Skazani na samotność – izolacja starszych osób po opuszczeniu zakładu karnego i wyznaczniki ich społecznej readaptacji

Justyna Kusztal

Justyna Kusztal Uniwersytet Jagielloński Akademia Ignatianum w Krakowie e-mail: justyna.kusztal@uj.edu.pl

Słowa kluczowe: samotność, poczucie samotności, społeczna readaptacja, społeczna resocjalizacja, skazańcy

Abstrakt

Niniejszy artykuł ma na celu opisanie jednego z wyznaczników społecznej readaptacji więźniów w podeszłym wieku. Istnieje niewiele badań poświęconych wyznacznikom społecznej readaptacji tej grupy wiekowej, a jednym z najbardziej zaniedbanych obszarów jest poczucie osamotnienia postrzegane jako bariera utrudniająca pozytywną readaptację. Starsi ludzie doświadczają podwójnej stygmatyzacji: związanej z wielkim i ze wszystkimi tego psychologicznymi, społecznymi i zdrowotnymi konsekwencjami oraz z faktem, że są byłymi więźniami. Poczucie samotności i osamotnienia skutecznie utrudnia readaptację i reintegrację na wolności. Niestety, opracowania naukowe i teorie dotyczące społecznej resocjalizacji koncentrują się głównie na młodych ludziach. Czasy współczesne, charakteryzujące się indywidualizmem i anonimowością, nie sprzyjają starszym osobom. Zjawisko samotności i jej konsekwencje dla ludzi w tej grupie wiekowej (której liczebność stale wzrasta w społecznościach naszego kręgu kulturowego i cywilizacyjnego) wydają się być istotnym problemem badawczym wymagającym wielopłaszczyznowj analizy.

Bibliografia

Aging Inmates: Correctional Issues and Initiatives, “Corrections Today”, Aug/Sep2012, Vol. 74 Issue 4, s. 84, <http://connection.ebscohost.com/c/articles/80132016/aging-inmates-correctional-issues-initiatives>

(access date: 25.03.2013).

Ambrozik W., Reorganizacja społeczności lokalnej a reintegracja społeczna byłych przestępców [Reorganisation of Local Community versus Social Reintegration of Former Offenders], in: Tożsamość osobowa dewiantów a ich reintegracja społeczna [Personal Identity of Deviants and their Social Reintegration], ed. A. Kieszkowska, Kraków 2011.

Bukowska M., Zagadnienie samotności we współczesnej literaturze naukowej [Loneliness in the Contemporary Scientific Publications], Kraków 2008.

Ciosek M., Człowiek w obliczu izolacji więziennej [Human Being faced with Isolation in Prison], Gdańsk 1996.

Crawley E., Sparks R., Hidden Injuries? Researching the Experiences of Older Men in English Prisons, “The Howard Journal”, Vol. 44, 2005, p. 4, translated by A. Siuda.

Czerwińska E., Perspektywy życiowe a poczucie alienacji u młodocianych przestępców [Life Perspectives vs. Sense of Alienation of Juvenile Delinquents], in: Prawne i socjokulturowe uwarunkowania profilaktyki społecznej i resocjalizacji [Legal and Socio-cultural Determinants of Social Prophylaxis and Social Rehabilitation], ed. F. Kozaczuk, Rzeszów 2009.

Czerniawska O., Starość wczoraj, dziś i jutro [Old Age Yesterday, Today, and Tomorrow], <http://kutw.kk.jgora.p/witryna3/starosc.htm>(access date: 12.11.2010).

Dołęga Z., Samotność jako stan psychiczny – samotność jako cecha psychologiczna [Loneliness as a State of Mind – Loneliness as a Psychological Feature], in: Zrozumieć samotność [Understanding Loneliness], ed. P. Domeracki, Toruń 2006.

Dołęga Z., Samotność młodzieży – analiza teoretyczna i studia empiryczne [Loneliness of the Young – Theoretical Analysis and Empirical Study], Katowice 2003.

Dubas E., Edukacja dorosłych w sytuacji samotności i osamotnienia [Education of Adults Experiencing Loneliness and Solitude], Łódź 2000.

Fidelus A., Działania insercyjne wobec osób wykluczonych i marginalizowanych społecznie [Insertion Activities Concerning Socially Excluded People or People Living on the Margins of Society], in: Oblicza wykluczenia i marginalizacji społecznej [Faces of Social Exclusion and Marginalisation], ed. A. Fidelus, Warszawa 2011.

Gadacz T., Wypisy z ksiąg filozoficznych. O samotności. O spotkaniu [Excerpts from Books on Philosophy. On Loneliness. On Meeting], Kraków 1995.

Gajda J., Wartości w życiu człowieka. Prawda – miłość – samotność [Values in Human Life. Truth – Love – Loneliness], Lublin 1987.

Kmiecik-Baran K., Poczucie osamotnienia – charakterystyka zjawiska [Sense of Solitude – Overview of the Phenomenon], ‟Przegląd Psychologiczny” [‟Psychological Review”], No. 4/1988, pp. 1079-1097.

Majerek B., Między rezygnacją a kreatywnością [Between Resignation and Creativity], ‟Pedagogika Społeczna” No. 1/2001, pp. 126-127.

Rembowski J., Samotność [Loneliness], Gdańsk 1992.

Siuda A., Poczucie samotności wśród polskich emigrantów w Szkocji [Sense of Lonliness among Polish Immigrants in Scotland], Kraków 2009, unpublished.

Śliwińska K., Niedostosowanie społeczne i sytuacja szkolna uczniów wywodzących się z rodzin emigrantów zarobkowych [Social Maladaptation of Pupils from Families of Economic Emigrants and their Position in School Environment], Kraków 2012, unpublished.

Szczepański J., Sprawy ludzkie [Human Affairs], Warszawa 1984.

Sztuka J., Formacja do starości [Towards Old Age], ‟Ateneum Kapłańskie. Pełnia życia w starości?” [‟Living life to the fullest at old age?”] 157 (2011), z. 1(614), pp. 42-52.

Urban B., Kognitywno-interakcyjne podstawy współczesnej resocjalizacji [Cognitive and Interactive foundations of Modern Social Rehabilitation], in: Resocjalizacja. Ciągłość i zmiana [Social Rehabilitation.

Continuity and Change], ed. M. Konopczyński, B.M. Nowak,

Warszawa 2008. World Population Prospects, The 2002 Revision, Vol. I: Comprehensive Tables, United Nations, New York 2003.