Nowe modele kulturowe w World Press Photo a problematyka rodzinna

Słowa kluczowe: język obrazu, komunikat wizualny, kodowanie znaczeń

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest określenie, w jaki sposób za pomocą fotografii prezentuje się w mediach publicznych zagadnienia dotyczące nowych modeli kulturowych, przede wszystkim w odniesieniu do problematyki rodzinnej, która na poziomie komunikatów werbalnych jest kontestowana lub poddawana manipulacjom.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Stawiając problem, konieczne stało się uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy w fotografii rozumianej jako medium informacji zaanonsowane zagadnienia kształtowane są podobnie jak w komunikatach werbalnych. Posłużono się narzędziami semiotyki obrazu, uwzględniającej dwa typy analiz: semantyczną i syntaktyczną.

PROCES WYWODU: Badania, których efekty zostały zamieszczone w artykule, koncentrowały się na analizie nagrodzonych prac w najbardziej prestiżowym dla świata mediów konkursie World Press Photo. W artykule zamieszczono wyniki analiz prac podlegających ocenie jury World Press Photo w 2015 r., które są najbardziej wyrazistym odzwierciedleniem występujących w mediach napięć dotyczących podjętego tematu. W toku analizy ukazano, w jaki sposób dokonuje się manipulacji podczas oceniania fotografii zgłoszonych do konkursu.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Z przeprowadzonej analizy wynika, że prezentacja w mediach publicznych nowych modeli kulturowych za pośrednictwem fotografii odbywa się z naruszeniem reguł przyjmowanych dotąd jako standardowe. Chociaż na gruncie fotografii prasowej na poziomie dokonywania ocen czyni się wysiłki zmierzające do degradowania wizerunku rodziny, to na poziomie samego obrazu wizerunek rodziny nie podlega degradacji.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Nowe modele kulturowe prezentowane są w mediach według reguł nieuczciwej promocji, co odbywa się kosztem obniżenia rangi innych nośnych społecznie zagadnień. Fotografia prasowa jest jednak bardziej odporna na manipulacje niż przekazy słowne. Wynika to z właściwości samej fotografii dokumentalnej, którą dużo trudniej manipulować na poziomie struktury znaczeniowej aniżeli w przypadku analogicznych przekazów werbalnych.

Biogramy autorów

Zbigniew Treppa, Uniwersytet Gdański. Instytut Mediów, Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej

Zbigniew Treppa (ur. 1960), absolwent Wydziału Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, doktorat w Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu, habilitacja w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej. Profesor Uniwersytetu Gdańskiego, kierownik Zakładu Antropologii Obrazu oraz wykładowca Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Członek Sekcji Syndonologicznej Polskiego Towarzystwa Teologicznego oraz zespołu eksperckiego w Narodowym Centrum Kultury, przewodniczący Komitetu naukowego Polskiego Centrum Syndonologicznego. Autor wielu wystaw indywidualnych z dziedziny fotografii inscenizacyjnej oraz publikacji naukowych z dziedziny teorii obrazu, teologii i antropologii obrazu.

 

W pracy badawczej zajmuje się analizą obrazu fotograficznego oraz badaniem właściwości strukturalnych obrazów nie-ręką-ludzką-wykonanych, gr. acheiropoietos. Od kilku lat podejmuje także zagadnienia teologii wizualnej badając artefakty kultu religijnego z perspektywy antropologii obrazu. Na wymienione tematy opublikował szereg książek i artykułów. Do najważniejszych z nich należą: „Całun turyński – fotografia Niewidzialnego?”, Więź-Słowo/Obraz 2004; „Meksykańska symfonia – ikona z Guadalupe”, Więź 2006; „Myślenie obrazem w fotografii”, CZYSTYWARSZTAT 2012/2013; „The Manoppello Icon the prototyp of images of Christ”, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 2014 (współautorstwo); „Tajemnica widzialności Boga”, Wydawnictwo WAM 2015; „Obraz jako medium wtajemniczające w misterium” Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 2017.

