Towarzyszenie wychowawcze w formacji człowieka

Słowa kluczowe: formacja, towarzyszenie, wychowanie, dojrzałość, tradycja ignacjańska

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Zamierzamy pokazać, jak specyficzna forma wychowania – wyrastające z tradycji ignacjańskiej towarzyszenie – sprzyja formacji wychowanka rozumianej jako trud wychowawczy przywiązujący wagę do rozwoju wszystkich jego umiejętności i talentów, całej osoby: ciała i ducha, intelektu, woli, uczuć. Przebieg procesów formacji zostanie zawężony do formacji moralnej wychowanka przede wszystkim dlatego, że moralność najpełniej ukazuje wartość podjętych procesów wychowania.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł winien udzielić odpowiedzi na pytanie o możliwości korzystania w formacji osoby z rozwijanej w tradycji ignacjańskiej pedagogiki towarzyszenia. Wydobyte z literatury przedmiotu charakterystyczne rysy tradycji ignacjańskiej zostaną odniesione do potrzeb prowadzonych procesów formacji moralnej.

PROCES WYWODU: Interpretacja założeń tradycji ignacjańskiej i wiążącej się z nią duchowości umożliwiła wypracowanie wyrastającego z niej modelu formacji moralnej człowieka.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Procesy formacji moralnej domagają się angażowania dostępnych form poznania (naturalnego i nadprzyrodzonego). Poznanie daje osobie zdolność „przetwarzania” i rozszerzania posiadanej wiedzy o rzeczywistości tworzonej przez człowieka. Chodzi o umiejętność rozeznawania nie tylko tego, co obiektywnie dobre, a co złe, ale też o będący konsekwencją takiego rozeznania wybór dobra.

WNIOSKI, INNOWACJE I REKOMENDACJE: Formacja moralna jest konkretną rzeczywistością w życiu każdego człowieka. Jej zewnętrznym efektem jest jego funkcjonowanie w codziennym życiu. To z kolei domaga się od pedagogiki określonych form współistnienia społecznego. Jedną z nich jest pedagogika towarzyszenia, która szanując wolność wychowanka, stawia obok niego drugą osobę – wychowawcę/mentora pełniącego funkcję swego rodzaju świadka toczącej się historii życia.

Biogram autora

Anna Walulik, Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu

Jesuti University Ignatianum in Krakow
Institut of Education

Bibliografia

Blaskovic, St. Gewissen. (1978). W: Praktisches Wörterbuch der Religionspädagogik und Katechetik. E.J. Korherr, G. Hierzengerger (red.). Wien-Freiburg-Basel: Herder.

Brezinka, W. (2005). Wychowanie i pedagogika w dobie przemian kulturowych. Kraków: Wyd. WAM.

Buckley, M.J. (2009). Ateizm w sporze z religią., Kraków: Wyd. WAM.

Charakterystyczne cechy jezuickiego wychowania. (2006). W: Podstawy edukacji ignacjańskiej. Kraków: WSFP „Ignatianum”, Wyd. WAM.

Chlewiński, Z. (1989). Formacja. W: Encyklopedia katolicka t. V. L. Bieńkowski i inni (red.)., Lublin: TN KUL, s. 389.

Chmielewski, M. Urbański, S. (2002). Rozeznanie duchowe. W: Leksykon duchowości katolickiej. M. Chmielewski (red.). Lublin-Kraków: Wyd. M, s. 757-758.

Divarkar, P. (2002). Droga wewnętrznego poznania. Kraków: Wyd. WAM.

Duminuco, V.J. (2008). Formacja czy indoktrynacja w pedagogice ignacjańskiej?, W: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu/Ignatian Pedagogy for the Challenges of Humanism Today. Kraków: WSF-P Ignatianum, Wyd. WAM, s. 173-192.

Dybowska, E. (2014). Towarzyszenie wychowawcze według pedagogiki ignacjańskiej, Teologia i Moralność 2 (16), s. 81-93).

Dziewiecki, M. (2002). Wychowanie w dobie ponowoczesności. Kielce. Wyd. Jedność.

Exeler, A. (1977). Grundfragen der Religionspägogik. Vorlesung, Teil 1, Somersemester.

Fausti, S. (2000). Sztuka rozeznania i podejmowania decyzji. Okazja czy pokusa?. Kraków: Wyd. OO. Franciszkanów „Bratni Zew”.

Gallagher, M.P. (2008). Ignacjańskie rozeznanie kultury posmodernistycznej. W: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu/Ignatian Pedagogy for the Challenges of Humanism Today. Kraków: WSF-P Ignatianum, Wyd. WAM, s. 307-316.

