Rola gestów narracyjnych w publicznych wystąpieniach Jana Pawła II
Abstrakt
Cel naukowy: Celem artykułu jest pokazanie, jakimi gestami narracyjnymi posługiwał się Jan Paweł II i jaką rolę odgrywały one w jego w publicznych wystąpieniach. Zagadnienie to zostanie ukazane na podstawie wybranych przemówień z I pielgrzymki papieża do Polski.
Problem i metody badawcze: Poruszany w tekście problem koncentruje się wokół pytania, czy gesty narracyjne wpływają na tok wypowiedzi i charakter publicznych wystąpień Jana Pawła II. Metody wykorzystane do zbadania tego zagadnienia to przegląd literatury dotyczącej tematu oraz zintegrowana metoda analizy komunikacyjnej służąca do badania gestów narracyjnych w połączeniu z tokiem słownym.
Proces wywodu: W pierwszej części artykułu zostanie zaprezentowana teoria dotycząca gestów narracyjnych na tle pojęcia komunikacji niewerbalnej. Podam ich definicję i omówię typy tych gestów. Druga część tekstu będzie analizą gestów narracyjnych pojawiających się w wybranych publicznych wystąpieniach Jana Pawła II podczas I pielgrzymki do Polski.
Wyniki analizy naukowej: Gesty narracyjne, zarówno batuty, jak i ilustratory czy gestualne metafory, jako gesty współwystępujące z tokiem słownym odgrywają bardzo istotną rolę komunikacyjną w publicznych wystąpieniach Jana Pawła II. Pokazują, jaki jest stosunek mówiącego do przekazywanych treści, ilustrują elementy warstwy werbalnej, a także odsłaniają pewne procesy myślowe i w sposób konkretny obrazują abstrakcyjne pojęcia, schematy wyobrażeniowe. Pomagają one w nawiązywaniu relacji z odbiorcą, ułatwiają kontakt z nim, wzmacniają funkcję perswazyjną i budują indywidualny styl wypowiedzi Jana Pawła II.
Wnioski, innowacje, rekomendacje: Komunikacja niewerbalna, a zwłaszcza gesty narracyjne, stanowi tak ważny aspekt publicznych wystąpień Jana Pawła II, że z pewnością zasługuje na dokładne przeanalizowanie. Styl wypowiedzi papieża Polaka został już dobrze zbadany, brakuje natomiast opracowań, które w sposób kompletny, czyli obejmujący nie tylko werbalne, ale i niewerbalne aspekty, opisywałyby charakter jego publicznych wystąpień. Warto przyjrzeć się dokładniej gestom Jana Pawła II, który jako doskonały aktor zdawał sobie sprawę z ich roli i wykorzystywał je, aby wzmacniać perswazyjność wypowiedzi oraz budować więź z odbiorcą.
Bibliografia
Antas, J. (2001). Co mówią ręce. Wprowadzenie do komunikacji niewerbalnej. W: R. Przybylska i W. Przyczyna (red.), Retoryka dziś. Teoria i praktyka. Kraków: Poligrafia Salezjańska, s. 437-460.
Antas, J. (2013). Semantyczność ciała. Gesty jako znaki myślenia. Łódź: Primum Verbum.
Jan Paweł II. (2010). Pielgrzymki do ojczyzny. Przemówienia, homilie. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Grabias, S. (2001). Język w zachowaniach społecznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Korolko, M. (1990). Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Laskowska, E. (2010). Niektóre składniki sytuacji komunikacyjnej. W: G. Sawicka (red.), Sytuacja komunikacyjna i jej parametry. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Poniewierski, J. (2006). Gesty Jana Pawła II. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Załazińska, A. (2001). Schematy myśli wyrażane w gestach. Kraków: Universitas.
Załazińska, A. (2012). Metoda analizy środków niewerbalnych pojawiających się podczas wypowiedzi (na podstawie programu Kuba Wojewódzki). W: W. Wasilewski i A. Nita (red.), Instrukcja obsługi tekstów. Metody retoryki. Sopot: GWP, 253-269.
Załazińska, A. (2016). Słowo. Obraz. Gest. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ziomek, J. (1990). Retoryka opisowa. Wrocław – Warszawa – Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Copyright (c) 2019 Magdalena Jankosz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
