O zapoznanym wymiarze pracy we współczesnej myśli politycznej
Abstrakt
We współczesnej myśli politycznej zdominowanej przez nurt neutralnego liberalizmu politycznego praca jest pojęciem nieprzemyślanym, a w dużej mierze nawet zapoznanym. Istnieje niebezpieczna tendencja, aby namysł nad pracą zamykał się między dwoma skrajnymi podejściami. W ujęciu marksistowskim praca jest pierwszą potrzebą człowieka, praca tworzy człowieka, a w ostateczności może nawet nie tylko zniekształcić naturę ludzką, lecz wręcz człowieka odczłowieczyć. W podejściu wyłożonym przez Hannah Arendt w Kondycji ludzkiej praca jest w całości przypisana sferze czystej konieczności. W zaproponowanej przez nią hierarchii pracy, wytwarzania i działania, tkwi założenie, że ludzka wolność i autonomia mogą znaleźć spełnienie tylko w działaniu umożliwiającym pełną realizację egzystencji politycznej. Personalistyczna myśl polityczna unika skrajności obydwu podejść. Praca jest postrzegana jako środek zaspokajania potrzeb, ale służy również realizacji dobra wspólnego i jest wyrazem twórczości człowieka.
Bibliografia
Arendt H., Kondycja ludzka, przeł. A. Łagodzka, Fundacja Aletheia, Warszawa 2000.
Arendt H., Między czasem minionym a przyszłym. Osiem ćwiczeń z myśli politycznej, przeł. M. Godoń, W. Madej, Fundacja Aletheia, Warszawa 1994.
Arendt H., Polityka jako obietnica, przeł. W. Madej, M. Godoń, Prószyński i S-ka, Warszawa 2005.
Arystoteles, Etyka nikomachejska, przeł. D. Gromska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
Arystoteles, Polityka, przeł. L. Piotrowicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
Bartnik Cz., Personalizm, Wydawnictwo KUL, Lublin 2013.
Bartnik Cz., Praca jako wartość humanistyczna, Wydawnictwo KUL, Lublin 1992.
Buttiglione R., Myśl Karola Wojtyły, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1996.
Crosby J., Zarys filozofii osoby. Bycie sobą, przeł. B. Majczyna, Wydawnictwo WAM, Kraków 2007.
Gałkowski J., Praca i człowiek. Próba filozoficznej analizy pracy, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1980.
Habermas J., Faktyczność i obowiązywanie. Teoria dyskursu wobec zagadnień prawa i demokratycznego państwa prawnego, przeł. A. Romaniuk, R. Marszałek, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.
Habermas J., Filozoficzny dyskurs nowoczesności, przeł. M. Łukasiewicz, Universitas, Kraków 2005.
Habermas J., Przyszłość natury ludzkiej. Czy zmierzamy do eugeniki liberalnej?, przeł. M. Łukasiewicz, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2003.
Habermas J., Technika i nauka jako ‘ideologia’”, w: Czy kryzys socjologii?, red. J. Szacki, Czytelnik, Warszawa 1977.
Habermas J., Teoria działania komunikacyjnego, t. 2, przeł. A.M. Kaniowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
Kołakowski L., Główne nurty marksizmu. Powstanie, Zysk i S-ka, Poznań 2000.
Locke J., Dwa traktaty o rządzie. Traktat drugi, przeł. Z. Rau, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
Possenti V., Zarys filozofii polityki. Społeczeństwa liberalne na rozdrożu, przeł. A. Fligel, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 2012.
Półtawski A., Nowość a tradycyjność filozofii Wojtyły, w: A. Półtawski, Po co filozofować?, Oficyna Naukowa, Warszawa 2011.
Rawls J., Liberalizm polityczny, przeł. A. Romaniuk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
Rawls J., O idei publicznego rozumu raz jeszcze, w: J. Rawls, Prawo ludów, przeł. M. Kozłowski, Fundacja Aletheia, Warszawa 2001.
Tischner J., Wybrane problemy filozofii człowieka, Kraków 1985.
Wojtyła K., Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2000.
Wojtyła K., Podmiotowość i „to, co nieredukowalne” w człowieku, w: K. Wojtyła, Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2000.
Wojtyła K., Problem konstytuowania się kultury poprzez ludzką praxis, „Roczniki Filozoficzne”, tom XXVII, z. 1, 1979.
Copyright (c) 2016 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
