Zmiana w edukacji jako wartość instrumentalna

  • Jarosław Gara Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej
DOI: https://doi.org/10.17399/HW.2018.174105
Słowa kluczowe: Pedagogika teoretyczna, myśl pedagogiczna, analiza fenomenologiczna, analiza egzystencjalna, zmiana w edukacji, wartość edukacji

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Celem publikacji jest problematyzacja zagadnienia zmiany w edukacji oraz sy­stematyczna analiza kryteriów jej rozpatrywania z punktu widzenia wartości samej edukacji.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Podstawowym problemem publikacji jest ujęcie in abstracto wieloaspektowości i wielowymiarowości zagadnienia zmiany w edukacji. Autor odwołuje się w tym względzie do metody analizy fenomenologicznej i analizy egzystencjalnej jako sposobów artyku­łowania myśli pedagogicznej.

PROCES WYWODU: Odróżnienie od siebie problemu wartości zmiany w edukacji oraz problemu wartości samej edukacji jest podstawą ujęcia kryteriów rozpatrywania zmiany w edukacji. W ten sposób określone zostają pożądane własności zmiany, które decydują o tym, że jest to zmiana na rzecz edukacji.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Uporządkowanie kryteriów rozpatrywania zmiany pozwala wskazać dymensje, które mają zasadnicze znaczenie zarówno dla określania konstruktywnych skutków zmian w edukacji, jak i potwierdzania autotelicznej wartości edukacji.


WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Zmiana w edukacji jako wartość instrumentalna powinna gwarantować realizację intersubiektywnie oczywistego dobra wspólnego w obszarze edu­kacyjnej praxis. Sformułowane kryteria stanowią refleksyjne instrumentarium dla wieloaspektowego i wielowymiarowego rozpatrywania projektowanych i wdrażanych zmian w edukacji.

Biogram autora

Jarosław Gara, Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej

Jarosław Gara, dr hab., prof. APS. Kierownik Zakładu Pedagogiki Ogólnej i Teorii Wychowania. Zainteresowania naukowe: wybrane problemy filozofii nauki, filozofii kultury, filozofii człowieka, psychologii osobowości; filozofia wychowania. Aktualne obszary badań: edukacyjne, określane problemami pedagogiki ogólnej i teorii wychowania, implikacje i implementacje dyskursu fenomenologicznego, egzystencjalnego, hermeneutycznego. Autor książek: Człowiek i wychowanie. Implikacje pedagogiczne antropologii filozoficznej Maxa Schelera oraz analogie z wybranymi koncepcjami psychologicznymi (2007), Pedagogiczne implikacje filozofii dialogu (2008), Od filozoficznych podstaw wychowania do ejdetycznej filozofii wychowania (2009). Wybrane publikacje: Idea interdyscyplinarności i interdyscyplinarna natura wiedzy pedagogicznej (2013), Fenomen wolności i pedagogiczne implikacje nieredukowalności wolnościowych dążeń człowieka (2014), Fenomenologiczne inspiracje hermeneutycznego rozjaśniania fenomenu edukacji (2015), Fenomen epizodów codzienności jako źródło antycypacji przyszłości (2015), Egzystencjalne doświadczenie aporii sensu swojskości i zadomowienia w świecie życia codziennego (2016), Fenomen egzystencjalnych wymiarów myślenia utopijnego (2016), Refleksyjna problematyzacja tego, co filozoficzne w tym, co pedagogiczne oraz o tego, co pedagogiczne w tym, co filozoficzne (2017). Adres korespondencji: APS, ul. Szczęśliwicka 40, 02-353 Warszawa; tel. 225893600 wew. 3440; e-mail: jgara@aps.edu.pl. 

 

Bibliografia

Bauman, Z. (2007). Edukacja: wobec, wbrew i na rzecz ponowoczesności. W: M. Dudzikowa i M. Czerepniak-Walczak (red.), Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty. Interdyscyplinarne ujęcie, t. 1. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne, 139 154.

Benner, D. (2015). Pedagogika ogólna. Wprowadzenie do myślenia i działania pedagogicznego w ujęciu systematycznym i historyczno-problemowym, tłum. D. Stępkowski. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Berger, P.L. (2010). Społeczne tworzenie rzeczywistości, tłum. J. Niżnik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Embree, L. (2006). Analiza refleksyjna. Wprowadzenie do badań fenomenologicznych, tłum. A. Łagodzka. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.

Gara, J. (2015). Fenomen epizodów codzienności jako źródło antycypacji przyszłości. Studia z teorii Wychowania, VI, 3 (12), 29 48.

Gara, J. (2016a). Egzystencjalne doświadczenie aporii sensu swojskości i zadomowienia w świecie życia codziennego. W: Z. Melosik i M.J. Szymański (red.), Tożsamość w warunkach zmiany społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, 123 151.

Gara, J. (2016b). Husserlowski świat życia codziennego i jego znaczenie pedagogiczne. Studia Edukacyjne, 42, 131 154.

Gara, J. (2017a). Egzystencjalna problematyzacja poszukiwania, poznawania i tworzenia samego siebie. Przegląd Pedagogiczny, 2, w druku, 1 31.

Gara, J. (2017b). Fenomenologiczna kategoria świata życia codziennego jako przesłanka eksplikacji sensów edukacji. Forum Pedagogiczne, 2, 145 167.

Gara, J. (2018). Granice dyskursywności światopoglądowej współczesnej myśli pedagogicznej. Forum Pedagogiczne, 1, w druku, 1 32.

Goffman, E. (2008). Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. H. Datner-Śpiewak, P. Śpiewak. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.

Goffman, E. (2012). Rytuał interakcyjny, tłum. A. Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Heller, M. (2014). Granice nauki. Kraków: Copernicus Center Press.

Heller, M. (2015). Moralność myślenia. Kraków: Copernicus Center Press.

Kępiński, A. (1978). Poznanie chorego. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.

Machiavelli, N. (1984). Książę. Rozważanie nad pierwszym dziesięcioksięgiem historii Rzymu Liwiusza, tłum. C. Nanke, K. Żaboklicki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Ortega y Garsset, J. (1995). Bunt mas, tłum. P. Niklewicz. Warszawa: Muza SA.

Rubacha, K. (2003). Budowanie teorii pedagogicznych. W: Z. Kwieciński i B. Śliwerski, Pedagogika, t. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 59 68.

Schulz, A. (2016). Szkice z pedagogiki ogólnej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Sokolowski, R. (2012). Wprowadzenie do fenomenologii, tłum. M. Rogalski. Kraków: Wydawnictwo WAM.

Śliwerski, B. (2007). Wychowanie. Pojęcie – znaczenia – dylematy. W: M. Dudzikowa i M. Czerepniak-Walczak (red.), Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty. Interdyscyplinarne ujęcie, t. 1. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne, 25 76.

Tillich, P. (1994). Męstwo bycia, tłum. H. Bednarek. Poznań: Wydawnictwo REBIS.

Opublikowane
2018-09-03
Jak cytować
Gara, J. (2018). Zmiana w edukacji jako wartość instrumentalna. Horyzonty Wychowania, 17(41), 75-96. https://doi.org/10.17399/HW.2018.174105
Numer
Tom 17 Nr 41 (2018): Współczesne dyskursy edukacyjne
Dział
Artykuły tematyczne

Copyright (c) 2018 Jarosław Gara

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Uwagi dotyczące praw autorskich

Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:

  1. Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
  2. Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.

Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych: