Współpraca środowisk wychowawczych w procesie edukacji, opieki i rehabilitacji dzieci z niepełnosprawnością słuchu
Abstract
CEL NAUKOWY: Celem opracowania jest przedstawienie teoretycznych i aplikacyjnych założeń na temat zagrożeń, szans i wyzwań w zakresie współpracy środowisk edukacyjno‑rehabilitacyjnych wobec osób niepełnosprawnych i ich rodzin w świetle obowiązujących ustaleń legislacyjnych, organizacyjnych i zmian społeczno‑kulturowych.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Aby zrealizować cel, przeprowadzono kwerendę literatury i analizę materiału empirycznego z badań własnych. Poszukiwania badawcze zawężono do określenia opinii rodziców na temat współczesnych potrzeb rodzin wychowujących dzieci z wadą słuchu oraz ich oceny współpracy ze specjalistami w procesie terapeutyczno‑wychowawczym. Do badań zastosowano ankietę wśród rodziców dzieci głuchych, które są objęte kompleksową opieką w poradni specjalistycznej.
PROCES WYWODU: Podjęty problem usystematyzowano w dwóch częściach. Po pierwsze, przedstawiono teoretyczne założenia pedagogiki specjalnej w działaniach na rzecz synergii różnych grup społecznych. Po drugie, w świetle przeglądu literatury przedmiotu i wniosków z badań własnych omówiono przykłady społecznych oczekiwań rodziców, specjalistów wobec współpracy na rzecz wspierania rozwoju osób z niepełnosprawnością.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Zaprezentowany obraz współpracy wszystkich osób, które podejmują działania pomocowe wobec budowania potencjału rodziny dziecka i tworzenia zróżnicowanych wspólnot komunikacyjnych łączących szkołę z innymi przestrzeniami społecznymi, jest zorientowany na aktywne uczestnictwo osoby dziecka i jego rodziny w tym procesie.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Poszukiwanie współczesnych perspektyw w zakresie synergii środowisk wychowawczych wiąże się z podnoszeniem jakości życia osób w wymiarze równości szans, godności, autonomii, tożsamości, normalizacji, inkluzji. Jest to problem szeroko omawiany w teorii, ale w praktyce często niedoceniany lub uznawany za nowe wyzwanie dla działań w naukach o wychowaniu.
References
Baran, J. (2012). Problemy i konteksty wychowania dzieci z uszkodzonym słuchem w przekazach ich słyszących matek. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Bartnikowska, U. (2010). Sytuacja społeczna i rodzinna słyszących dzieci niesłyszących rodziców. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
Bieńkowska, K. i Głowińska, M. (2013). Od słowa do rozmowy. Krosno–Preszów: Stowarzyszenie Rodziców i Przyjaciół Dzieci z Wadą Słuchu.
Cawthon, S.W. (2011). Accountability‑Based Reforms: The Impact on Deaf and Hard of Hearing Students. Washington: Gallaudet University Press.
Chrzanowska, I. (2015). Pedagogika specjalna. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Chrzanowska, I. (2016). Wczesna edukacja i opieka w Polsce na tle krajów UE – wyzwania dla polskiej polityki oświatowej. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 22, 73‑91.
De Clerk Goedele, A.M. (2016). Deaf Epistemologies, Identity, and Learning. A Comparative Perspective. Washington: Gallaudet University Press.
Dykcik, W. (2010). Tendencje rozwoju pedagogiki specjalnej. Osiągnięcia naukowe i praktyka. Poznań: Wydawnictwo PTP.
Dz. U. MEN z 2009 r. nr 23, poz. 133.
Dz. U. z 2012 r., poz. 1169.
Gajdzica, Z. (2013). Kategorie sukcesów w opiniach nauczycieli klas integracyjnych jako przyczynek do poszukiwania koncepcji edukacji integracyjnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Gunia, G. (2005). Normalizacja procesu wczesnej diagnozy i rehabilitacji dzieci z wadą słuchu. W: Cz. Kosakowski i A. Krause (red.), Dyskursy pedagogiki specjalnej, 4. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.
