Między indywidualizmem a zbiorowością – globalizacja a tożsamość

Tomasz Burdzik

Tomasz Burdzik Uniwersytet Śląski Instytut Socjologii e-mail: tomasz.burdzik@gmail.com

Słowa kluczowe: tożsamość, globalizacja, socjalizacja

Abstrakt

Artykuł przedstawia wpływ globalizacji na tożsamość oraz zagadnienie indywidualizacji. Globalizacja narzuca wiele procesów, które nie są ujednolicone, rozgrywają się w różnym czasie oraz miejscach. Globalizacja oddziałuje między młodzieżą, rodzinami, systemami kulturowymi. Procesy globalizacyjne mogą się przyczyniać do utraty tożsamości kulturowej. Różnorodność globalizacji powoduje wytwarzanie nowych tożsamości. Tożsamość jest określana jako proces, w którym następuje dopasowanie wewnętrzne oraz zewnętrzne. Równocześnie zostają zaprezentowane wyzwania globalizacyjne, takie jak tożsamość i swoboda indywidualizacji
kontra zbiorowość i przynależność. Autor analizuje niektóre nowe wyzwania i trendy, prezentując je z perspektywy wybranych teorii.

Bibliografia

Agnew J.A., Place and Politics in Modern Italy, University of Chicago Press, Chicago 2002.

Appadurai A., Nowoczesność bez granic: kulturowe wymiary globalizacji, przekł. Z. Pucek, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2005.

Arnett J.J., The Psychology of Globalization, „American Psychologist” 2002, nr 57, s. 774-783.

Bargh J.A., K.Y.A. McKenna, The Internet and Social Life, „Annual Review of Psychology” 2004, nr 55, s. 573-590.

Bauman Z., Tożsamość. Rozmowy z Benedetto Vecchim, przekł. J. Łaszcz, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2007.

Beck U., Giddens A., Lash S., Modernizacja refleksyjna: polityka, tradycja i estetyka w porządku społecznym nowoczesności, przekł. J. Konieczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.

Blankenship S., Outside the Center: Defining Who We Are, „Design Issues” 2005, nr 21, s. 24-31.

Branch C., Tayal P., Triplett C., The Relationship of Ethnic Identity and Ego Identity Status Among Adolescents and Young Adults, „International Journal of Intercultural Relations” 2000, nr 24, s. 777-790.

Caldwell-Harris C.L, Ayçiçegi A., When Personality and Culture Clash: The Psychological Distress of Allocentrics in an Individualist Culture and Idiocentrics in a Collectivist Culture, „Transcultural Psychiatry” 2006, nr 43, s. 331-361.

Doku P.N., Oppong Asante K., Identity: Globalization, Culture and Psychological Functioning, „International Journal of Human Sciences” 2011, nr 8, s. 1-8.

Elias N., Społeczeństwo jednostek, przekł. J. Stawiński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.

Golka M., Cywilizacja współczesna i globalne problemy, Oficyna Naukowa, Warszawa 2012.

Golka M., Imiona wielokulturowości, Warszawskie Wydawnictwo Literackie „Muza”, Warszawa 2010.

Gregory D., Urry J., Social Relations and Spatial Structures, Hampshire: Macmillan, Basingstoke 1985.

Hannerz U., Powiązania transnarodowe: kultura, ludzie, miejsca, przekł. K. Franek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006.

Między indywidualizmem a zbiorowością – globalizacja a tożsamość, Knight D.B., Identity and Territory: Geographical Perspectives on Nationalism and Regionalism, „Annals of the Association of American Geographers” 1982, nr 72, s. 514-531.

Kosonen K., Making Maps and Mental Images: Finnish Press Cartography in Nation-building, 1899‑1942, „National Identities” 2008, nr 10 (2008), s. 21-47.

Lieber R.J., Weisberg R.E., Globalization, Culture, and Identities in Crisis, „International Journal of Politics, Culture, and Society” 2002, nr 16, s. 273-296.

Ming-Chang T., Does Globalization Affect Human Well-being?, „Social Indicators Research” 2007, nr 81, s. 104.

Olcoń-Kubicka M., Indywidualizacja a nowe formy wspólnotowości, Scholar, Warszawa 2009.

Petras J., Veltmeyer H., Globalization Unmasked: Imperialism in the 21st Century, Halifax, N.S.; Fernwood Pub.; Zed Books, New York 2001.

Rahman E.A., The Question of Culture, Identity, and Globalisation: An Unending Debate, „Kajian Malaysia (Journal of Malaysian Studies)” 2011, nr 29, s. 11-22.

Sharma S., Sharma M., Globalization, Threatened Identities, Coping and Well-Being, „Psychological Studies” 2010, nr 55, s. 313-322.

Szczepański M.S., Śliż A., Dylematy regionalnej tożsamości. Przypadek Górnego Śląska, <http://www.regionalneobserwatoriumkultury.

pl/kon2.html?file=tl_files/fotki%20k/Dylematy%20regionalnej%20-

-%20Marek%20S.%20Szczepanski%2C%20Anna%20Sliz%2C.pdf>.

Sztompka P., Socjologia. Analiza społeczeństwa, Znak, Kraków 2002.

Tajfel H., Social Psychology of Intergroup Relations, „Annual Review of Psychology” 1982, nr 33, s. 1-39.

Ting-Toomey S., Yee-Jung K.K., Shapiro R.B., Garcia W., Wright T.J., Oetzel J.G., Ethnic/cultural Identity Salience and Conflict Styles in Four US Ethnic Groups, „International Journal of Intercultural Relations” 2000, nr 24, s. 47-81.

Tsai M.-Ch., Does Globalization Affect Human Well-being?, „Social Indicators Research” 2007, nr 81, s. 103-126.

Yoshino K., Cultural Nationalism in Contemporary Japan: A Sociological Enquiry, Taylor & Francis, New York 1992.