Współpraca środowisk wychowawczych w procesie edukacji, opieki i rehabilitacji dzieci z niepełnosprawnością słuchu

  • Grazyna Maria Gunia Grażyna Gunia Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Wydział Pedagogiczny, Instytut Pedagogiki Specjalnej e-mail: gragun@up.krakow.pl

Abstract

CEL NAUKOWY: Celem opracowania jest przedstawienie teoretycznych i aplikacyjnych założeń na temat zagrożeń, szans i wyzwań w zakresie współpracy środowisk edukacyjno‑rehabilitacyjnych wobec osób niepełnosprawnych i ich rodzin w świetle obowiązujących ustaleń legislacyjnych, organizacyjnych i zmian społeczno‑kulturowych.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Aby zrealizować cel, przeprowadzono kwerendę literatury i analizę materiału empirycznego z badań własnych. Poszukiwania badawcze zawężono do określenia opinii rodziców na temat współczesnych potrzeb rodzin wychowujących dzieci z wadą słuchu oraz ich oceny współpracy ze specjalistami w procesie terapeutyczno‑wychowawczym. Do badań zastosowano ankietę wśród rodziców dzieci głuchych, które są objęte kompleksową opieką w poradni specjalistycznej.

PROCES WYWODU: Podjęty problem usystematyzowano w dwóch częściach. Po pierwsze, przedstawiono teoretyczne założenia pedagogiki specjalnej w działaniach na rzecz synergii różnych grup społecznych. Po drugie, w świetle przeglądu literatury przedmiotu i wniosków z badań własnych omówiono przykłady społecznych oczekiwań rodziców, specjalistów wobec współpracy na rzecz wspierania rozwoju osób z niepełnosprawnością.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Zaprezentowany obraz współpracy wszystkich osób, które podejmują działania pomocowe wobec budowania potencjału rodziny dziecka i tworzenia zróżnicowanych wspólnot komunikacyjnych łączących szkołę z innymi przestrzeniami społecznymi, jest zorientowany na aktywne uczestnictwo osoby dziecka i jego rodziny w tym procesie.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Poszukiwanie współczesnych perspektyw w zakresie synergii środowisk wychowawczych wiąże się z podnoszeniem jakości życia osób w wymiarze równości szans, godności, autonomii, tożsamości, normalizacji, inkluzji. Jest to problem szeroko omawiany w teorii, ale w praktyce często niedoceniany lub uznawany za nowe wyzwanie dla działań w naukach o wychowaniu.

Author Biography

Grazyna Maria Gunia, Grażyna Gunia Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Wydział Pedagogiczny, Instytut Pedagogiki Specjalnej e-mail: gragun@up.krakow.pl

Grażyna Gunia – doktor habilitowany, profesor nadzwyczajny UP

Surdopedagog, logopeda, nauczyciel akademicki w Instytucie Pedagogiki Specjalnej Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.

Adres: Instytut Pedagogiki Specjalnej, UP, ul. Ingardena 4, 30-060 Kraków, gragun@up.krakow.pl

Główne kierunki badań i zainteresowania naukowe związane są z pedagogiką specjalną, rehabilitacją osób głuchych i słabosłyszących, logopedią, pedagogiką zdrowia i promowaniem zdrowia osób z niepełnosprawnością.

Publikacje:

Terapia logopedyczna dzieci z zaburzeniami słuchu i mowy. Wybrane problemy teorii i praktyki surdologopedycznej. Oficyna Wyd. „Impuls”, Kraków, 2006,

Subiektywny obraz zdrowia oraz zachowań zdrowotnych uczniów z wadą słuchu. Prace Monograficzne nr 553. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego im Komisji Edukacji Narodowej, Kraków 2010.

Wprowadzenie do logopedii.Oficyna Wyd. „Impuls”, Kraków, 2011, współautorstwo: G. Gunia, V. Lechta.

 

References

Baran, J. (2012). Problemy i konteksty wychowania dzieci z uszkodzonym słuchem w przekazach ich słyszących matek. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.

Bartnikowska, U. (2010). Sytuacja społeczna i rodzinna słyszących dzieci niesłyszących rodziców. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.

Bieńkowska, K. i Głowińska, M. (2013). Od słowa do rozmowy. Krosno–Preszów: Stowarzyszenie Rodziców i Przyjaciół Dzieci z Wadą Słuchu.

Cawthon, S.W. (2011). Accountability‑Based Reforms: The Impact on Deaf and Hard of Hearing Students. Washington: Gallaudet University Press.

Chrzanowska, I. (2015). Pedagogika specjalna. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Chrzanowska, I. (2016). Wczesna edukacja i opieka w Polsce na tle krajów UE – wyzwania dla polskiej polityki oświatowej. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 22, 73‑91.

