The Etykieta „obcego” w instytucji totalizującej. Adaptacja (pod) kulturowa młodzieży pochodzenia ukraińskiego w placówkach resocjalizacyjnych
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem podjętej analizy jest nakreślenie problemu umieszczania i adaptacji młodzieży pochodzenia ukraińskiego w męskich placówkach resocjalizacyjnych dla nieletnich.
PROBLEMY I METODY BADAWCZE: Zasadniczym obszarem problemowym jest doświadczenie pracy z młodzieżą pochodzenia ukraińskiego, która w wyniku popełnionych przestępstw trafiła do polskich placówkach resocjalizacyjnych dla nieletnich. Podjęte analizy oparte są na (auto)entnograficznej strategii badawczej oraz obserwacjach zebranych w toku pracy z ukraińskimi wychowankami.
PROCES WYWODU: Ramą teoretyczną badań własnych uczyniono pojęcie adaptacji nieletnich do wybranych wymiarów instytucji totalizującej. Nakreślono formalno-prawny kontekst placówek izolacyjnych, a także sposób rozumienia i interpretowania „obcego”, nowego wychowanka placów- ki w różnych sferach funkcjonowania.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W rezultacie przeprowadzonych analiz scharakteryzowano specyficzny kontekst adaptacji (pod)kulturowej wychowanków, którzy mierzą się nie tylko z izolacją społeczną, ale też skumulowanymi trudnościami wychowawczymi oraz doświadczeniem migracji i wojny.
WNIOSKI, REKOMENDACJE I APLIKACYJNE ZNACZENIE WPŁYWU BADAŃ: Analizy stanowią ważny wkład w aktualną dyskusję na temat kierunku pracy resocjalizacyjnej z nieletnimi. Odnotowana odmienność procesu adaptacji Ukraińców może przede wszystkim posłużyć praktykom w efektywnym planowaniu metod pracy wychowawczej z nową grupą wychowanków, jaką stanowią migranci wojenni.
Bibliografia
Ambrozik, W. (2013). Totalny, stygmatyzujący i wykluczający charakter oddziaływań resocjalizacyjnych. Resocjalizacja Polska, 5, 13–21.
Anderson, L. (2014). Autoetnografia analityczna (M. Brzozowska-Brywczyńska, tłum.). Przegląd Socjologii Jakościowej, 10(3), 144–166.
Barczykowska, A. (2015). (Nie)obecni – o roli rodziców w procesie resocjalizacji. Studia Edukacyjne, 35, 275–298. https://doi.org/10.14746/se.2015.35.15
Becker, H.S. (1963). Outsiders: Studies in the sociology of deviance. The Free Press of Glencoe.
Blumer, H. (2009). Interakcjonizm symboliczny. Perspektywa i metoda (G. Woroniecka, tłum.). Zakład Wydawniczy NOMOS.
Chomczyński, P. (2014). Działania wychowanków schronisk dla nieletnich i zakładów poprawczych. Socjologiczna analiza interakcji grupowych. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Dobińska, G. (2020). Theoretical and methodological aspects of tacit knowledge research of educators at youth educational centres in Poland in the context of social worlds theory. Przegląd Badań Edukacyjnych, 1(30), 269–291. https://doi.org/10.12775/PBE.2020.015
Goffman, E. (2011). Instytucje totalne. O pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach innych instytucji totalnych (O. Waśkiewicz i J. Łaszcz, tłum.). Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Hałas, E. (2006). Interakcjonizm symboliczny. Społeczny kontekst znaczeń. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Jaros, A. (2022). Naznaczone. Radzenie sobie z etykietowaniem w narracjach byłych wychowanek placówek resocjalizacyjnych. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Kusztal, J. (2022). Zasada dobra dziecka. Refleksje pedagoga po lekturze projektu ustawy o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich. W: W. Ambrozik i M. Konopczyński (red.), Współczesne problemy resocjalizacji. W stronę integracji teorii z praktyką (s. 185–202). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Przybyliński, S. (2005). Podkultura więzienna – wielowymiarowość rzeczywistości penitencjarnej. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Pyżalski, J., Łuczyńska, A., Kata, G., Plichta, P. i Poleszak, W. (2022). Razem w klasie. Dzieci z Ukrainy w polskich szkołach Potencjały i wyzwania w budowaniu wielokulturowej szkoły w kontekście wojny w Ukrainie według nauczycieli i nauczycielek. Raport z badań. Fundacja Szkoła z Klasą.
Riemann, G. i Schütze, F. (2012). „Trajektoria” jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesach społecznych (Z. Bokszański i A. Piotrowski, tłum.). W: K. Kaźmierska (red.), Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów (s. 389–414). Zakład Wydawniczy NOMOS.
Schütz, A. (2012) O wielości światów. Szkice z socjologii fenomenologicznej (B. Jabłońska, tłum.). Zakład Wydawniczy NOMOS.
Staniaszek, M. (2018). Diagnoza klimatu społecznego młodzieżowych ośrodków wychowawczych w Polsce. Studia Paedagogica Ignatiana, 21(1), 175–197. https://doi.org/10.12775/SPI.2018.1.008
Stonequist, E.V. (1961). The life cycle of the marginal man. W: E.V. Stonequist (red.), Marginal man: A study in personality and culture conflict (s. 120–138). Rusell and Rusell Inc.
Szczepanik, R., Staniaszek, M. i Jaros, A. (2018). Sąd nad demoralizacją nieletnich. Konteksty wychowawcze. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Sztobryn-Bochomulska, J. (2023). O potrzebie przygotowania nauczycieli do bycia z dziećmi i młodzieżą doświadczonymi kryzysem lub traumą. Horyzonty Wychowania, 22(62), 107–117. https:// doi.org/10.35765/hw.2023.2262.12
Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (2022). Dz. U. 2022 r., poz. 1700. (Polska). https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20220001700/
Valente, A. i Caravita, S. (2021). Foreign minors and young adults in detention facilities in Italy: Successful pathways and critical factors in the education process. Italian Journal of Sociology of Education, 13(3), 111–134. https://doi.org/10.14658/PUPJ-IJSE-2021-3-6
Copyright (c) 2023 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
