Prawo dziecka do poznawania wielokulturowej Europy w kształceniu przyszłych nauczycieli
Abstrakt
Żyjemy w wielokulturowej Europie. Aby móc budować dobrą przyszłość dla Europy, trzeba wychowywać jej obywateli do kultury współprzebywania. Dziecko ma prawo do godnego życia, dlatego powinno uczyć się budować uczciwe relacje z innymi ludźmi. Odnoszą się do tego zarówno milenijne cele rozwoju (ang. MDGs), jak i założenia edukacji do zrównoważonego rozwoju (ang. ESD) – idee firmowane przez UNESCO. W obu przypadkach kultura posiada podstawowe znaczenie. Dziecko, poznając siebie i innych na tle własnej kultury i kultury tych innych, rozwija się w duchu otwartości i zrozumienia. Będąc świadomym podobieństw i różnic między ludźmi, może bez obaw współtworzyć społeczeństwo wielokulturowe. Aby taka edukacja międzykulturowa dała dobre rezultaty, potrzebni są całościowo przygotowani nauczyciele. Kształcenie przyszłych i doskonalenie obecnych nauczycieli wymaga nowego ujęcia zagadnień pedeutologicznych, które dziś potrzebują międzykulturowej aktualizacji. Bez odpowiedniej wiedzy i praktyki, kształcenie nauczycieli będzie odbiegać od wymagań społecznych, w tym oczekiwań wielokulturowej szkoły i klasy. Dlatego w kształceniu obecnych studentów kierunków pedagogicznych (S. Palka, A. de Tchorzewski) należy poszukiwać inspirujących i emocjonujących treści (publikacje tematyczne, podręczniki i karty pracy), które przy wykorzystaniu odpowiednich metod/strategii/modeli (np. model/skala Miltona Bennetta) stworzą z nich twórczych praktyków edukacyjnych. Jeśli prawem dziecka jest wielokierunkowy rozwój indywidualny i społeczny, który ma dawać szansę na bezpieczną i synergetyczną przyszłość, to nauczyciele muszą być w nowy sposób przygotowywani do swojej misji (np. projekty: K Duraj-Nowakowej, A. Kotusiewicz, H. Kwiatkowskiej). Tematyka wielokulturowa powinna zatem wejść do kanonu treści kształcenia pedagogów (Z. Jasiński, T. Lewowicki, J. Nikitorowicz).Bibliografia
Bennett M.J., Becoming Interculturally Competent, in: Toward Multiculturalism. A Reader in Multicultural Education, ed. J.S. Wurzel, Intercultural Resource Corporation, Newton MA 2004.
Brems E., Inclusive universality and the child-caretaker dynamic, in: Reconceptualizing Children’s Rights in International Development, eds. K. Hanson, O. Nieuwenhuys, Cambridge University Press, New York 2013.
Duraj-Nowakowa K., Integrowanie edukacji wczesnoszkolnej: modernizacja teorii i praktyki, Oficyna Wydawnicza “Impuls”, Kraków 2009.
Duraj-Nowakowa K., Kształtowanie profesjonalnej gotowości pedagogów, Wydawnictwo WSFP “Ignatianum” and WAM, Kraków 2011.
Duraj-Nowakowa K., Indywidualizm pedagogów akademickich: zagrożenia i perspektywy, “Horyzonty Wychowania”, 12 (2013) 24.
Dzieci i młodzież w procesie kształtowania postaw kulturowych. Przewodnik po ścieżkach edukacji regionalnej, wielo- i międzykulturowej, eds. T. Lewowicki, J. Suchodolska, Oficyna Wydawnicza “Impuls”, Kraków 2012.
Gajdzica A., Assumptions of the integrated education system and possible implementation of intercultural education in classes I–III, in: Intercultural Education: Theory and Practice, eds. T. Lewowicki, B. Grabowska, A. Szczurek-Boruta, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2007.
Human Development Report 2013, The Rise of the South: Human Progress in a Diverse World, United Nations Development Programme, New York 2013.
Jasiński Z., Postawy młodzieży z polskich pograniczy wobec “innych”, in: Wybrane problemy edukacji i eurointegracji, eds. Z. Jasiński, S. Kaczor, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Opolu, Opole 2005.
Jasiński Z., A word about programs and standards of educating teachers and pedagogues in Poland, in: Education for Teachers and Pedagogues: Issues in International Context, eds. Z. Jasiński, T. Lewowicki, Uniwersytet Opolski, Opole 2006.
Kotusiewicz A., Kwiatkowska H., Koncepcja pedagogicznego kształcenia nauczycieli – metodologia analiz programowych, in: Pedeutologia. Badania i koncepcje metodologiczne, eds. A.A. Kotusiewicz, H. Kwiatkowska, P. Zaczyński, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1993.
Leo J. de, Education for Intercultural Understanding.