De Clerk Goedele, A.M. (2016). Deaf Epistemologies, Identity, and Learning. A Comparative Perspective. Washington: Gallaudet University Press.

Dykcik, W. (2010). Tendencje rozwoju pedagogiki specjalnej. Osiągnięcia naukowe i praktyka. Poznań: Wydawnictwo PTP.

Dz. U. MEN z 2009 r. nr 23, poz. 133.

Dz. U. z 2012 r., poz. 1169.

Gajdzica, Z. (2013). Kategorie sukcesów w opiniach nauczycieli klas integracyjnych jako przyczynek do poszukiwania koncepcji edukacji integracyjnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Gunia, G. (2005). Normalizacja procesu wczesnej diagnozy i rehabilitacji dzieci z wadą słuchu. W: Cz. Kosakowski i A. Krause (red.), Dyskursy pedagogiki specjalnej, 4. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.

Gunia, G. (2012). Rodzice partnerem w terapii logopedycznej dziecka z wadą słuchu. W: K. Krakowiak i A. Dziurda‑Multan (red.), Wychowanie dzieci z uszkodzeniami słuchu – nowe wyzwania dla rodziców i specjalistów. Lublin: Wydawnictwo KUL.

http://slysze.ifps.org.pl/gdy‑muzyka‑jest‑halasem‑ifps‑uczy‑ochrony‑sluchu (dostęp: 06.02.2017).

Jan Paweł II. (2005). Pamięć i tożsamość. Kraków: Wydawnictwo Znak.

Kopaliński, W. (1989). Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Kosakowski, Cz. (2003). Węzłowe problemy pedagogiki specjalnej. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.

Kościelak, R. (2010). Poczucie umiejscowienia kontroli i przekonania o własnej skuteczności w zdrowiu i chorobie. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Kotowicz, J. (2016). The neuroscience of sign language. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Paedagogica, 7, 65‑72.

Kozłowski, W. (1993). Współdziałanie i rywalizacja. W: W. Pomykało (red.), Encyklopedia pedagogiczna. Warszawa: Fundacja Innowacja.

Krause, A. (2010). Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Kubicki, P. (2012), Równy dostęp do edukacji osób z niepełnosprawnościami. W: S. Trociuk (red.), Najważniejsze wyzwania po ratyfikacji przez Polskę Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Warszawa: Wydawca: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.

Lipkowski, O. (1979). Pedagogika specjalna. Zarys. Warszawa: PWN.

Lorens, A. (2014). Model rehabilitacji audiologicznej po wszczepieniu implantu ślimakowego opracowany na podstawie Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF). Nowa Audiofonologia, tom 3(5), 77‑90.

Okoń, W. (1981). Słownik pedagogiczny. Warszawa: PWN.

Oliva, G.A. (2004). Alone in the Mainstream: A Deaf Woman Remembers Public School (Deaf Lives). Washington: Gallaudet University Press.

Podgórska‑Jachnik, D. (2007). Partnerstwo edukacyjne w pedagogice specjalnej. W: Cz. Kosakowski, A. Krause i A. Żyta (red.), Dyskursy pedagogiki specjalnej, 6. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko‑Mazurskiego.

Sękowska, Z. (1985). Pedagogika specjalna. Zarys. Warszawa: PWN.

Skarżyński, H. (2012). Nowe wyzwanie dla medycyny szkolnej – badania przesiewowe słuchu. Nowa Audiofonologia, tom 1, nr 2, 9.

Twardowski, A. (2015). Rola środowiska rodzinnego w procesie wczesnego wspomagania rozwoju dzieci z niepełnosprawnościami. W: T. Żółkowska, J. Buława‑Halasz i Ł. Skryplonek (red.), Pedagogika specjalna – koncepcje i rzeczywistość, tom X, Niepełnosprawność w spirali naukowych rozważań. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Humanistycznego US Minerwa.

www.csioz.gov.pl/src/files/klasyfikacje/ICF_Polish_version.pdf (dostęp: 06.02.2017).

www.wadasluchu.org (dostęp: 06.02.2017).

www.codapolska.org (dostęp: 19.05.2017).

Published
2017-08-23
How to Cite
Gunia, G. M. (2017). Współpraca środowisk wychowawczych w procesie edukacji, opieki i rehabilitacji dzieci z niepełnosprawnością słuchu. HORIZONS OF EDUCATION, 16(38), 55-71. https://doi.org/10.17399/HW.2017.163804
Section
Vol. 16, No 38 (2017): Synergia rodziny i szkoły