Gunia, G. (2012). Rodzice partnerem w terapii logopedycznej dziecka z wadą słuchu. W: K. Krakowiak i A. Dziurda‑Multan (red.), Wychowanie dzieci z uszkodzeniami słuchu – nowe wyzwania dla rodziców i specjalistów. Lublin: Wydawnictwo KUL.
http://slysze.ifps.org.pl/gdy‑muzyka‑jest‑halasem‑ifps‑uczy‑ochrony‑sluchu (dostęp: 06.02.2017).
Jan Paweł II. (2005). Pamięć i tożsamość. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Kopaliński, W. (1989). Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Kosakowski, Cz. (2003). Węzłowe problemy pedagogiki specjalnej. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
Kościelak, R. (2010). Poczucie umiejscowienia kontroli i przekonania o własnej skuteczności w zdrowiu i chorobie. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Kotowicz, J. (2016). The neuroscience of sign language. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Paedagogica, 7, 65‑72.
Kozłowski, W. (1993). Współdziałanie i rywalizacja. W: W. Pomykało (red.), Encyklopedia pedagogiczna. Warszawa: Fundacja Innowacja.
Krause, A. (2010). Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Kubicki, P. (2012), Równy dostęp do edukacji osób z niepełnosprawnościami. W: S. Trociuk (red.), Najważniejsze wyzwania po ratyfikacji przez Polskę Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Warszawa: Wydawca: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
Lipkowski, O. (1979). Pedagogika specjalna. Zarys. Warszawa: PWN.
Lorens, A. (2014). Model rehabilitacji audiologicznej po wszczepieniu implantu ślimakowego opracowany na podstawie Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF). Nowa Audiofonologia, tom 3(5), 77‑90.
Okoń, W. (1981). Słownik pedagogiczny. Warszawa: PWN.
Oliva, G.A. (2004). Alone in the Mainstream: A Deaf Woman Remembers Public School (Deaf Lives). Washington: Gallaudet University Press.
Podgórska‑Jachnik, D. (2007). Partnerstwo edukacyjne w pedagogice specjalnej. W: Cz. Kosakowski, A. Krause i A. Żyta (red.), Dyskursy pedagogiki specjalnej, 6. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko‑Mazurskiego.
Sękowska, Z. (1985). Pedagogika specjalna. Zarys. Warszawa: PWN.
Skarżyński, H. (2012). Nowe wyzwanie dla medycyny szkolnej – badania przesiewowe słuchu. Nowa Audiofonologia, tom 1, nr 2, 9.
Twardowski, A. (2015). Rola środowiska rodzinnego w procesie wczesnego wspomagania rozwoju dzieci z niepełnosprawnościami. W: T. Żółkowska, J. Buława‑Halasz i Ł. Skryplonek (red.), Pedagogika specjalna – koncepcje i rzeczywistość, tom X, Niepełnosprawność w spirali naukowych rozważań. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Humanistycznego US Minerwa.
www.csioz.gov.pl/src/files/klasyfikacje/ICF_Polish_version.pdf (dostęp: 06.02.2017).
www.wadasluchu.org (dostęp: 06.02.2017).
www.codapolska.org (dostęp: 19.05.2017).
Copyright (c) 2017 HORIZONS OF EDUCATION
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors who publish in this journal agree to the following terms:
- Authors retain the copyright to their work while granting the journal the right of first publication. The work will be simultaneously licensed under a CC BY-ND license, which permits others to share the work with proper credit given to the author and the original publication in this journal.
- Authors may enter into additional, non-exclusive agreements for the distribution of the published version of the work (e.g., posting it in an institutional repository or publishing it in another journal), provided that the original publication in this journal is acknowledged.
We allow and encourage authors to share their work online (e.g., in institutional repositories or on personal websites) both before and during the submission process, as this can foster beneficial exchanges and lead to earlier and increased citations of the published work. (See The Effect of Open Access). We recommend using any of the following academic networking platforms:
