„Wychowanie dla pokoju” versus wychowanie do wojny.  Wartości uniwersalne wobec wyzwań globalnych

Jerzy Menkes

doi:10.17399/HW.2018.174115

Jerzy Menkes Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

DOI: https://doi.org/10.17399/HW.2018.174115

Słowa kluczowe: pokój, wychowanie dla pokoju, wartości uniwersalne, ograniczenia wolności słowa

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Celem jest przedstawienie prawniczej analizy implementacji wartości uniwersalnych jako instrumentu sprostania zagrożeniom dla pokoju.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problemem jest analiza możliwości implementacji wartości uniwersalnej pokój przy wykorzystaniu instrumentarium wychowania dla pokoju, które państwom i innym aktorom międzynarodowym oferuje System NZ. Wykorzystano prawnicze metody badawcze, przede wszystkim analizę instytucjonalno-funkcjonalną.

PROCES WYWODU: Wywód składa się z trzech części. Celem pierwszej jest identyfikacja procesu przypisania prawom człowieka i pokojowi rangi nadrzędnej w uniwersalnym systemie wartości. W kolejnej zidentyfikowane zostały i poddane krytycznej analizie normy i instytucje wyznaczające ramy prawne wychowania dla pokoju i zakazu propagandy prowojennej. Część trzecia jest poświęcona wskazaniu instytucji i norm stanowiących zaporę przed wychowaniem do wojny.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza wskazuje, że na poziomie uniwersalnym instrumentarium prawne wychowania dla pokoju i zapobiegające tworzeniu postaw umożliwiających wojnę jest wystarczające. Bariery efektywności wyznacza stopień internalizacji wartości oraz rywalizacja z postawami i wartościami utożsamianymi z interesem państwa.

WNIOSKI, INNOWACJE I REKOMENDACJE: Cel, jakim było uchronienie kolejnych pokoleń od klęski wojny, który wyznaczał aksjologiczną podstawę porządku po II wojnie światowej, nie został zrealizowany. Kolejne konflikty zbrojne poprzedzane są odczłowieczeniem wroga i relatywizacją praw człowieka. Przemawia to na rzecz włączenia do wychowania dla pokoju nowych aktorów i pogłębienia współpracy.

Bibliografia

Akt. (1945). Akt konstytucyjny Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury. Pozyskano z: https://www.vilp.de/treaty_full%3Bjsessionid=9952F2C5A4C313F7D11240 897437608E?lid=en&cid=2912 (dostęp: 24.05.2018).

Black’s Law Dictionary. (1999). St. Paul: West Group.

Cassese, A. (2009). Affirmation of the Principles of International Law recognized by the Charter of the Nürnberg Tribunal. UN. Pozyskano z: http://legal.un.org/avl/pdf/ha/ga_95-I/ga_95-I_e. pdf. (dostęp: 24.05.2018).

Clark, Ch. (2014). Echos of 1914: are today’s conflicts a case of history repeating itself?The Guardian, 16 Jan.

Clausewitz, C. von. (2013). O wojnie. Gliwice: Helion.

Democracy Index. (2017). The Economist. Pozyskano z: http://www.eiu.com/Handlers/Whitepaper-Handler.ashx?fi=Democracy_Index_2017.pdf&mode=wp&campaignid=DemocracyIndex2017 (dostęp: 24.05.2018).

Encyclopedia of Public International Law. (1982). Amsterdam: North-Holland Publishing Company.

Galtung, J. (1975 1980). Essays in Peace Reaserch. Copenhagen: Christian Ejlers.

Glaser, S. (1948). La Charte du Tribunal de Nuremberg et les nouveaux principes du droit international. Revue pénale suisse, vol. 63.

Jager, U. (2014). Peace education and Conflict transformation. Berghof Glossary on Conflict Trans¬formation. Berlin. Pozyskano z: http://www.berghof-foundation.org/fileadmin/redaktion/Publica-tions/Handbook/Articles/jaeger_handbook_e.pdf (dostęp: 24.05.2018).

Jones, R. (2016). Populist nationalism spells danger for all of us. Financial News, June 6.

Karta NZ. (1947). Dz.U. 1947, nr 23, poz. 90 z późn. zm.

MacMillan, M. (2014). The War that ended Peace: The Road to 2014. Random House Pakt. (1977). Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych, Dz.U. 1977, Nr 38, poz. 167.

PDPC. (1948). Powszechna Deklaracja Praw Człowieka. Pozyskano z: http://www.unesco.pl/file-admin/user_upload/pdf/Powszechna_Deklaracja_Praw_Czlowieka.pdf (dostęp: 24.05.2018).

Pierwsza Poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych Ameryki. (2002). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Pinker, S. (2015). Zmierzch przemocy. Lepsza strona naszej natury. Poznań: Zysk i S-ka.

Posner, E.A. (2014a). The case against human rights. The Guardian, 4 Dec.

Posner, E.A. (2014b). The Twilight of International Human Rights Law. New York: Oxford University Press.

Principles. (2012). Peace Education, Principles. Berghof Glossary on Conflict Transformation. Berlin. Pozyskano z: http://www.berghof-foundation.org/fileadmin/redaktion/Publications/Books/ Book_Glossary_Chapters_en/berghof_glossary_2012_13_peace_education_principles.pdf (dostęp: 24 05.2018).

Puzo, M. (2006). Ojciec chrzestny. Warszawa: Albatros.

Resolution. (1978). Resolution adopted by the General Assembly. 33/73 Declaration on the Preparation of Societies for Life in Peace, A/Res/33/73. Pozyskano z: http://www.un-documents. net/a33r73.htm (dostęp: 24.05.2018).

Roosevelt, F.D. (1941). State of the Union Address „The Four Freedoms”. 6 January. Pozyskano z: http://voicesofdemocracy.umd.edu/fdr-the-four-freedoms-speech-text (dostęp: 24.05.2018).

Roth, K. (2017). The Dangerous Rise of Populism. Global Attacks on Human Rights Values. Human Rights Watch. World Report SG Message. (2013). Secretary-General’s 100-day Countdown Message. Education for Peace. Pozyskano z: https://www.un.org/en/events/peaceday/2013/sgmessage_countdown.shtml. (dostęp: 24.05.2018).

Statutes of International Red Cross and Red Crescent Movement.(1986). Pozyskano z: https:// www.icrc.org/eng/assets/files/other/statutes-en-a5.pdf (dostęp: 24.05.2018).

Swanson, A. (2016). The world today looks ominously like it did before World War I. The Washington Post, December 29.

Zielińska, E. (2010). Definicja zbrodni agresji w polskim kodeksie karnym w kontekście art. 8 bis Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego. Warszawa: Instytut Wymiaru Sprawiedliwości.