Edytorial: Opieka kompensacyjna

Abstrakt

Aktualny numer naszego czasopisma został poświęcony szeroko ujętej problematyce opieki kompensacyjnej. Zasadniczo do opieki nad dzieckiem powołani są jego rodzice. Rodzinne środowisko dziecka uważane jest za najlepsze i najbardziej pożądane miejsce do jego wychowywania i wzrostu. Istnieje jednak wiele przypadków, które skutkują pozbawieniem dziecka jego środowiska rodzinnego. W sytuacji śmierci, nieobecności rodziców albo niewłaściwego wykonywania przez nich pieczy rodzicielskiej dzieci uprawnione są do specjalnej ochrony i pomocy ze strony państwa. Państwo zobowiązane jest zapewnić każdemu dziecku znajdującemu się w takiej sytuacji odpowiednią opiekę kompensacyjną. Jej celem jest zastąpienie rodziców lub udzielenie im wsparcia w wykonywaniu obowiązków rodzicielskich oraz ochrona dziecka przez zakłóceniem procesu jego osobistego, emocjonalnego i fizycznego rozwoju. Poszczególne państwa przyjmują różne modele opieki kompensacyjnej nad dzieckiem pozbawionym opieki rodziców biologicznych. Wśród nich wymienić można między innymi rodzinną pieczę zastępczą, instytucjonalną pieczę zastępczą, adopcję, opiekę prawną, rodzinne szkoły z internatem, rodzinne grupy wychowawcze, rodziny tymczasowe, rodziny patronackie, SOS wioski dziecięce. W polskim systemie prawnym funkcję opieki kompensacyjnej zapewnia, przede wszystkim, system pieczy zastępczej oraz adopcji. Piecza zastępcza sprawowana jest w formie rodzinnej (rodzina zastępcza, rodzinny dom dziecka) oraz w formie instytucjonalnej (placówka opiekuńczo-wychowawcza, regionalna placówka opiekuńczo-terapeutyczna oraz interwencyjny ośrodek preadopcyjny). W aktualnym numerze „Horyzontów Wychowania” znajdziecie Państwo artykuły, napisane przez zagranicznych i polskich autorów, odnoszące się do różnych aspektów – prawnego, psychologicznego, pedagogicznego, społecznego oraz historycznego – związanych z problematyką pieczy zastępczej i adopcji. W imieniu Redakcji i własnym życzę Państwu przyjemnej i owocnej lektury.

Marta Prucnal-Wójcik