Zarządzanie kulturą organizacyjną instytucji oświatowych
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Głównym celem artykułu jest szczegółowe przedstawienie narzędzi i sposobów kształtowania kultury organizacyjnej oraz deskrypcja elementów kultury organizacyjnej w instytucjach oświatowych.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: W artykule podjęto próbę odpowiedzi na niewystarczająco eksplorowane dotychczas w literaturze pytanie: w jaki sposób kadra zarządzająca instytucjami oświatowymi może kształtować kulturę organizacyjną przez umiejętne wykorzystanie planowania strategicznego oraz świadome zarządzanie elementami kultury organizacyjnej. W artykule wykorzystano metodę analizy dokumentów zastanych.
PROCES WYWODU: We wstępie do artykułu opisano zjawisko kultury organizacyjnej, przedstawiając najważniejsze definicje oraz typologie kultur organizacyjnych. W części zasadniczej odniesiono się do zarządzania kulturą organizacyjną jako do zarządzania strategicznego, zaś w analizie naukowej przedstawiono elementy kultury organizacyjnej wraz z narzędziami, które pozwalają dyrektorom na kształtowanie kultury organizacyjnej instytucji oświatowych.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Zarządzanie operacyjne instytucjami oświatowymi powinno zostać zastąpione zarządzaniem strategicznym. Dyrektorzy, aby kształtować organizację konkurencyjną i realizującą potrzeby klientów, powinni świadomie wykorzystywać elementy kultury organizacyjnej do tego, by instytucje edukacyjne były organizacjami efektywnie działającymi i odpowiadającymi zapotrzebowaniu środowiska.
WNIOSKI, INNOWACJE I REKOMENDACJE: Styl zarządzania dyrektora jest powiązany z preferowanym typem kultury organizacyjnej. Kadra zarządzająca instytucjami edukacyjnymi powinna być świadoma mechanizmów oddziaływania na pracowników, klientów i środowisko lokalne, tak by tworzyć spójną i konkurencyjną, a przy tym autentyczną markę instytucji. Wymaga to wdrożenia szkoleń dla kadry zarządzającej lub włączenia zagadnień związanych z kulturą organizacyjną do programu studiów dla kadry zarządzającej instytucjami oświatowymi.
Bibliografia
Aniszewska, G. (2007). Kultura organizacyjna w zarządzaniu. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Baeck, A., & Gremett, P. (2012). Design thinking: Expanding UX methods beyond designers. W: H. Degen i X. Yuan (red.), UX best practices: How to achieve more impact with user experience (s. 229–250). Osborne.
Bower, M. (1966). The will to manage: Corporate success through programmed management. Mcgraw-Hill.
Cameron, K.S. i Qiunn, R.E. (2006). Kultura organizacyjna – diagnoza i zmiana. Model wartości konkurujących (B. Nawrot, tłum.). Oficyna Ekonomiczna.
Cash, P.J., Hartlev, C.G. i Durazo, C.B. (2017). Behavioural design: A process for integrating behaviour change and design. Design Studies, 48, 96–128.
Deal, T.E. i Kennedy, A.A. (1982). Corporate cultures: The rites and rituals of corporate life. Addison-Wesley Publishing Company.
Deal, T.E. i Peterson, K.D. (1990). The principal’s role in shaping school culture. Office of Educational Research and Improvement.
Fog, K., Budtz, C. i Yakaboylu, B. (2005). Storytelling: Branding in practice. Springer.
Furnham, A. i Gunter, B. (1993). Corporate assessment: Auditing a company’s personality. Routledge.
Hajdas, M. (2011). Storytelling – nowa koncepcja budowania wizerunku marki w epoce kreatywnej. Współczesne Zarządzanie, 1, 116–123.
Handy, C. (1995). Gods of management. The changing work of organizations. Oxford University Press.
Hofstede, G. (2007). Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu (M. Durska, tłum.). Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Jeruszka, U. (2022). Problemy zarządzania zasobami ludzkimi w polskiej szkole. Edukacja Ustawiczna Dorosłych, 4, 41–54.
Karczewska, A. (2011). Efektywna komunikacja w organizacji. Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie, 3, 108–117.
Karwasz, M. (2023). Propozycja narzędzia badawczego do pomiaru artefaktów kulturowych – kwestionariusz MCA. Forum Oświatowe, 36(1), 29–47.
Kinal, M. (2021). Kultura organizacyjna wybranych rzeszowskich szkół i przedszkoli. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Kinal, M. (2022). Wybrane teoretyczne aspekty kultury organizacyjnej instytucji oświatowych. Podejście interdyscyplinarne. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Komada, O. iAdamczak, J. (2012). Silna marka twojej szkoły. Porządek – wizerunek – cele – rozwój. Materiały dla managerów szkół. Edu Bears. https://edubears.pl/wp-content/uploads/2021/05/EB_Silna-marka.pdf
Lenart, R. (2015). Strategia zarządzania oświatą – sieci współpracy i samokształcenia. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, 39(4), 135–152.
Makowska, M. i Boguszewski, R. (2013). Analiza danych zastanych – zagadnienia wstępne. Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Mark, M. i Pearson, C.S. (2001). The hero and the outlaw: Building extraordinary brands through the power of archetypes. McGraw-Hill.
Michalski, J. (2012). Nauczyciel a kultura zawodowa. W: K. Dziurzyński (red.), Dylematy współczesnej edukacji (s. 230–239). Wydawnictwo Wyższej Szkoły Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi.
Nowosad, I. i Farnicka, M. (2018). Znaczenie dobrostanu nauczycieli w kulturze organizacyjnej szkoły. Implikacje badawcze. Przegląd Badań Edukacyjnych, 27(2), 149–166.
Otręba, R. (2012). Sukces i autonomia w zarządzaniu organizacją szkolną. Wolters Kluwer Polska.
Parsons, T. (1951). The social system. Free Press.
Ringer, R. i Thibodeau, M. (2008). A CMO study on the future of marketing. Verse Group.
Schein, E.H. (2009). The corporate culture survival guide. Jossey-Bass.
Sikorski, C. (2002). Kultura organizacyjna. Efektywnie wykorzystaj możliwości swoich pracowników. C.H. Beck.
Szempruch, J. i Smyła, J. (2020). Dyrektor szkoły jako przywódca edukacyjny. Konteksty Pedagogiczne, 2(15), 65–78.
Tudrej, J. (1988). Problem równowagi organizacyjnej w zarządzaniu i kierowaniu oświatą. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H, Oeconomia, 22, 247–256.
Witek-Crabb, A. (2012). Zarządzanie strategiczne systemem oświaty – wyzwania i metody. Współczesne Zarządzanie, 3, 231–238
Copyright (c) 2022 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
