Prawa dziecka w utworach literackich dla najmłodszych

Krystyna Zabawa

doi:10.17399/HW.2015.143111

Krystyna Zabawa Akademia Ignatianum w Krakowie, Wydział Pedagogiczny, Instytut Nauk o Wychowaniu

DOI: https://doi.org/10.17399/HW.2015.143111

Słowa kluczowe: prawa dziecka, Konwencja o Prawach Dziecka, literatura dziecięca, wychowanie, J. Korczak, G. Kasdepke

Abstrakt

Autorka analizuje i interpretuje teksty literackie dla najmłodszych o prawach dziecka. Skupia się przede wszystkim na najbardziej reprezentatywnej dla tego tematu książce Grzegorza Kasdepkego Mam prawo! czyli nieomal wszystko, co powinniście wiedzieć o prawach dziecka, a nie macie kogo zapytać! Artykuł odpowiada na postawione na wstępie pytania: Czego dzieci mogą się dowiedzieć z literatury dziecięcej o istnieniu i respektowaniu praw dziecka we współczesnym świecie? Co zmieniło się (jeśli się zmieniło) w sposobie pisania o prawach dziecka od czasów Korczaka do dziś? W jaki sposób narrator opowieści dla dzieci przedstawia im ich prawa? Jaka jest rola warstwy plastycznej w analizowanej książce o prawach dziecka? Jaki przekaz na temat praw dziecka zawarty jest implicite w najnowszej literaturze dziecięcej?

Bibliografia

Literatura dziecięca:

Brykczyński M., O prawach dziecka, <http://czasdzieci.pl/czytanki/id,479a5-marcin_brykczynski_o.html> (dostęp: 30.01.2014).

Despres B., Sauliere D., Zły dotyk, nie!, Wydawnictwo Muchomor, Warszawa 2005.

Kasdepke G., Mam prawo! czyli nieomal wszystko, co powinniście wiedzieć o prawach dziecka, a nie macie kogo zapytać!, il. M. Szymanowicz, National Geographic, Warszawa 2007.

Korczak J., Kajtuś Czarodziej, il. G. Rechowicz, Nasza Księgarnia, Warszawa 1973.

Korczak J., Prawidła życia, Pedagogika dla młodzieży i dorosłych, il. A. Cieślikowska, Agencja Edytorska Ezop, Warszawa 2012.

Stalfelt P., Twoje prawa ważna sprawa, przeł. I. Jędrzejewska, Czarna Owieczka, Warszawa 2011.

Tibo-Zau G., Dziewczynka, która przestała się uśmiechać, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004.

Zubrzycka E., Powiedz komuś. Co każde dziecko powinno wiedzieć, il. A. Żelewska, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004.

Zubrzycka E., Trzy pytania do dobrej wróżki, il. G. Rigall, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2007.

Zubrzycka E., Dobre i złe sekrety, il. A. Fonfara, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2008.

Literatura przedmiotu:

Cackowska M., Ideologie dzieciństwa a tabu w książkach obrazkowych dla dzieci, w: Tabu w literaturze i sztuce dla dzieci, red. B. Sochańska, J. Czechowska, Duński Instytut Kultury. Media Rodzina, Warszawa–Poznań 2012, s. 55-75.

Konwencja o prawach dziecka, <http://biurose.sejm.gov.pl/teksty/i-684.htm> (dostęp: 30.01.2014).

Korczak J., Jak kochać dziecko, Wydawnictwo Jacek Santorski & Co., Warszawa 2004.

Lewin A., Korczak znany i nieznany, Agencja Edytorska Ezop, Warszawa 1999.

Mach E., Jesteśmy dziećmi, mamy swoje prawa – scenariusz zajęć, <http://www.edukacja.edux.pl/p-10738-jestesmy-dziecmi-mamy-swoje-prawa-scenariusz.php> (dostęp: 30.01.2014).

Matysiuk R., Prawa dziecka w wychowaniu rodzinnym. Aspekty filozoficzne, pedagogiczne i prawne, Wydawnictwo Akademii Podlaskiej, Siedlce 2007.

Panicz A., „Dziecko i jego prawa” – scenariusz lekcji wychowawczej, <http://www.profesor.pl/publikacja,2099,Scenariusze,Dziecko-i-jego-prawa-scenariusz-lekcji-wychowawczej> (dostęp: 30.01.2014).

Prawa dziecka. Materiały dydaktyczne dla nauczycieli, red. E. Falkowska, M. Miłowska, M. Połowniak, A Skrabska, Polski Komitet Narodowy UNICEF, Warszawa 2012.

Prawa dziecka w roku Janusza Korczaka, oprac. A. Hordyj, D. Barczyński, Zielonogórskie Towarzystwo Edukacyjne „Civitas”, Zielona Góra 2012.

Scenariusze cyklu zajęć edukacyjnych o prawach dziecka dla uczniów klas I-III szkoły podstawowej, <http://www.brpd.gov.pl/uploadfiles/publikacje/scenariusze/komos_beata.pdf> (dostęp: 30.01.2014).

Smolińska-Theiss B., Rok Janusza Korczaka. Społeczno-pedagogiczne wyzwania, oczekiwania, działania, s.18, <http://recesja.icm.edu.pl/ips/problemyps/pps19/PPS19-2012Smolinska-Theiss.pdf> (dostęp: 28.01.2014).

Socha E., Prawa dziecka we współczesnej szkole, w: Prawa dziecka. Wybrane aspekty, red. I. Marczykowska [et al.], Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2006.

Socha-Kołodziej K., Korczakowskie prawa dziecka i ich aktualność, w: Reminiscencje myśli Janusza Korczaka wykorzystywane w nowoczesnych modelach kształcenia, red. M. Juszczyk, Wydawnictwo WSP, Częstochowa 1996, s. 188-194.

Szczepska-Pustkowska M., Prawa dziecka, w: Pedagogika wczesnoszkolna – dyskursy, problemy, rozwiązania, red. D. Klus-Stańska, M. Szczepska-Pustkowska, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009, s. 123-157.

Szymańczak J., Konwencja o prawach dziecka ONZ. Uwagi o realizacji konwencji przez Rzeczpospolitą Polską, <http://biurose.sejm.gov.pl/teksty/i-684.htm> (dostęp: 29.01.2014).

Waksmund R., Literatura pokoju dziecinnego, Nasza Księgarnia, Warszawa 1986.

Wolny-Hamkało A., Powiedzieć dzieciom o ich prawach, 15 X 2008, <http://www.polityka.pl/kultura/ksiazki/220204,1,recenzja-ksiazki-grzegorz-kasdepke-mam-prawo.read> (dostęp: 29.01.2014).

Zalewska B., Na wesoło o rzeczach poważnych, <http://www.egodziecka.pl/Na-wesolo-o-rzeczach-powaznych-%E2%80%93-recenzja-ksiazki-Mam-prawo-Czyli-nieomal-wszystko-co-powinniscie-wiedziec-o-prawach-dziecka-a-nie-macie-kogo-zapytac.html> (dostęp: 29.01.2014).

<http://achyochyzksiazka.blogspot.com/2010/04/mam-prawo-grzegorz-kasdepke.html> (dostęp: 29.01.2014).

<http://nie-tylko-moimi-oczami.blogspot.com/2013/10/mam-prawo-grzegorz-kasdepke.html> (dostęp: 29.01.2014).