Zarys uwarunkowań kształtowania przedsiębiorczego uniwersytetu
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem pracy jest przedstawienie modelowego ujęcia kształtowania przedsiębiorczego uniwersytetu. Wobec pojawiających się nieracjonalnych tendencji traktowania uniwersytetu jako firmy produkcyjnej, starano się określić jego istotne cechy oraz własności otoczenia wpływające na jego racjonalne funkcjonowanie i rozwój.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Na tle ogólnych tendencji kształtowania procesów rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturowego przyjęto, że szczególnie ważnym problemem jest budowanie kapitału intelektualnego, ludzkiego i społecznego w procesie edukacji na poziomie akademickim. Na tym tle wykorzystując metody holistyczne podjęto próbę zarysowania całościowego modelu funkcjonowania i rozwoju uczelni w strukturze społeczno‑gospodarczej.
PROCES WYWODU: Przyjęto założenie, że uczelnia jest złożoną strukturą, funkcjonującą w określonym otoczeniu społeczno‑gospodarczym i kulturowym. W oparciu o relacje sprzężeń, starano się zarysować między nimi wzajemne powiązania w oparciu o reguły teorii systemu.
WYNIKI ANALIZY: W zaproponowanym modelu wyróżniono relacje zachodzące: a) w strukturze uczelni między: grupą zarządzającą, pracownikami naukowymi, pracownikami obsługi i studentami, b) relacje kształtujące się między elementami otoczenia uczelni: inne uczelnie, instytuty, potencjalny rynek pracy absolwenta, rodzaje polityki gospodarczej, społecznej i kulturowej, jakość elit władzy, c) wzajemne relacje elementów uczelni z elementami otoczenia.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Identyfikacja empiryczna zarysowanego modelu pozwala na określanie pozytywnych jak i negatywnych działań wpływających na pobudzanie rozwoju przedsiębiorczego uniwersytetu jak i barier które ograniczają jego działalności i obniżają jego efektywność pracy.
Bibliografia
Bąk, M. i Kulawczuk, P. (2009). Przedsiębiorczy uniwersytet. Praktyczność badań naukowych i prac badawczo‑rozwojowych. Projektowanie i prowadzenia badań naukowych we współpracy z gospodarką. Gdynia: Krajowa Fundacja Przedsiębiorczości, Warszawa: Instytut Badań nad Demokracją.
Burawski, D. (2013). Uniwersytet trzeciej generacji – stan i perspektywy rozwoju. Poznań: Europejskie Centrum Wspierania Przedsiębiorczości.
Churski, P. i Kudłacz, T. (red). (2013). Gospodarka przestrzenna – doświadczenia i wyzwania procesu kształcenia. Biuletyn KPZK PAN, z. 251.
Czeladko, R. (2009). Uniwersytety są traktowane jak huty. Rzeczpospolita, 22 grudnia.
Gorzelak, G. (2009). Uniwersytet przedsiębiorczy. Forum Akademickie, 1.
Górz, B. i Rachwał, T. (2006). Uwagi do propozycji zmian podstawy programowej podstaw przedsiębiorczości. Przedsiębiorczość – Edukacja, 2, 226-235.
Jamiołoski, A. (2005). Uczelnie pod kontrolą. Rzeczpospolita, 7 marca.
Kilar, W. i Rachwał, T. (2014). Postrzeganie zakładanie własnej działalności gospodarczej jako przejaw postawy przedsiębiorczej studentów kierunków nieekonomicznych.
Horyzonty Wychowania, vol. 13, nr 28, 111-130.
Kwiotkowska, A. (2011). Kategorie przedsiębiorczości na poziomie uczelni wyższej. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, nr 1845, Seria Organizacja i Zarządzanie, z. 56.
Leja, K. (2011). Koncepcja zarządzania współczesnym uniwersytetem. Gdańsk: Politechnika Gdańska.
Olearnik, J. (2015). Uczelnie naszych czasów – między skarbnicą wiedzy z uniwersytetem przedsiębiorczym. Wykład inauguracyjny w Państwowej Szkole Zawodowej w Raciborzu, 2 października.
Pacholski, L. (2012). Jak zarządzać uczelniami. Rzeczpospolita, 24 maja.
Pawłowski, K. (2006). Uniwersytet przedsiębiorczy jako ośrodek wzrostu regionu. Referat na konferencji: Polityka regionalna – doświadczenia i perspektywy, Kraków 19-20 czerwca.