 

Działalność na polu artystycznym zainaugurował w 1979 roku. Od 1982 roku jest autorem osiemnastu wystaw indywidualnych z dziedziny fotografii inscenizacyjnej, m.in.: „Przepowiadanie”, Warszawa, Mała Galeria ZPAF-CSW 1993; „Opera Infinita – Opera Aperta”, Łódź, Galeria FF 1997; „Camera Lucida”, Gdańsk, Łaźnia 2004; „Znaki Światła”, Gdańsk-Oliwa, Oddział Muzeum Narodowego w Gdańsku 2005; „Corporale”, Konin, Galeria CKiS Wieża Ciśnień 2012; „The Gate”, Istambuł, FASS Art Gallery 2015, „I believe in…”, Wrocław, Galeria Foto-Gen 2018. 

Karolina Aszyk, Uniwersytet Gdański. Instytut Mediów, Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej

Doktorat: ASP Kraków, Wydział Malarstwa, 2015

Habilitacja: PWSFiTv Łódź, Wydział Operatorski, 2019

Zatrudnienie: Uniwersytet Gdański, Wydział Nauk Społecznych od 2009-2019

 

Badania w obszarze teorii dotyczą analiz obrazu fotograficznego w kategoriach komunikacyjnych oraz zagadnień obejmujących analizy środków wyrazu w fotografii.

 

Dokonania w kreacji artystycznej dotyczą tematyki przemijania wpisującej się w tradycję wizualnego symbolizowania, określaną jako wanitatywną.

 

Najważniejsze osiągnięcia artystyczne po 2015 roku:

- wystawa monograficzna: Karolina Aszyk, Between, FassART Gallery, Istambuł – 2015;

- wystawa monograficzna: Karolina Aszyk, Kolekcje, Galeria PHOTO ZONA Ośrodek Kultury i Sztuki, Wrocław – 2017;

- monografia opublikowana: Karolina Aszyk, Autografia. Album autorski, Gdańsk 2018 (Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego), nr ISBN 978-83-7865-691-3;

- wystawa zbiorowa Unobvious, Colling Wood Gallery w ramach Międzynarodowego Festiwalu Fotografii; 6th Suwon International Photo Festival w Korei Południowej –

2019.

 

Działalność ekspercka i badawcza: ekspertyza dotycząca obrazu złączonego integralnie z artefaktem nazywanym „Welonem z Manoppello” (współautorstwo). Wyniki badań zostały opublikowane: – polska wersja językowa: Ikona z Manoppello prototypem wizerunków Chrystusa, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2013; angielska wersja językowa: The Manoppello Icon. The prototype of images of Christ, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2014.

Bibliografia

Arnheim R., Myślenie wzrokowe, Gdańsk 2011.

Porębski M., Sztuka a informacja, Kraków, Wrocław 1982.

Źródła internetowe

World Press Photo Contest. History. Pozyskano z: https://www.worldpressphoto.org/programs/contests/photo-contest/history/28612 (dostęp: 09. 08. 2019).

World Press Photo Contest. Judging Process. Pozyskano z: https://www.worldpressphoto.org/programs/contests/photo-contest/judging-process/28600 (dostęp: 13. 08. 2019).

World Press Photo Contest. Winners 2015. Pozyskano z: https://www.worldpressphoto.org/programs/contests/photo-contest/winners/2015, dostęp: 26. 08. 2019).

Fact-checking regulaminu World Press Photo. Pozyskano z: https://www.worldpressphoto.org/programs/contests/photo-contest/verification-process/28610, (dostęp: 26. 08. 2019).

World Press Photo Contest. Winners 2015. Pozyskano z: https://www.worldpressphoto.org/programs/contests/photo-contest/winners/2015, dostęp: 03. 08. 2019).

Opublikowane
2020-07-16
Jak cytować
Treppa, Z., & Aszyk, K. (2020). Nowe modele kulturowe w World Press Photo a problematyka rodzinna. Horyzonty Wychowania, 19(49), 115-126. https://doi.org/10.35765/hw.1780
Dział
Artykuły tematyczne