Różnorodność i wspólnota narracji w teatrze młodzieży – studium przypadku

  • Barbara Turlejska Akademia Ignatianum w Krakowie, Wydział Pedagogiczny, Instytut Nauk o Wychowaniu
Słowa kluczowe: teatr, teatr młodzieży, drama, edukacja teatralna, narracja, studium przypadku

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest opis i analiza teatru młodzieży jako atrakcyjnej formy dialogu edukacyjnego oraz różnorodności i wspólnoty narracji osób w nim uczestniczących.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Tezą główną rozważań jest stwierdzenie, iż teatr szkolny posiada szczególną wartość w usprawnianiu i pogłębianiu procesu komunikacji międzyosobowej, jak również relacji międzypokoleniowej. Całość postępowania badawczego wywodzi się z nurtu fenomenologii i hermeneutyki. Zastosowana metoda badawcza to studium przypadku oraz metoda biograficzna z wykorzystaniem technik wywiadu i analizy dokumentów.

PROCES WYWODU: Artykuł jest opisem i zarazem analizą jakościową różnorodności relacji i narracji osób uczestniczących w teatrze młodzieży. Teatrze, który powstaje, rodzi się we wspólnej kreacji wokół spraw i problemów ważnych dla młodzieży szkolnej i jej środowiska. Wprowadzone w działaniach teatralnych bodźce pozawerbalne wzbogacają możliwość porozumienia się. Można więc mówić o oddziaływaniu wychowawczym teatru, który jest miejscem spotkania z wartościami i w swoisty sposób poszukuje prawdy o świecie, innych ludziach.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Teatr jest jednym z obszarów rzeczywistości społecznej, gdzie człowiek spotyka się z wartościami poprzez ich doświadczanie, tworzenie i przeżywanie. Fenomen teatru młodzieży polega m.in. na tym, iż jest to wspólna kreacja młodzieży i pedagogów, gdzie zanika bariera anonimowości i przymusu, uczniowie w zajęciach teatralnych uczestniczą z wyboru, a istotą takiej formy teatru jest niekonwencjonalność.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Warsztat teatralny to niezbyt często występująca forma pracy dydaktyczno‑wychowawczej w warunkach szkolnych. Teatr młodzieży jako przykład takiej niekonwencjonalnej formy dialogu edukacyjnego może tworzyć warunki do faktycznego spotkania osób i przyczynić się do odbudowy utraconych więzi osobowych w edukacji, a także w przestrzeni społecznej. Niewątpliwie, zajęcia teatralne wspomagają, czy wręcz przyspieszają proces społecznej adaptacji, wrastania w grupę, przełamywania barier w komunikowaniu edukacyjnym i społecznym.

Bibliografia

Barnes, D. (1988). Nauczyciel i uczniowie. Od porozumienia do kształcenia. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Brzozowski, S. (1971). Teatr krakowski. W: T. Sivert i R. Taborski (red.), Polska myśl teatralna i filmowa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Ciechowska, M. i Szymańska, M. (2017). Wybrane metody jakościowe w badaniach pedagogicznych. Kraków: Akademia Ignatianum.

Gadamer, H.G. (1979). Rozum, słowo, dzieje. Kraków: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Klimczak, D.P. (2006). Drama – etnodrama – socjodrama w warsztacie pedagoga‑animatora kultur. W: D. Kubinowski (red.), Pedagogika Kultury. Tom II. Lublin: WUMCS.

Kubinowski, D. (2010). Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia – Metodyka – Ewaluacja. Lublin: WUMCS.

Kubinowski, D. (2013). Idiomatyczność synergia emergencja. Rozwój badań jakościowych w pedagogice polskiej na przełomie XX i XXI wieku. Lublin: WUMCS.

Okupnik, R. (2009). Wobec utraty. O badaniach narracji autobiograficznych. W: D. Kubinowski (red.), Pedagogika Kultury. Tom V. Lublin: WUMCS.

Olszewska‑Gniadek, J. (2009). Teatr młodzieży w świetle badań na terenie Krakowa. Kraków: WUJ.

Ricouer, P. (1989). Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie. Warszawa: Ediciones Altaya Polska. Szulborska‑Łukaszewicz, J. (2015). Artysto Scen Polskich, powiedz nam z czego żyjesz? Kraków: ZASP.

Tischner, J. (1982). Myślenie według wartości. Kraków: Znak.

Turlejska, B. (1990). Monografia pedagogiczna i studium przypadku. W: S. Palka (red.), Orientacje w metodologii badań pedagogicznych. Kraków: WUJ.

Turlejska, B. (1995). Kultura jako medium w tworzeniu więzi międzyosobowych. W: S. Palka (red.), Możliwości rozwijania i wykorzystywania teoretycznej wiedzy pedagogicznej. „Zeszyty Naukowe” UJ. Kraków: WUJ.

Turlejska, B. (2011). Społeczno‑kulturowy horyzont wiedzy pedagogicznej. Horyzonty Wychowania, 20.

Turlejska, B. (2016). Oddziaływanie wychowawcze istotnym powołaniem sztuki – w optyce klasyków. W: A. Królikowska, M. Łątkowski i B. Topij‑Stempińska (red.), Dzieło chwali Mistrza. Kraków: Akademia Ignatianum.

Opublikowane
2018-09-06
Jak cytować
Turlejska, B. (2018). Różnorodność i wspólnota narracji w teatrze młodzieży – studium przypadku. Horyzonty Wychowania, 17(42), 135-146. https://doi.org/10.17399/HW.2018.174210