Teleologiczne aspekty kultury pedagogicznej rodziny. Podejście komponentowo-relacyjne
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem naukowym tekstu jest podjęcie namysłu nad teleologicznymi aspektami kultury pedagogicznej rodziny z uwzględnieniem dwóch perspektyw. Pierwsza z nich wyraża się w ich postrzeganiu jako komponentu kultury pedagogicznej rodziny, druga w ich ujmowaniu w związkach z innymi składnikami analizowanego konstruktu.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Główny problem artykułu wyraża się w pytaniach o treść i usytuowanie teleologicznych aspektów wychowania rodzinnego w strukturze kultury pedagogicznej rodziny. Prowadzone rozważania bazują na wynikach własnych badań sondażowych oraz analizie literatury przedmiotu prowadzącej do syntezy omawianych zagadnień.
PROCES WYWODU: Proces wywodu składa się z kilku części. Pierwsza dotyczy określenia przyjętego rozumienia kultury pedagogicznej. Druga, bazująca na wynikach badań, koncentruje się na wskazaniu cech oraz treści świadomości teleologicznej rodziny. W kolejnej podjęto próbę udowodnienia tezy o relacyjnym wymiarze teleologicznych aspektów wychowania w strukturze kultury pedagogicznej.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Prowadzone rozważania wskazują, że teleologiczność jest właściwością kultury pedagogicznej rodziny, która przenika ją w wymiarze zarówno komponentowym, jak i relacyjnym, będąc jednocześnie jednym z ważnych modyfikatorów jakości realizacji funkcji wychowawczej rodziny.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Zastosowanie podejścia komponentowo‑relacyjnego inspiruje do podejmowania wykraczających poza schematy badań nad kulturą pedagogiczną rodziny i jej teleologicznymi aspektami. W odniesieniu do praktyki wychowania możliwe jest sformułowanie wniosku, że brak obecności w strukturze kultury pedagogicznej celów wychowania istotnie modyfikuje kształt procesu wychowania w rodzinie, co uzasadnia podejmowanie działań pedagogizacyjnych w tym zakresie.
Bibliografia
Adamski, F. (2003). Rodzina. W: T. Pilch (red.). Encyklopedia pedagogiczna XXI Wieku. Tom 5. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, s. 306-311.
Bereźnicka, M. (2016). Kultura pedagogiczna społeczeństwa jako ważny problem edukacji obywatelskiej. W: Z. Kwiasowski, K. Pabis-Cichowska, M. Pietrzyk (red.), Bezpieczeństwo w nowych czasach. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, s. 148-168.
Błasiak, A. (2018). Wychowanie w rodzinie. W: B. Sieradzka-Baziur (red.), Pedagogika rodziny na początku XXI wieku w świetle pojęć i terminów. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie, 137-172.
Cudak, H. (2010). Znaczenie aktywności nauczyciela-wychowawcy w kształtowaniu kultury pedagogicznej rodziców. W: F. W. Wawro (red.), Pedagog wobec wyzwań współczesności. Lublin: Wydawnictwo KUL, s. 39-45.
Furmanek W. (2003). Cele pedagogiczne. W: T. Pilch (red.). Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku. Tom 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, s. 459-468.
Grochociński, M. (1979). Kultura pedagogiczna rodziców. W: M. Ziemska (red.). Rodzina i dziecko. Warszawa: PWN, s. 299-349.
Gurycka A. (1979). Struktura i dynamika procesu wychowawczego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kawula, S. (2007). Kultura pedagogiczna rodziców jako czynnik stymulacji rozwoju i wychowania młodego pokolenia. W: S. Kawula, J. Brągiel, A.W. Janke (red.), Pedagogika rodziny. Obszary i panorama problematyki. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 335-359.
Kron, W.F. (2012). Pedagogika. Kluczowe zagadnienia. Podręcznik akademicki. Sopot: GWP.
Kwatera, A. (2018). Kultura pedagogiczna rodziców i nauczycieli a jakość ich współpracy – uwarunkowania, możliwości, bariery. W: A Kwatera, J. M. Łukasik, S. Kowal, Odpowiedzialność, wspólnotowość, współpraca w szkole: nauczyciele i rodzice. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, s. 169-190.
Kwak, A. (2003). Uniwersalność instytucji rodziny i kierunku jej przemian. W: Z. Tyszka (red.), Życie rodzinne – uwarunkowania makro i mikrostrukturalne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 11-23.
Miałkowska-Rejmer, Z. (1981). Preferencja celów wychowawczych. Przesłanki psychologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Marynowicz-Hetka E. (2006). Pedagogika społeczna. Tom 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Okoń W. (2007). Nowy Słownik Pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Olubiński, A. (2008). Kultura pedagogiczna jako wskaźnik poziomu świadomości społecznej. Wychowania na co dzień, 1-2, s. 3-7.
Ostrovska, I. (2014). Education in the Context of Social Upbringing. Saarbrücken: LAP LAMBERT Academic Publishing.
Radlińska H. (1935). Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego. Szkice z pedagogiki społecznej. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Śliwerski B. (2012). Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Tyszka, Z. (2001). System metodologiczny wieloaspektowej integralnej analizy życia rodzinnego. Poznań: Wydawnictwo UAM.
Winiarski, M. (2003). Kultura pedagogiczna. W: T. Pilch (red.). Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku. Tom 2. Warszawa: Żak, s. 973-977.
Wróbel, A. (2014). Problem intencjonalności działania wychowawczego. Studium teoretyczne. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Zamojski P. (2010). Pytanie o cel kształcenia. Zaproszenie do debaty. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Copyright (c) 2019 Edyta Zawadzka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
