Uwarunkowania polityczne transferu wiedzy naukowej w Polsce
Abstrakt
Aż do epoki nowożytnej nauka i technika stanowiły odrębne rzeczywistości. Nauka koncentrowała się na problemach teoretycznych, technika na rozwiązywaniu zadań praktycznych. Nowożytność zmieniła ten model: wraz z powstaniem cywilizacji naukowo-technicznej nauka została ściśle sprzęgnięta z techniką, z praktyką życia społeczno-ekonomicznego, a jej zadaniem jest umożliwienie człowiekowi opanowania i podporządkowania otaczającej go rzeczywistości, a także nieograniczonego przekształcania jej zgodnie z potrzebami. W społeczeństwie opartym na wiedzy wykształciła się także tzw. trzecia misja uczelni wyższych, obok tradycyjnej misji nauczania i prowadzenia badań naukowych. Społeczność akademicka stała się odpowiedzialna za dostarczanie społeczeństwu wiedzy naukowej cechującej się użytecznością i przydatnością w rozwiązywaniu problemów społecznych i osiąganiu celów takich jak bezpieczeństwo narodowe czy rozwój gospodarczy. Transfer wiedzy naukowej do otoczenia zewnętrznego – partnerów z sektora publicznego, prywatnego i pozarządowego – staje się coraz ważniejszym zadaniem uniwersytetu przedsiębiorczego. Celem artykułu jest próba diagnozy uwarunkowań politycznych transferu wiedzy naukowej na przykładzie polskiego systemu nauki i szkolnictwa wyższego ze szczególnym uwzględnieniem zmian wprowadzonych w ramach reformy nauki w 2010 roku.
Bibliografia
Bloom A., Umysł zamknięty. O tym, jak amerykańskie szkolnictwo wyższe zawiodło demokrację i zubożyło dusze dzisiejszych studentów, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 1997.
Castells M., Wiek informacji: ekonomia, społeczeństwo i kultura, t. I: Społeczeństwo Sieci, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
Dąbrowa-Szefler M., Polityka naukowa i techniczna w gospodarce rynkowej. Instytucje i mechanizmy, Centrum Badań Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego, Uniwersytet Warszawski: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 1993.
Dąbrowa-Szefler M., System nauki i szkolnictwa wyższego. Funkcjonowanie i elementy zarządzania. Podręcznik, Centrum Badań Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2003.
Dąbrowa-Szefler M., Jabłecka J., Szkolnictwo wyższe w Polsce. Raport dla OECD, MNiSW, Warszawa 2007.
Etzkowitz H., Leydesdorff L., The dynamics of innovation: from National Systems and ‘‘Mode 2’’ to a Triple Helix of university–industry–government relations, „Research Policy” 29 (2000), s. 109-123.
EUROSTAT, Total intramural R&D expenditure (GERD) by sectors of performance, <http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/science_technology_innovation/data/database> (dostęp: 28.07.2014).
Genua A., Muscio A., The Governance of University Knowledge Transfer: A Critical Review of the Literature, „Minerva” 47 (2009), s. 93-114.
Glikman P., Kwiatkowski S., Determinanty i kierunki polityki naukowej Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Łódź 1991.
GUS, Nauka i technika w 2011r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2012.
GUS, Rocznik statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej 2012, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2012.
GUS, Szkoły wyższe i ich finanse 2011, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2011.
Komunikat Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego o ustanowieniu programu pn. „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”, z dnia 5 listopada 2010 r.;
<http://www.nauka.gov.pl/g2/oryginal/2013_05/5a901d642544581bf9e6dea1d2074c40.pdf> (dostęp: 05.09.2013).
Krajowy Program Badań. Założenia polityki naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa, Załącznik do uchwały nr 164/2011 Rady Ministrów z dnia 16 sierpnia 2011 r. <http://www.ncbir.pl/gfx/ncbir/userfiles/_public/bip/20110816_kpb.pdf> (dostęp: 07.09.2013).
Landry R., Amara N., Ouimet M., Determinants of knowledge transfer: evidence from Canadian university researchers in natural sciences and engineering, „Journal of Technology Transfer” 32 (2007), s. 561-592.
MNiSW, Reforma nauki w Polsce – budujemy na wiedzy, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Warszawa 2011.
MNiSW, Nauka w Polsce 2013, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Warszawa 2013.
M. Perkmann i in., Academic engagement and commercialisation: A review of the literature on university–industry relations, „Research Policy” 42 (2013), s. 423-442.
E. Stawasz, Innowacje i Regionalne Systemy Innowacji, w: Instrumenty transferu technologii i pobudzania innowacyjności małych i średnich przedsiębiorstw, red. E. Stawasz, J. Mertl, Fundacja Inkubator, Łódź 2005.
UNESCO World Report. Towards Knowledge Societies, UNESCO, Paris 2005.
UNESCO Global Observatory on Science, Technology and Innovation Policy Instruments GO SPIN Concept Paper, Paris, October 2011.
Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 roku Przepisy wprowadzające ustawy reformujące system nauki (Dz.U. z 2010 r. Nr 96, poz. 620).
Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz.U. z 2010 r. Nr 96, poz. 615).
Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz.U. z 2010 r. Nr 96, poz. 619).
Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o instytutach badawczych (Dz.U. z 2010 r. Nr 96, poz. 618).
Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Narodowym Centrum Nauki (Dz.U. z 2010 r. Nr 96, poz. 617).
Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (Dz.U. z 2010 r. Nr 96, poz. 616).
Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, Dz.U. 2005 Nr 164 poz. 1365 późn. zm.
Valimaa J., Hoffman D., Knowledge society discourse and higher education, „Higher Education” 56 (2008) 3, s. 265-285.
Copyright (c) 2016 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