Gałkowski, S. (2016). Długomyślność. Wprowadzenie do filozofii wychowania. Kraków: Akademia Ignatianum, Wyd. WAM.

Homplewicz, J. (1996). Etyka pedagogiczna. Rzeszów: Wyd. WSP.

Jacyniak, A. Płużek, Z. (1997). Świat ludzkich kryzysów. Kraków: Wyd. WAM.

Jurado, M.R. (2002). Rozeznawanie duchowe. Teologia Historia Praktyka. Kraków: Wyd. WAM.

Łobocki, M. (2002). Wychowanie moralne w zarysie. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Malewski, M. (1990). Andragogika w perspektywie metodologicznej. Wrocław: Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego.

Marek, Z. (2005). Podstawy wychowania moralnego. Kraków: WSF-P „Ignatianum”, Wydawnictwo WAM.

Marek, Z. (2014). Religia pomoc czy zagrożenie dla edukacji?. Kraków: Wyd. WAM.

Marek, Z. (2017). Pedagogika towarzyszenia. Perspektywa tradycji ignacjańskiej. Kraków: AIK w Krakowie.

Marek, Z. Walulik, A. (2020). Pedagogika religii: relacje między katechetyką i katechezą a pedagogiką religii i edukacją religijną (artykuł przyjęty do druku).

Mateo, R.G. (2008). Wielkie pragnienia i ideały człowieka według św. Ignacego Loyoli. U podstaw pedagogii „magis”. W: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu/Ignatian Pedagogy for the Challenges of Humanism Today. Kraków: WSF-P Ignatianum, Wyd. WAM, s. 139-156.

Mółka, J. Steczek, B. (2008). „Magis” jezuickiej edukacji, W: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu/Ignatian Pedagogy for the Challenges of Humanism Today. Kraków: WSF-P Ignatianum, Wyd. WAM, s. 227–245.

Murawski, R. (1989). Rozwój religijny. W: Teoretyczne zagadnienia katechezy młodzieżowej. R. Murawski (red.) Warszawa: Wyd. Salezjańskie, s. 70-94.

Nowak, M. (2008). Teorie i koncepcje wychowania. Warszawa: Wyd. Akademickie i Profesjonalne.

Nowak, M. (2012). Pedagogiczny profil nauk o wychowaniu. Lublin: Wyd. KUL.

Nowak, M. (2017) Integralność w formacji kapłańskiej. Implikacje i wnioski dla projektów formacyjnych sformułowanych w nowym „Ratio fundamentalis institutionis sacerdotalis”, Formatio Permanens 17, s. 31-62.

Okoń, W. (1981). Słownik pedagogiczny, Warszawa. PWN.

Płużek, Z. (1994). Rozwój jest procesem stawania się. Wprowadzenie do problematyki rozwoju. W: Jak sobie z tym poradzić?, W. Szewczyk, (red.). Tarnów: Wyd. Biblos.

Słownik teologiczny t. 2 (1989). A. Zuberbier (red.). Warszawa: Księgarnia św. Jacka.

Sobór Watykański II, (2002). Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym, w: Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań. Pallottinum.

Szymańska, M. (2017). Portfolio w kształceniu nauczycieli. Kraków :Wydawnictwo Akademii Ignatianum, Wyd. WAM.

Tchorzewski, A.M. de. (2018). Wstęp do teorii wychowania. Kraków: Wyd. Naukowe Akademii Ignatianum.

Walulik, A. (2011). Moderacyjne i synergiczne kształtowanie dorosłości. Propozycja typologii modeli znaczeń wiedzy religijnej na przykładzie Korespondencyjnego Kursu Biblijnego. Kraków: Wyd. WSFP Ignatianum, Wyd. WAM.

Wanat, Z. (2019). Hipokrates i sumienie. Teologiczny aspekt formacji moralnej pracowników służby zdrowia. Pelplin. Bernardinum.

Żmudziński, W. (2008). Fundament ignacjańskiej pedagogiki, W: Pedagogika ignacjańska wobec wyzwań współczesnego humanizmu/Ignatian Pedagogy for the Challenges of Humanism Today. Kraków: WSF-P Ignatianum, Wyd. WAM, s. 51-63.

Opublikowane
2020-07-21
Jak cytować
Marek, Z., & Walulik, A. (2020). Towarzyszenie wychowawcze w formacji człowieka . Horyzonty Wychowania, 19(50), 105-116. https://doi.org/10.35765/hw.1914
Dział
Artykuły tematyczne