograficzna w socjologii [The biographical method in sociology] (pp. 309–333). Zakład Wydawniczy Nomos.
Borkowski, T. (2018). Narracja. Nowa perspektywa w nauce? [Narration: A new perspective in science?]. Horyzonty Wychowania, 17(42), 147–158. https://doi.org/10.17399/HW.2018.174211
Bühler, C. (1999). Bieg życia ludzkiego [The course of human life] (E. Cichy & J. Jarosz, Trans.). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Chmielińska, A., & Modrzejewska-Świgulska, M. (2020a). Women’s life (re)decisions. Report from biographical narratives. Przegląd Badań Edukacyjnych, 1(30), 87–105.https://doi.org/10.12775/PBE.2020.005
Chmielińska, A., & Modrzejewska-Świgulska, M. (2020b). W stronę samorealizacji. Re-decyzje życiowe kobiet [Toward self-realization: Women’s life re-decisions]. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Chmielińska, A., & Modrzejewska-Świgulska, M. (2021). Spreading your wings, milestones, deus et machina: Self-creation as a process of changing in women’s narrations. Creativity. Theories – Research – Applications, 8(2), 67–84. https://doi.org/10.2478/ctra-2021-0018
Król-Fijewska, M. (2019). Anatomia procesu doświadczania [Anatomy of the Experiencing Process]. In M. Król-Fijewska (Ed.), Doświadczenie a psychoterapia [Experience and psychotherapy] (pp. 15–60). Wydawnictwo Intra.
Gendlin, E.T. (1964). A theory of personality change. In P. Worchel& D. Byrne (Eds.), Personality change (pp. 100–148). Wiley.
Kaczmarek, J. (2019). Tendencja aktualizacyjna w praktyce terapeutycznej [The actualizing tendency in therapeutic practice]. In M. Król-Fijewska (Ed.), Doświadczenie a psychoterapia [Experience and psychotherapy] (pp. 63–96). Wydawnictwo Intra.
Kaufmann, J.-C. (2010). Wywiad rozumiejący [The understanding interview] (A. Kapciak, Trans.). Oficyna Naukowa.
Królak, E. (2019). Ja i jego konfiguracje wewnętrzne w przetwarzaniu doświadczenia [The self and its inner configurations in processing experience]. In M. Król-Fijewska (Ed.), Doświadczenie a psychoterapia [Experience and psychotherapy] (pp. 99–118). Wydawnictwo Intra.
Lalak, D. (2010). Życie jako biografia. Podejście biograficzne w perspektywie pedagogicznej [Life as biography: A biographical approach in the pedagogical perspective]. Wydawnictwo Akademickie Żak.
Oleś, P.K. (2015). Psychologia człowieka dorosłego [Psychology of the adult human being]. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Oleś, P.K. (2019). The Paul Gauguin syndrome: A great life change. In I. Lebuda & V.P. Glăveanu (Eds.), [The Palgrave handbook of social creativity research] (pp. 317–334). Palgrave Macmillan.
Ostaszewska, A. (2018). Proces kształtowania kobiecej podmiotowości. Pedagogiczne studium samorozwoju bellhooks [The process of shaping female subjectivity: A pedagogical study of bellhooks’ self-development]. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rogers, C.R. (2003). Client-centered therapy: Its current practise approach: Research and theory [Ebook]. Constable&Robinson.
Rogers, C.R. (2014). O stawaniu się osobą [On becoming a person] (M. Karpiński, Trans.). Dom Wydawniczy Rebis.
Rogers, C.R. (2016). Teoria terapii, osobowości i relacji interpersonalnych rozwinięta w oparciu o podejście skoncentrowane na kliencie [Theory of therapy, personality, and interpersonal relationships] (M. Król, Trans.). Wydawnictwo Zielone Drzewo, Instytut Psychologii Zdrowia PTP.
Rosenthal, G. (2012). Badania biograficzne [Biographical research] (A. Pawlak, Trans.). In K. Kaźmierska (Ed.), Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów [The biographical method in sociology: An anthology of texts] (pp. 279–307). Zakład Wydawniczy Nomos.
Schütze, F. (2012). Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym. Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne [Empirically grounded biographical analysis in autobiographical narrative interviews: How to analyze autobiographical narrative interviews] (K. Waniek, Trans.). In K. Kaźmierska (Ed.), Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów [The biographical method in sociology: Ananthology of texts] (pp. 141–278). Zakład Wydawniczy Nomos.
Trempała, (2000). Modele rozwoju psychicznego. Czas i zmiana [Models of psychological development: Time and change]. Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej.
Tyszkowa, M. (1988). Rozwój psychiczny jednostki jako proces strukturacji i restrukturacji doświadczenia [The psychological development of the individual as a process of structuring and restructuring experience]. In M. Tyszkowa (Ed.), Psychologia rozwoju człowieka [Psychology of human development]. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Copyright (c) 2025 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
