Wybrane aspekty religijności u osób z niepełnosprawnością ruchową
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem prezentowanych badań było ukazanie wybranych aspektów religijności w kontekście niepełnosprawności lub jej braku – jej statusu w życiu osób z niepełnosprawnością oraz osobowy lub nieosobowy charakter relacji z Bogiem.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Zasadniczym zagadnieniem badawczym było określenie, jakie wyniki ogólne uzyskały osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu w Skali Centralności Religijności oraz w Skali Personalnej Relacji do Boga w porównaniu do osób pełnosprawnych oraz jakie wyniki uzyskały w takich wymiarach religijności jak: przekonania, modlitwa, relacja zaktualizowana, relacja wzajemna i relacja dialogiczna oraz w wymiarach kult i zainteresowanie w porównaniu do osób pełnosprawnych. Weryfikacji przyjętych założeń badawczych służyły dedykowane skale oraz samodzielnie skonstruowany kwestionariusz ankiety.
PROCES WYWODU: W artykule omówiono problematykę religii i religijności na gruncie psychologicznym, a w szczególności jej roli i funkcji, jaką może pełnić w życiu osób z niepełnosprawnością. Zbadano, z wykorzystaniem analizy statystycznej, czy wybrane aspekty religijności osób z niepełnosprawnością ruchową istotnie różnią się od religijności osób sprawnych oraz czy religia odgrywa ważną rolę w życiu osób z niepełnosprawnością ruchową.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W wyniku dokonanej analizy statystycznej ustalono, że badane wymiary religijności nie pozostają w związku z niepełnosprawnością.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Istnieje trudność z uogólnieniem uzyskanych wyników ze względu na kilka czynników: populacja osób z niepełnosprawnościami jest najbardziej heterogeniczną zbiorowością, zastosowano określoną baterię skal, niewyczerpującą zagadnienia religijności i w końcu liczebność badanej populacji nie uprawomocnia do daleko posuniętych uogólnień. Problematyka religijności wśród osób z niepełnosprawnością powinna być nadal eksplorowana, a niniejszy artykuł może stanowić inspirację dla dalszych badań.
Bibliografia
Allport, G. (1988). Osobowość i religia (H. Bartoszewicz, A. Bartkowicz i I. Wyrzykowska, tłum.). Instytut Wydawniczy PAX.
Aydoğdu, B.N. (2019). Disability and spirituality. Spiritual Psychology and Counseling, 4(2), 181- 193. DOI: 10.37898/spc.2019.4.2.0072
Chlewiński, Z. (2000). Religia a osobowość człowieka. W: H. Zimoń (red.), Religia w świecie współczesnym (s. 89-126). Wydawnictwo KUL.
Głaz, S. (2003). Osobowościowe uwarunkowania przeżyć religijnych. Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Głaz, S. (2006). Podstawowe zagadnienia psychologii religii. Wydawnictwo WAM.
Golan Z., (2006). Pojęcie religijności. W: S. Głaz (red.), Podstawowe zagadnienia psychologii religii (s. 71-79). Wydawnictwo WAM.
Hodge, D. i Reynolds, C. (2019). Spirituality among people with disabilities: A nationally representative study of spiritual and religious profiles. Health and Social Work, 44(2), 75-86.
Janocha, W. (2011). Religijność osób niepełnosprawnych. Studium socjologiczno-pastoralne. Wydawnictwo KUL.
Jarosz, M. (2011). Psychologiczny pomiar religijności. Towarzystwo Naukowe KUL.
Jaworski, R. (2002). Psychologiczna analiza religijności w perspektywie komunikacji interpersonalnej. Studia Psychologica, 3, 143-166.
Kuczkowski, S. (1998). Psychologia religii. Wydawnictwo WAM.
Müller P.C., Cieza R.A. i Geyh A.S. (2012). Psychological resources in spinal cord injury: A systematic literature review. Spinal Cord, 50(3), 188-201.
Szabała, B. (2017). Religijność osób z niepełnosprawnością wzrokową. Struktura i uwarunkowania. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Szmyd, J. (1985). Psychologia religii. Wydawnictwo Naukowe WSP.
Wnuk, M. i Marcinkowski, J. (2012). Psychologiczne funkcje religii. Problemy Higieny i Epidemio‑ logii, 93(1), s. 239-243.
Wojtasik, K. (2004). Modlitwa a osobowość. Wydawnictwo WAM.
Zarzycka, B. (2007). Skala Centralności Religijności S. Hubera. https://www.researchgate.net/publication/257298111
Zarzycka, B. (2011). Polska adaptacja Skali Centralności Religijności S. Hubera. W: M. Jarosz (red.), Psychologiczny pomiar religijności (s. 231-262). Towarzystwo Naukowe KUL.
Zasępa, E., Śląski S. i Pruchniak, J. (2010). Religijność, postawy wobec choroby i ogólny stan zdrowia/dystresu psychicznego a jakość życia osób chorych na schizofrenię. W: E. Zasępa (red.), Choroba, niepełnosprawność, cierpienie oraz postawy wobec nich – w teorii i w badaniach (s. 124-150). Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Zdybicka, Z. J. (2006). Człowiek i religia. Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Zimnica-Kuzioła, E. (2012). Główne stanowiska w psychologii religii – wprowadzenie. Kultura i Wartości, 1, 57-71.
Copyright (c) 2022 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
