Rzecz o godności, autorytecie i odpowiedzialności nauczyciela  w czasach chaosu aksjonormatywnego

Andrzej Michał de Tchorzewski

doi:10.35765/hw.1982

Andrzej Michał de Tchorzewski Akademia Ignatianum w Krakowie,Wydział Pedagogiczny http://orcid.org/0000-0002-8149-9442

DOI: https://doi.org/10.35765/hw.1982

Słowa kluczowe: nauczyciel, godność, autorytet, odpowiedzialność, chaos aksjonormatywny

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Artykuł porusza trzy wybrane i uznane za ważne zagadnienia odnoszące się do właściwości osoby i zawodu nauczyciela. Stanowią one przedmiot analizy godności, autorytetu i odpowiedzialności nauczyciela.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problemy wynikające z tych zagadnień zostały ujęte w strategię poszukiwań odpowiedzi na pytania o ich strukturę i dynamikę w czasach współczesnego chaosu aksjonormatywnego.

PROCES WYWODU: Proces wywodu sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy w czasach współczesnego chaosu aksjonormatywnego godność, autorytet i odpowiedzialność są nadal konstytutywnymi właściwościami zawodu nauczycielskiego, który powszechnie uznaje się nadal za doniosły zawód społecznego zaufania?

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Artykuł przynosi ustalenia dotyczące współczesnego rozumienia takich pojęć jak godność, autorytet i odpowiedzialność nauczyciela w obecnych czasach określanych jako czasy chaosu aksjonormatywnego.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Przeprowadzona analiza zmierzała do opisu poznawczego, wyjaśnienia wraz z interpretacją przedmiotu badań oraz aplikacji w postaci pytań otwartych, które zostały skierowane w zakończeniu do czytelnika.

Biogram autora

Andrzej Michał de Tchorzewski, Akademia Ignatianum w Krakowie,Wydział Pedagogiczny

Studia:Uniwersytet Gdański - 1969 magisterium; 1974 doktorat; 1986 habilitacja; 1996 tytuł profesora nauk humanistycznych; Kierownik Katedry Pedagogiki Ogólnej i Teorii Wychowania w Akademii Ignatianum; zainteresowania naukowe: teoria wychowania, pedeutologia, deontologia nauczycielska, pedagogika rodziny; autor i redaktor 25 prac zwartych, 235 artykułów, studiów i esejó; staże naukowe na uniwersytetach w: Niemczech, Danii, Szwajcarii, Słowacji, Rosji; promotor 13 prac doktorskich, recenzent dorobku 46 osób ubiegających o stopień naukowy doktora, doktora habilitowanego i tytuł profesora

Bibliografia

Anzebacher, A. (2006). Co oznacza godność człowieka. Horyzonty Wychowania, nr 5(9).

Arendt, H. (1994). Między czasem minionym a przyszłym. Warszawa: Wydawnictwo Fundacja Aletheia.

Badura, E. (1981). Emocjonalne uwarunkowania autorytetu nauczyciela. Warszawa: WSiP.

Bocheński, J.M. (1974). Was ist Autoritat? Einfurung in die Logik der Autoritat. Freiburg.

Brajowicz, S.M. (1974). Analiza filozoficzna pojęcia autorytet. Człowiek i Światopogląd.

Cialdini, R. (1994). Wywieranie wpływu na ludzi. Gdańsk: Wydawnictwo Psychologiczne.

Dominian, J. (1988). Autorytet. Warszawa: PAX.

Gała, A.E. (1992). Uwarunkowania wychowawcze dojrzałej moralności. Lublin: KUL.

Jazukiewicz, I i de Tchorzewski,A.M. (2016). Godność jako wartość i problem edukacyjny. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.

Gołaszewska, M. (1990). Istota i istnienie wartości, Warszawa: PWN.

Griesbach, E. (2004). Odpowiedzialność. W: J. Filek (red.), Filozofia odpowiedzialności XX wieku. Teksty źródłowe. Kraków: Wydawnictwo UJ.

Ingarden, R. (1972). Książeczka o człowieku. Kraków: Znak.

Kozielecki, J. (1984). Godność a charakter człowieka. Więź, nr 5.

Kurdybacha, Ł. (1948). Zawód nauczyciela w ciągu wieków. Warszawa: Czytelnik.

Kwiatkowska, H. (2008). Pedeutologia. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i profesjonalne.

Marcińczyk, B. (1991). Autorytet osobowy: geneza i funkcje regulacyjne. Katowice: Uniwersytet Śląski.

Mazurek, F.J. (1995). Godność osoby ludzkiej jako norma. Społeczeństwo, nr 4.

Mirski, J. (1932). Projekt nauki o nauczycielu, czyli pedeutologia, nr 6. Odpowiedzialność jako wartość i problem edukacyjny, 1998. Pod red. A.M. de Tchorzewskiego. Bydgoszcz: Wers.

Olubiński, A. (red.) (2012). Autorytet. Czy potrzebny w procesie edukacji? Toruń: Impuls.

Opozda, D. (2016). Autorytet. W: Encyklopedia aksjologii pedagogicznej. Radom: PWE.

Pająk, J. Autorytet jako kategoria pojęciowa. Zeszyty Naukowe WSP Opole, nr XXIX.

Plicht, G. (2004). Pojęcie odpowiedzialności. W: J. Filek (red.), Filozofia odpowiedzialności XX wieku. Teksty źródłowe. Kraków: Wydawnictwo UJ.

Ricoeur, P. (1999). Paradoks autorytetu. W: Oświecenie dzisiaj. Rozmowy w Castel Gandolfo. Kraków: Znak.

Rowid, H. (1912). O przygotowaniu do zawodu nauczycielskiego. Nowe Tory, 6.

Rowid, H. (1920). W sprawie organizacji studiów nauczycieli szkół powszechnych w przyszłości. Ruch Pedagogiczny, R. 7, nr 1-3, s. 34-44.

Rynio, A. (2019). Wychowanie do odpowiedzialności. Lublin: KUL.

Schwartlander, J. (1955). Odpowiedzialność jako podstawowe pojęcie filozoficzne. Znak, 10.

Sillamy, N. (1995). Słownik psychologii. Katowice: „Książnica”.

Sznajer, I. (1938/1939). Pedeutologia, jej rozwój i metody.

Szycówna, A. (1915). O powinnościach nauczyciela i jego kształceniu. Warszawa: Księgarnia J. Lisowskiej.

Ślipko, T. (1999). Trojakie oblicze wolności. W: Wolność jako wartość i problem edukacyjny. Bydgoszcz: Wydawnictwo Wers.

Tchorzewski de A.M. (red.). (1998). Odpowiedzialność jako wartość i problem edukacyjny. Bydgoszcz: Wydawnictwo Wers.

Tchorzewski de A.M. (2017). Autorytet i jego struktura aksjologiczna. Studia Paedagogica Ignatiana. Vol. 35, nr, 5.

Tchorzewski de, A.M. (2016). Metafizyka i doświadczanie godności. W: I. Jazukiewicz iA.M. de Tchorzewski (red.), Godność jako wartość i problem edukacyjny. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.

Tchorzewski de, A.M. (2016). O potrzebie zmian w formacji profesjonalnej nauczycieli. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, Vol. 35, nr 3.

Tchorzewski de, A.M. (2016). Prawość – atrybut czy aberracja w procesie kształcenia. Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego.

Weishedel, W. (2004). Istota odpowiedzialności. W: J. Filek (red.), Filozofia odpowiedzialności XX wieku. Teksty źródłowe. Kraków: Wydawnictwo UJ.