Odpowiedzialność za nadużycia wobec dzieci w pieczy zastępczej w Szwecji
Abstrakt
Instytucjami odpowiedzialnymi w Szwecji za zapewnienie dzieciom pieczy zastępczej są Rady do Spraw Społecznych funkcjonujące w każdej gminie. Dziecko może zostać umieszczone w rodzinie zastępczej lub w placówce opiekuńczej, za własną lub rodziców zgodą albo bez takiej zgody. W większości przypadków do umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej wymagana jest zgoda rodziców dziecka oraz jego samego w przypadku ukończenia przez nie piętnastego roku życia (pełnoletniość osiąga się wraz z ukończeniem 18 lat); niezależnie od wieku dziecka zawsze należy brać pod uwagę jego zdanie. W większości sytuacji dzieci, które, niezależnie od przyczyny nie mogą pozostać ze swoimi rodzicami, trafiają do rodzin zastępczych uznawanych za najlepszą formę alternatywnej opieki nad dzieckiem. Najnowsze doniesienia o przemocy wobec dzieci w środowiskach rodzin zastępczych uruchomiły proces zmian ustawodawstwa szwedzkiego dotyczącego systemu pieczy zastępczej. Badania przeprowadzone w zakresie wyrażania zgody na objęcie dziecka pieczą zastępczą oraz nadzoru nad nią wskazały na konieczność zmian tych procedur w celu zwiększenia ochrony dzieci przed nadużyciami w stosunku do nich. Zmiany te powinny dotyczyć określenia wymagań stawianych kandydatom na rodziców zastępczych, z uwagi na fakt, iż aktualne przepisy nie są wystarczająco przejrzyste w tej materii. Proponuje się również, by Rada do Spraw Społecznych nie tylko była uprawniona, ale przede wszystkim zobowiązana zbadać rejestry karne, w których mogą być ujawnieni kandydaci na rodziców zastępczych i podjąć stosowne dochodzenie w tej sprawie przed podjęciem decyzji o powierzeniu dziecka opiece takich osób. Ponadto, celem zwiększenia gwarancji zabezpieczenia jak najlepszego interesu dziecka, proponuje się uczestnictwo niezależnego inspektora w procesie wyboru rodziców zastępczych.Bibliografia
Regulations
Lag (1902:76) angående uppfostran åt vanartade och i sedligt afseende försummade barn
Lag (1902:63) om fosterbarns vård
Lag (1924:361) om samhällets barnavård
Lag (1934:204) om samhällets barnavård och skyddsuppfostran
Lag (1960:97) om samhällets vård av barn och ungdom
Lag (1990:52) med särskilda bestämmelser om vård av unga Socialtjänstlagen (The Social Service Act) (2001:453)
Förordningen (1999:1134) om belastningsregister
Förordningen (1999:1135) om misstankeregister
Socialtjänstförordningen (2001:937)
Preparatory work for legislation
Prop. 1924:150 Med förslag till lag om samhällets barnavård m.m.
Prop. 1997/98:102 En strategi för att förverkliga FN:s konvention om barnets rättigheter i Sverige m.m.
Prop. 2009/10:232 Strategi för att stärka barnets rättigheter
Prop. 2012/13 Stärkt stöd och skydd för barn och unga
Prop. 2012/13:20 Inspektionen för vård och omsorg – en ny tillsynsmyndighet för hälso- och sjukvård och socialtjänst
SOU 2011:9 Barnen som samhället svek
Literature
Agge I., Frihetsberövanden som förvaltningsrättligt tvångsmedel, FT, 1938, s. 198.
Bramstång G., Den offentliga barnavården, 3 ed., Uppsala 1978.
Bramstång G., Förutsättningarna för barnavårdsnämnds ingripande mot asocial ungdom: en studie i socialförvaltningsrättsliga legalitetsproblem, Lund 1964.
Bramstång G., Sociallagstiftningen, Stockholm 1985.
Eek H., Administrativa frihetsberövanden, Uppsala 1943.
Eek H., Rättssäkerheten i socialvården, in Rätten att leva, Stockholm 1945.
Eek H., Socialrätt, Helsingsfors 1954.
Fahlbeck E., Förvaltningsrättsliga studier I, Stockholm 1938.
Holgersson L., Socialvården, Jönköping 1978.
HolgerssonL., Socialtjänst, 5th ed., Kristianstad 1988.
Holstad S., Larsson S., Allmänhetens rättsskydd, Stockholm 1974.
von Koch R., Samhällets barnavård, Stockholm 1945.
Lundgren L., Sunesson P.-A., Thunved A., Nya sociallagarna, 27th ed Norstedts juridik, 2014.
NordlöfK., Unga lagöverträdare i social-, straff- och processrätt, Studentlitteratur, 2012.
Strömberg H., Speciell förvaltningsrätt, 7th ed., Lund 1983.
Wallén P.-E., Svensk straffrättshistoria, Del 2, Stockholm 1973.
Rapports
Riksdagens revisorer, Rapport 2001/02:16 Familjehemsvård
Socialstyrelsen, Barn och unga – insatser år 2011 Oscarsson L., Lindahl R., Utvärdering av den nationella försöksverksamheten med tillsynsombud, Slutrapport december 2014.
Cases of the Ombudsman
JO 1994/95 s. 290
JO 2001/02 s. 204
JO 2002/03 s. 210
JO 2009/10 s. 272
Decisions of the Health and Social Inspectorate
Nr 8.1.1-18572/2014-12
Nr 8.1.2-14077/2014
Nr 8.5-16859/2014-6
Copyright (c) 2016 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych: