Przedsiębiorczość osób w wieku niemobilnym jako sposób ich aktywizacji zawodowej i inkluzji społecznej
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie problemu osób w tak zwanym wieku niemobilnym w kontekście realiów współczesnego rynku pracy, stawiającego coraz to wyższe wymagania, co może stanowić źródło wykluczenia zawodowego osób niepotrafiących odnaleźć się tej kalejdoskopowej dynamice.
PROBLEM i METODY BADAWCZE: Opracowanie stanowi przegląd literatury przedmiotu oraz sprawozdań i raportów dotyczących problematyki grupy osób w tak zwanym wieku niemobilnym, pozwalających na scharakteryzowanie i usystematyzowanie problemu. Wyniki analizy badań bibliometrycznych stanowiły podstawę do wskazania rekomendacji i możliwości ograniczania wykluczenia zawodowego i społecznego „pracujących seniorów”.
PROCES WYWODU: Niniejsze opracowanie jest próbą zwrócenia uwagi na wagę oraz skalę problemu. Na podstawie analiz bibliometrycznych przedstawiono poziom aktywności zawodowej grupy 50+, uwzględniając zarówno osoby pracujące na etacie, jak również te, które rozpoczęły działalność gospodarczą. Wskazano na przedsiębiorczość indywidualną, która może dostarczyć przynajmniej częściowe antidotum na problem aktywizacji zawodowej w badanej grupie wiekowej.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki analizy wskazują na konieczność podjęcia działań pozwalających na wykorzystanie potencjału osób starszych poprzez aktywizację ich potencjału przedsiębiorczości, wyzwolenie indywidualnych cech osobowości, takich jak innowacyjność, umiejętność dostrzegania zmieniających się uwarunkowań, elastyczność polegająca na ciągłym uczeniu się, umożliwiających odnaleźć się w warunkach współczesnego rynku pracy.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Zestawienie poziomu różnych form aktywności zawodowej poszczególnych grup zawodowych zwraca uwagę na konieczność objęcia wsparciem osób już od 45. roku życia, który stanowi dolną granicę wyznaczania tak zwanego wieku niemobilnego. Szczególnego znaczenia nabierają programy zarządzania wiekiem, pozwalające podtrzymać aktywność zawodową oraz tworzące nowe miejsca pracy.
Bibliografia
Aktywność osób starszych i solidarność międzypokoleniowa. Statystyczny portret Unii Europejskiej, Eurostat 2012, <https://www.mpips.gov.pl/seniorzyaktywne starzenie/badania---aktywne-starzenie/>.
Departament Badań Demograficznych i Rynku Pracy, Kwartalna informacja o aktywności ekonomicznej ludności, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2013.
Doing Business w Polsce 2015, Raport Banku Światowego 2015.
Dojrzała przedsiębiorczość – innowacyjny model preinkubacji przedsiębiorczej osób w wieku 50 +, Fundacja Gospodarcza, Instytut Badań nad Gospodarką, Gdynia 2014.
Dojrzała przedsiębiorczość – innowacyjny model preinkubacji przedsiębiorczej osób 50+, Raport z badań organizacji przedsiębiorców, Instytut Badań nad Gospodarką, Sopot 2012.
Eurobarometr, Aktywne starzenie się, European Commision, <http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_378_fct_pl_pl.pdf>.
Gołębiewski G., Przedsiębiorczość w Polsce w świetle badań, „Global Entrepreneurship Monitor”, Studia BAS 2014, nr 1.
Gregory F.R., Discrimination in the American Work place: Ol dat a Young Age, Rutgers University Press, New Brunswick 2001.
Guza Ł, Szymaniak P., Ani pracownicy, ani pracodawcy. Fala fikcyjnych samozatrudnionych na rynku pracy, „Dziennik Gazeta Prawna” 2012, 2 luty.
<http://gazetapraca.pl/gazetapraca/1,67527,17231385,Samozatrudnienie_w_Europie__Polska_w_czolowce.html> (dostęp: 09.01.2015).
Kubicki P., Dojrzała przedsiębiorczość – innowacyjny model preinkubacji przedsiębiorczej osób 50+, Raport z badań, Fundacja Gospodarcza, Warszawa 2012.
Kurek S., Typologia procesu starzenia się ludności miast i gmin Polski na tle jego demograficznych uwarunkowań, „Przegląd Geograficzny”, t. 79, zeszyt 1, PAN, Warszawa 2007.
Laskowska I., Czynniki determinujące prace na własny rachunek – wyniki badań światowych, w: Praca na własny rachunek – determinanty i implikacje, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 2007.
Liwiński J., Sztanderska U., Góra M., Giza-Poleszczuk A., Dezaktywizacja osób w wieku okołoemerytalnym, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2008.
Mękalski M., Walka o „nowego” klienta. Oferta dla seniorów w obliczu starzenia się społeczeństwa, „Prakseologia” 2015, nr 157, t. 2.
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014–2020, Biuletyn Informacji Publicznej, Warszawa 2014.
Portret generacji 50+ w Polsce i w Europie. Wyniki badania zdrowia, starzenia się i przechodzenia na emeryturę w Europie (SHARE), Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2014.
Raport GUS 2011, <http://www.stat.gov.pl/gus>.
Richert-Kazimierska A., Stankiewicz K., Dyskryminacja pracowników w starszym wieku – wybrane zagadnienia, w: Zarządzanie – nowe perspektywy w dobie zmian demograficznych – w świetle badań, red. E. Gołębiewska, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie”, tom XV, zeszyt 11, Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk, Łódź-Warszawa 2014.
Richert-Kaźmierska A., Wasilczuk J., Zatrudnienie czy samozatrudnienie – dylematy wspierania aktywności zawodowej osób starszych, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, nr 167, Katowice 2014.
Rocznik statyczny pracy 2012, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2014.
Social Affairs and Equal Opportunities, Employment in Europe Report, Directorate – General for Employment European Commission 2007.
Startiene G., Rememarkiene R., Dumciuviene D., The structure of the Model of Self-Employment Factors in the Country with Transition Economy, „Transformation in Business Economics” 2013, vol. 12, no. 2.
Szukalski P., Starzenie się ludności – wyzwanie XXI wieku, w: To idzie starość – polityka społeczna a przygotowanie do starzenia się ludności Polski, red. P. Szukalski, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2008.
Uchwała Nr 239 Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia Programu Solidarność pokoleń. Działania dla zwiększenia aktywności zawodowej osób w wieku 50+, Monitor Polski z dnia 4 lutego 2014 roku poz.115.
Zbierski P., Węcławska D., Zadura-Lichota P., Bratnicki M., Global Entrepreneurship Monitor Polska, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2012.
Copyright (c) 2016 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
