Partycypacja przez dialog: komunikacyjne budowanie sfery publicznej

Abstrakt

Artykuł analizuje koncepcję partycypacji obywatelskiej opartej na ideach demokracji deliberatywnej i komunikacyjnego budowania sfery publicznej. Wokół idei demokracji deliberatywnej koncentrują się obecnie wiodące debaty dotyczące współczesnych teorii demokracji, społeczeństwa obywatelskiego i wielokulturowości. Deliberacja jest postrzegana również jako najlepszy sposób walki z deficytem demokracji w ramach systemu politycznego Unii Europejskiej. W przeciwieństwie do teorii demokracji zorganizowanej wokół instytucji głosowania, zwolennicy deliberacji wskazują, że tylko deliberacja w sferze publicznej może służyć legitymizowanemu stanowieniu prawa. W artykule dokonano zestawienia dwóch paradygmatycznych ujęć deliberacji: dyskursowej koncepcji Jürgena Habermasa i deliberacji wynikłej z Hobbesowskiego sposobu ujmowania języka i mowy. Pozwala to uwidocznić fakt, że ze znaczenia, jakie nadaje się deliberacji, wyniknąć mogą  odmienne wizje państwa i sfery publicznej.

The article explores the idea of deliberative citizen’s participation and the communicative building of public sphere.  The idea of deliberative democracy is at the center of current debates on theories of democracy, civil society, multiculturalism. It is seen as the best way to overcome the democratic deficit in the political system of EU. In contrast to the traditional theory of democracy which emphasize voting as a central institution of democracy, the proponents of deliberative democracy argue that legitimate lawmaking can arise only from public deliberation. The article contrasts two ways of understanding deliberations: the discursive conception of Jürgen Habermas and the idea of deliberation based on the Hobbesian theory of language. The aim is to show that the vision of the state and public sphere is closely related to the concept of deliberation.