Pezda, A. (2012). Mądry Polak po szkole. Gazeta Wyborcza, 29 listopada.
Plawo, B. (2011). Przedsiębiorczość akademicka, Dobre praktyki. Łomża: Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży.
Piróg, D. (2015). Kompetencje z zakresu przedsiębiorczości: rozważania teoretyczne i ich ilustracje w obszarze szkolnictwa wyższego. Przedsiębiorczość – Edukacja, 11, 364-376.
Płaziak, M. i Rachwał, T. (2014). Kształcenie w zakresie przedsiębiorczości w polskich uniwersytetach na studiach nieekonomicznych (na przykładzie kierunku geografia). Horyzonty Wychowania, 13(26), 249-266.
Rachwał, T., Kurek, S. i Boguś M. (2016). Entrepreneurship Education at Secondary Level in Transition Economies: A Case of Poland. Entrepreneurial Business and Economics Review, 4(1), 61-81. DOI: http://dx.doi.org/10.15678/EBER.2016.040105.
Rachwał, T. i Płaziak, M. (2013). Przedsiębiorczość w kształceniu w zakresie gospodarki przestrzennej w polskich uniwersytetach. W: P. Churski i T. Kudłacz (red.), Gospodarka przestrzenna – doświadczenia i wyzwania procesu kształcenia). Biuletyn KPZK PAN, z. 251, Warszawa, 198-220.
Rachwał, T., Kudełko, J., Tracz, M., Wach, K. i Kilar W. (2012). Projekt podstawy programowej podstaw przedsiębiorczości w zakresie rozszerzonym dla liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego, i technikum. Przedsiębiorczość – Edukacja, 4, 312-324.
Rachwał, T. (2004). Cele i treści kształcenia przedsiębiorczości w szkołach ponadgimnazjalnych. W: J. Brdulak i M. Kulikowski (red.), Przedsiębiorczość stymulatorem rozwoju gospodarczego. Warszawa: Instytut Wiedzy, 263-270.
Rachwał, T. (2005). Kształtowanie postaw uczniów na lekcjach przedsiębiorczości. Przedsiębiorczość – Edukacja, 1, 137-144.
Rachwał, T. (2006). Kształtowanie postaw przedsiębiorczych w edukacji szkolnej. W: B. Muchacka (red.), Szkoła w nauce i praktyce edukacyjnej. T. II. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Akademia Pedagogiczna w Krakowie, 427-434.
Rachwał, T. (2009). Ocena projektu zmian podstawy programowej podstaw przedsiębiorczości. Przedsiębiorczość – Edukacja, 5, 349-372.
Wach, K. (2013). Edukacja na rzecz przedsiębiorczości wobec współczesnych wyzwań cywilizacyjno‑‑ gospodarczych. Przedsiębiorczość – Edukacja, 9, 246-257.
Wach, K. (red). (2014a). Edukacja dla przedsiębiorczości. Horyzonty Wychowania, vol.13, nr 26. Wach, K., (red). (2014b). Przedsiębiorczy uniwersytet. Horyzonty Wychowania, vol. 13, nr 28. Wróblewski, T. (2009). Czas na komercjalizację uczelni. Rzeczpospolita, 22 grudnia.
Zioło, Z. (1996). Miejsce mezoekonomii w ekonomii. W: Rola mezoekonomii w rynkowym systemie zarządzania gospodarką. Księga jubileuszowa dla uczczenia 50-lecia pracy naukowo‑dydaktycznej Profesora Józefa Gajdy. Kraków: Akademia Ekonomiczna, 55-58.
Zioło, Z., (2010). Rola zasobów intelektualnych, kapitału ludzkiego i społecznego w procesach rozwoju obszarów wiejskich. W: W. Kamińka i K. Heffner (red.), Kapitał ludzki i społeczny w procesie rozwoju obszarów wiejskich. Studia KPZK PAN, t. CXXVI. Warszawa, 9-28.
Zioło, Z. (2012). Miejsce edukacji w przedsiębiorczości. Przedsiębiorczość – Edukacja, 8, 10-23.
Zioło, Z. (2013). Rola przemysłu i usług w kształtowaniu gospodarki opartej na wiedzy. W: Funkcje przemysłu i usług w rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. Prace Komisji Geografii Przemysłu PTG. T. 21. Warszawa – Kraków, 11-30.
Copyright (c) 2016 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
