Religious Education in Austria: Between Confessionality and Pluralism
Abstrakt
ABSTRACT
RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the paper is to redefine “confessionality” in religious education in Austrian schools, regarding to changing circumstances.
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODOLOGY: The paper describes the history of confessional religious education in Austria, which gets several problems in different school-situations. In some schools, there are 8 and more sorts of confessional religious education. After the description of possible alternatives, a proposal of redefining confessional education is presented.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The paper starts with an overview of the history and the actual situation of religious education in Austrian schools. Currently 13 recognised religions and denominations in Austria provide religious education. In some situations religious education becomes impossible due to insufficient student numbers. So the state and religious communities will have to try and establish new models of teaching. The main part of the paper consists of pros and cons in the conceptual considerations of confessionality.
RESEARCH RESULTS: It is a challenge to rethink confessional religious education: religious communities will have to take joint responsibility and provide religious education as a service to students with clear denominational features.
CONCLUSIONS, INNOVATION AND RECOMMENDATIONS: There are three first steps very necessary in the next future: Commitment of the religious communities to religious education; a new concept to try at several locations; practical support concerning multi-religious events.
Bibliografia
Danner, S. (2015). KoKoRu: konfessionell-kooperativer Religionsunterricht - ‚das Wiener Modell‘. Österreichisches Religionspädagogisches Forum. (23), 47–53. Retrieved from http://unipub.uni-graz.at/oerf/periodical/pageview/817729
Englert, R. (2012). Zeuge des Glaubens oder Experte für Religion? Religionspädagogische Beiträge. (68), 77–88.
Englert, R. (2014). Warum „konfessioneller“ Religionsunterricht? Katechetische Blätter, 139(5), 368–375.
Gärtner, C. (2015). Religionsunterricht - ein Auslaufmodell?: Begründungen und Grundlagen religiöser Bildung in der Schule. Religionspädagogik in pluraler Gesellschaft: vol. 19. Paderborn: Schöningh.
Grimmitt, M. (1987). Religious education and human development: The relationship between studying religions and personal, social and moral education. Great Wakering: McCrimmons.
Klutz, P. (2014). Skizzierung der religiös pluralen Landschaft Österreichs: Ein Beitrag zu kontextsensiblen Wahrnehmung. in T. Krobath & G. Ritzer (eds.), Schriften der Kirchlichen Pädagogischen Hochschule Wien, Krems: vol. 9. Ausbildung von ReligionslehrerInnen. Konfessionell - kooperativ - interreligiös - pluralitätsfähig (pp. 48–60). Wien: Lit-Verl.
Klutz, P. (2015). Religionsunterricht vor den Herausforderungen religiöser Pluralität: Eine qualitativ-empirische Studie in Wien. Univ., Diss.,2013--Wien, 2013 (1. Aufl.). Religious diversity and education in Europe: vol. 28. Münster: Waxmann.
Kowanda-Yassin, U. F., & Garcia Sobreira-Majer, A. (2015). Interreligiöse Beratung und Extremismus-Prävention: Erfahrungen aus der Praxis des Beratungszentrums für interreligiöse undinterkulturelle Fragen der KPH Wien/Krems und der IRPA. Österreichisches Religionspädagogisches Forum. (23), 139–147. Retrieved from http://unipub.uni-graz.at/oerf/periodical/pageview/817831
Kuhlmann, H. (2010). Konfessorische Identität als Gestalt religiöser Differenz - quer zu den Grenzen von Konfessionalität und Religionszugehörigkeit. In W. Weiße & H.-M. Gutmann (eds.), Religionen im Dialog: vol. 3. Religiöse Differenz als Chance? Positionen, Kontroversen, Perspektiven (pp. 131–144). Münster: Waxmann.
Kuld, L. Schweitzer, F., Tzscheetzsch, W., & Weinhardt, J. (eds.). (2009). Praktische Theologie, Religionspädagogik, Diakonie. Im Religionsunterricht zusammenarbeiten: Evaluation des konfessionell-kooperativen Religionsunterrichts in Baden-Württemberg.—Mit Beiträgen von Claudia Angele, Birgit Hoppe, Rainer Isak, Lothar Kuld, Anton Roeder, Manfred Schnitzler, F. Stuttgart: W. Kohlhammer. Retrieved from http://www.content-select.com/index.php?id=bib_view&ean=9783170231481
Österreichisches Religionspädagogisches Forum (ÖRF). (2010). Positionspapier des ÖRF 2009 zum konfessionellen Religionsunterricht: Schlierbach, 20.11.2009. Österreichisches Religionspädagogisches Forum, 18, 62.
Polak, R. (2008). Lebenshorizonte: Religion und Ethik. in C. Friesl, I. Kromer, & R. Polak (eds.), Lieben - Leisten - Hoffen. Die Wertewelt junger Menschen in Österreich (pp. 126–213). Wien: Czernin.
Prettenthaler, M. & Weirer, W. (2013). Religiös sensibel – konfessionell gebunden – dialogfähig. in T. Krobath, A. Lehner-Hartmann, & R. Polak (eds.), Anerkennung in religiösen Bildungsprozessen (pp. 197–208). Göttingen: V&R Unipress.
Religionsunterrichtsgesetz. Bundesgesetz vom 13. Juli 1949, BGBI. Nr. 190, betreffend den Religionsunterricht in der Schule 1949. (Law regulating religious education as stipulated by the federal law on 13th July 1949, Federal Law Gazette No. 190)
Roebben, B. (2009). Seeking sense in the city: European perspectives on religious education. Dortmunder Beiträge zu Theologie und Religionspädagogik: vol. 7. Berlin, Münster: LIT.
Schambeck, M. (2015). Religion in der Schule?: Gründe für einen bekenntnisgebundenen Religionsunterricht. Stimmen der Zeit, 140(8), 544–554.
Schreiner, P. Religionsunterricht in Europa:Wie bleibt er zukunftsfähig? Comenius Institut Münster. Retrieved from https://comenius.de/pdfs/themen/Europa_RU-Zukunftsfaehig.pdf
Schweitzer, F. (2009). Konfessionalität - Ökumene - Pluralitätsverarbeitung: Zur rechtlichen, theologischen und religionspädagogischen Einschätzung des KRU. In L. Kuld, F. Schweitzer, W. Tzscheetzsch, & J. Weinhardt (eds.), Praktische Theologie, Religionspädagogik, Diakonie. Im Religionsunterricht zusammenarbeiten. Evaluation des konfessionell-kooperativen Religionsunterrichts in Baden-Württemberg. — Mit Beiträgen von Claudia Angele, Birgit Hoppe, Rainer Isak, Lothar Kuld, Anton Roeder, Manfred Schnitzler, F (pp. 201–209). Stuttgart: W. Kohlhammer.
Weirer, W. (2012). Zwischen den Stühlen?: Konfessioneller Religionsunterricht in gemeinsamer Verantwortung von Staat und Kirchen. Österreichisches Archiv für Recht und Religion, 31–46.
Weirer, W. (2013). Breite Akzeptanz und neue Herausforderungen: Religionsunterricht in Österreich. Herder-Korrespondenz-Spezial. (2), 44–48.
Weirer, W. (2015). Religionspädagogische Kooperationen angesichts religiöser Vielfalt. Österreichisches Religionspädagogisches Forum. (23), 7–10. Retrieved from http://unipub.uni-graz.at/oerf/periodical/pageview/817684
Copyright (c) 2016 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