Reorienting Teacher Education to Address Sustainable Development: Guidelines and Tools, UNESCO, Thailand 2010.
Lewowicki T., Teacher training standards – Poland’s 50-year experience, in: Education for Teachers and Pedagogues: Issues in International Context, eds. Z. Jasiński, T. Lewowicki, Uniwersytet Opolski, Opole 2006.
Nikitorowicz J., Międzykulturowość jako kategoria kultury i edukacji, in: Kultura w edukacji międzykulturowej – konteksty teoretyczne i społeczno-polityczne, eds. T. Lewowicki, A. Szczurek-Boruta, B. Grabowska, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2013.
Nikitorowicz J., Dylematy patriotyzmu, nacjonalizmu i ustawicznie kształtującej się tożsamości. Wprowadzenie do książki, in: Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej?, ed. J. Nikitorowicz, Oficyna Wydawnicza “Impuls”, Kraków 2013.
Palka S., Pedagogika w stanie tworzenia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2003.
Portera A., Intercultural education in Europe: epistemological and semantic aspects, “Intercultural Education”, vol. 19 (2008) 6.
Portera A., Intercultural and multicultural Education. Epistemological and Semantic Aspects, in: Intercultural and Multicultural Education. Enhancing Global Interconnectedness, eds. C.A. Grant, A. Portera, Routledge, New York, London 2010.
Rogalska-Marasińska A., Humanizm – dialog – tożsamość. Edukacja europejska na tle wyzwań globalnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2010.
Rogalska-Marasińska A., Odpowiedzialność nauczyciela muzyki za całościowy rozwój swojego ucznia – hermeneutyczny sens obcowania z muzyką, in: Konteksty kształcenia muzycznego, eds. E. Kumik, G. Poraj, Wydawnictwo AM im. G. i K. Bacewiczów w Łodzi, Łódź 2012.
Rogalska-Marasińska A., Kształcenie, dokształcanie i doskonalenie zawodowe nauczycieli wobec potrzeby międzykulturowej edukacji, in: Nauczyciel kreator rzeczywistości edukacyjnej. Kształcenie – teoria – praktyka nauczycielska, ed. U. Szuścik, Wydawnictwo Naukowe ATH w Bielsku-Białej, Bielsko-Biała 2013.
Tchorzewski A. de, Wielopłaszczyznowa odpowiedzialność nauczyciela, in: Odpowiedzialność jako wartość i problem edukacyjny, ed. A. de Tchorzewski, Wydawnictwo “Wers”, Bydgoszcz 1998.
Tchorzewski A. de, Edukacja wobec problemów transformacji, integracji i globalizacji, in: Etos pedagogów i edukacji wobec problemów globalizacji, eds. U. Ostrowska, A. de Tchorzewski, Akademia Bydgoska im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2002.
Vasak K., Human Rights: A Thirty-Year Struggle: the Sustained Efforts to give force of law to the Universal Declaration of Human Rights, “UNESCO Courier” 30:11, Paris 1977.
Vasak K., The International Dimensions of Human Rights, Greenwood Press, UNESCO, Paris 1982.
All Different, All Unique, <http://www.unicef.org/magic/resources/CulturalDiversityUNESCO.pdf> (access: 04.01.2014).
Convention on the Rights of Child,
<http://www.ohchr.org/Documents/ProfessionalInterest/crc.pdf> (access: 17.12.2013).
Giugni M., Exploiting Multiculturalism, NSW, Australia 2007,
<http://www.cscentral.org.au/Resources/Exploring_Multiculturalism.pdf> (access: 05.01.2014).
Kolarzowski J., Powszechna Deklaracja Praw Człowieka – historycznym przełomem, <http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,4710> (access: 06.01.2014).
Learning for the future. Competences in education for sustainable development, UNECE, Switzerland 2011, http://www.unece.org/fileadmin/DAM/env/esd/ESD_Publications/Competences_Publication.pdf (access: 10.01.2014).
Learning: the Treasure Within, UNESCO, Paris, 1996, http://portal.unesco.org/education/en/ev.php-URL_ID=19162&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html (access: 14.12.2013).
My World 2015, <http://www.myworld2015.org/index.html> (access: 03.01.2014).
My world, <http://www.myworld2015.org/index.html?page=results> (access: 30.01.2014).
Play it Fair! Human Rights Education Toolkit for Children, Equitas – International Centre for Human Rights Education, Montreal, Canada 2008, <http://equitas.org/wp-content/uploads/2010/11/2008-Play-it-Fair-Toolkit_En.pdf> (access: 04.01.2014).
The Universal Declaration of Human Rights, <http://www.un.org/en/documents/udhr/> (access: 06.01.2014).
We can end poverty. Millennium Development goals and beyond 2015, <http://www.un.org/millenniumgoals/> (access: 10.12.2013).
Copyright (c) 2016 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
