Doświadczenia superwizyjne początkujących psychoterapeutów

Natalia Dudek; Karolina Małek

doi:10.35765/hw.2025.2470.08

Natalia Dudek Uniwersytet Warszawski, Polska https://orcid.org/0009-0001-6702-7721
Karolina Małek Uniwersytet Warszawski, Polska https://orcid.org/0000-0001-8885-3750

DOI: https://doi.org/10.35765/hw.2025.2470.08

Słowa kluczowe: psychoterapia, psychoterapeuta, doświadczenia superwizji, rozwój zawodowy, interpretacyjna analiza fenomenologiczna

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Celem badania było poznanie doświadczeń superwizji pracy psychoterapeutycznej przez początkujących psychoterapeutów różnych modalności z perspektywy retrospekcyjnej.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Badanie dotyczy znaczeń, jakie psychoterapeuci przypisują superwizji we wczesnym etapie kariery zawodowej – kluczowym dla ich rozwoju profesjonalnego. Dane z dziewięciu częściowo ustrukturyzowanych wywiadów przeanalizowano metodą IPA.

PROCES WYWODU: Wywód otwiera wstęp teoretyczny o sytuacji początkujących psychoterapeutów, podkreślający formujące znaczenie superwizji i złożoność roli superwizora. Następnie omówiono wyniki analizy IPA, a w końcowej części ich znaczenie teoretyczne oraz praktyczne.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyodrębniono cztery tematy główne – „Relacja z superwizorem/-ką”, „Refleksja nad materiałem klinicznym”, „Superwizja jako warunek konieczny pracy psychoterapeutycznej” oraz „Koszt czasowy i finansowy superwizji”. Kluczowe znaczenie przypisano te- matowi relacji superwizyjnej, którą przyjęto rozumieć jako decydującą o praktycznej przydatności przekazywanej przez superwizora wiedzy.

WNIOSKI, REKOMENDACJE I APLIKACYJNE ZNACZENIE WPŁYWU BADAŃ: Opowieści uczestników ukazują subiektywne znaczenia superwizji w początkach pracy zawodowej jako doświadczenia budującego i niekiedy destabilizującego. Wnioski te, wraz z rekomendacją, by priorytetowo traktować przymierze superwizyjne, mogą stanowić cenne źródło refleksji dla superwizorów psychoterapii.

Bibliografia

Aleksandrowicz, J. (2010). Superwizja w kształceniu psychoterapeutów. Psychoterapia, 3(154), 23–30.

Arendt, H. (2023). Myślenie bez poręczy. Eseje o rozumieniu świata (J. Korpanty, tłum.). Vis-à-vis/Etiuda.

Ashforth, B.E., Harrison, S.H. i Corley, K.G. (2008). Identification in organizations: An examination of four fundamental questions. Journal of Management, 34(3), 325–374. https://doi.org/10.1177/0149206308316059

Dunn, J. (1995). Intersubjectivity in psychoanalysis: A critical review. The International Journal of Psycho-Analysis, 76(4), 723–738.

Eitingon, M. (1926). An address to the International Training Commission. International Journal of Psychoanalysis, 7, 130–134.

Friedman, D.I Kaslow, N.J. (1986). The development of professional identity in psychotherapists: Six stages in the supervision process. The Clinical Supervisor, 4(1–2), 29–50.https://doi.org/10.1300/J001v04n01_03

Fromm, E. (1941/2000). Ucieczka od wolności (O. Ziemilska i A. Ziemilski, tłum.). Vis-à-vis/Etiuda.

Gaete, J. i Ness, O. (2015). Supervision: From prescribed roles to preferred positionings. The Clinical Supervisor, 34(1), 57–77. https://doi.org/10.1080/07325223.2015.1006068

Gilbert, M.C. i Evans, K. (2004). Superwizja w psychoterapii (A. Tanalska-Dulęba, tłum.). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Harris, R. (2018). Zrozumieć ACT. Terapia akceptacji i zaangażowania w praktyce (A. Sawicka--Chrapkowicz, tłum.). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Hart, A.H. (1985).Becoming a psychotherapist: Issues of identity transformation [referat]. Annual Meeting of the Eastern Psychological Association (Boston, MA, 21–24 marca 1985 r.).https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED259258.pdf

Jankura, L. i Blaise, H. (2020). Ponowoczesne wymiary tożsamości społecznej w kreowaniu postaw osobowościowych. Acta Educationis, 6(75), 75–86.

Kokoszka, A. (2011). Psychotherapy training in Poland: In transitional space. European Psychotherapy, 10(1), 107–116.

Lasota, W. (2017). Janusz Korczak w starej i nowej Europie. Fundacja Korczakowska.

Miller, R. (1981). Socjalizacja, wychowanie, psychoterapia. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Rønnestad, M.H., Orlinsky, D.E., Schröder, T.A., Skovholt, T.M., Willutzki, U. (2019). The professional development of counsellors and psychotherapists: Implications of empirical studies for supervision, training and practice. Counselling and Psychotherapy Research, 19(3), 214–230. https://doi.org/10.1002/capr.12198

Smith, J.A., Jarman, M. i Osborn, M. (1999). Doing interpretative phenomenological analysis. W: M. Murrayi K. Chamberlain (red.), Qualitative health psychology: Theories and methods (s. 218–240). Sage. http://dx.doi.org/10.4135/9781446217870.n14

Sokołowska, E., Katra, G., Cierpka, A. i Turska, D. (2017). Psycholog jako współkreator środowiska i procesu edukacyjno-wychowawczego. Psychologia Rozwojowa, 22(2), 33–42.https://doi.org/10.4467/20843879PR.17.008.7040

Stovel, L. i Steinberg, P.I. (2008). Learning within psychotherapy supervision. Smith College Studies in Social Work, 78(2–3), 321–336. https://doi.org/10.1080/00377310802114700

Suszek, H., Grzesiuk, L., Styła, R. i Krawczyk, K. (2017). Kto i w jaki sposób prowadzi psychoterapię w Polsce. Część I. Przegląd dotychczasowych badań. Psychiatria, 14(2), 85–89.

Szekiełda, A. i Jaskulska, A. (2020). “Once upon a time, in a supervisor’s office” – phenomena occurring in TA supervision at early stages of psychotherapist’s development. Edukacyjna Analiza Transakcyjna, 9, 81–92.