Newsowy charakter artykułów o nauce w polskich tygodnikach opinii
Abstract
CEL NAUKOWY: Przedstawienie sposobów prezentacji problematyki naukowej w mediach (na przykładzie tygodników opinii), które wpływają na newsowy charakter komunikowania o nauce.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Prześledzenie, co wpływa na newsowość naukowych przekazów w mediach. Do badania wyselekcjonowano 371 artykułów z obszaru nauki, które ukazały się w tygodnikach „Newsweek”, „Polityka”, Wprost” i „wSieci” w 2016 r. Artykuły zostały poddane analizie zawartości oraz badaniom ilościowym (frekwencyjność haseł związanych z nauką).
PROCES WYWODU: Wywód składa się z trzech części. Celem pierwszej jest ukazanie najczęściej występującej tematyki artykułów prezentujących zagadnienia naukowe oraz najliczniej reprezentowanych w nich dyscyplin i dziedzin naukowych. W drugiej części dokonano autorskiej kategoryzacji sposobów komunikowania o nauce, a część trzecia skupia się na przedstawieniu newsowych aspektów konstruowania artykułów.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W artykułach dedykowanych tematyce naukowej najczęściej pojawiają się zagadnienia kontrowersyjne, głównie z zakresu nauk biologicznych, medycyny, nauk humanistycznych i społecznych. Widać interdyscyplinarne prezentowanie zagadnień, które dobierane są pod kątem odkryć unikalnych oraz zjawisk nietypowych, podkreślanych poprzez zwracające uwagę, często sensacyjne, tytuły i lidy. Naukowcy najczęściej występują w pozytywnym kontekście w roli ekspertów i autorytetów.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Newsowy charakter artykułów o nauce w tygodnikach opinii wpisuje się w sensacyjność współczesnego przekazu medialnego, ale pozwala także na popularyzację trudnych naukowych zagadnień. Zasadne wydaje się silniejsze zaangażowanie zawodowych komunikatorów oraz samych naukowców w kształtowanie naukowej agenda setting, ponieważ media w przypadku popularyzowania nauki i kształtowania wizerunku naukowców mają do odegrania bardzo ważną, pozytywną rolę.
References
Bauer, Z. (2009). Dziennikarstwo wobec nowych mediów. Historia, teoria, praktyka. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Biniewicz, J. (2010). Mediatyzacja dyskursu naukowego. W: M. Graszewicz i J. Jastrzębski (red.), Teorie komunikacji mediów. T. 2. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut, 189-198.
Biniewicz, J. (2016). Mediatyzacja dyskursu naukowego w polskich tygodnikach opinii. W: E. Żyrek-Horodyska i M. Hodalska (red.), Komunikowanie o nauce. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 95-112.
Czechowska-Derkacz, B. i Łosiewicz, M. (2015). Uczelnie w medialnym kryzysie – dychotomiczny obraz naukowca i uczelni wyższej w mediach. Naukowy Przegląd Dziennikarski, 4, 42-61.
Czechowska-Derkacz, B. i Zimnak, M. (red.). (2015). Rzecznik prasowy. Oczekiwania i możliwości. Perspektywa teoretyczna i praktyczna. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
Lis, T., Skowroński, K. i Ziomecki, M. (2002). ABC dziennikarstwa. Warszawa: Wydawnictwo Axel Springer Polska.
Łosiewicz, M. i Czechowska-Derkacz, B. (2016). Funkcjonowanie dualizmu wizerunkowego polskich naukowców w przekazach medialnych. W: E. Żyrek-Horodyska i M. Hodalska (red.), Komunikowanie o nauce. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 195-212.
Narożna, D. (2016). Naukowiec ekspert jako element kształtowania wizerunku uczelni w mediach. Casus Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W: E. Żyrek-Horodyska i M. Hodalska (red.), Komunikowanie o nauce. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 157-166.
Pisarek, W. (red.). (2006). Słownik terminologii medialnej. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Ryłko-Kurpiewska, A. i Gustowski, W. (2016). Naukowiec, uczony, badacz. Ocena wizerunku profesji w świetle badań opinii publicznej i wybranych tekstów prezentowanych w polskich mediach. W: E. Żyrek-Horodyska i M. Hodalska (red.), Komunikowanie o nauce. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 141-156.
The role of the spokesperson as a proffesional communicator. (2016). W: M. Łosiewicz, A. Ryłko-Kurpiewska, K. Bałandynowicz-Panfil, B. Czechowska-Derkacz i K. Walotek-Ściańska (red.). Identity and image in media communications. Gdańsk: Wydawnictwo Novae Res.
Wojtak, M. (2010). Styl dziennikarstwa prasowego w perspektywie dyskursywnej. W: M. Bogołębska i M. Worsowicz (red.), Styl – dyskurs – media. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 81-92.
Żyrek-Horodyska i E., Hodalska, M. (red.). (2016). Komunikowanie o nauce. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Artykuły z tygodników opinii, wykorzystane do analizy
Bendyk, E. (2016). Ekran i mózg. Polityka, 36, 31 sierpnia, 63.
Bielecki, J.K. i Kowal, P. (2016). Dorastanie do sąsiedztwa. Polityka, 47, 30 listopada, 56.
Burda, K. (2016). Seks grozi śmiercią. Newsweek, 29, 11 lipca, 78-80.
Burda, K. (2016). Seks, goryle i groźne przyjemności. Newsweek, 3, 11 stycznia, 98-100.
Burda, K. (2016). Wciąż jestem za gruba. Newsweek, 44, 24 października, 81-84.
Burda, K. (2016). Pszczoła z kolorowymi piórkami. Newsweek, 50, 5 listopada,
-86.
Gwozdowska, A. (2016). Geny do korekty. Jak daleko mogą posunąć się naukowcy. Wprost, 7, 21 lutego, 78.
Gwozdowska, A. (2016). Naukowcy pod lupą. Oszustwa badaczy, Wprost, 15, 17 kwietnia, 78-79.
Gwozdowska, A. (2016). Nie grzebmy w zarodkach. Wprost, 17/18, 8 maja, 70-73.
Gwozdowska, A. (2016). Prześwietlanie elektoratu. Wprost, 25, 26 czerwca, 94-95.
Hohol, M. i Rotkiewicz, M. (2016). Plamy na mózgu. Polityka, 33, 10 sierpnia, 64-66.
Hołdys, A. (2016). Szpieg z krainy lodowców. Polityka, 5, 17 stycznia, 66-68.
Jemielniak, D., Wilkin, P. (2016). Zamykaj za sobą drzwi. Polityka, 24, 8 czerwca,
-75.
Karasińska, A. (2016). Gen prawdziwego Polaka. Polityka, 28, 7 lipca, 68-69.
Kornas, K. (2016). Mózgi polityczne. Czy o poglądach decyduje biologia? Wprost, 41, 16 października 80-82.
Kubiak, J. (2016). 13 dni z 9 miesięcy. Polityka, 21, 18 maja, 72-73.
Lis, E. (2016). Musisz być kimś. Newsweek, 52, 19 grudnia, 88-92.
Podgórska, J. (2016). Koniec prasowania gatek. Polityka, 34, 17 sierpnia, 22.
Romanowska, D. (2016). O Polaku, który ma sposób na Parkinsona. Newsweek, 10, 29 lutego, 80-83.
Romanowska, D. (2016). Na przekór wszystkim. Newsweek, 52, 19 grudnia, 82-87.
Romanowska, D. (2016). Choćby mały ruch palcem. Newsweek, 22, 23 maja, 91-93
Romanowska, D. (2016). Mów do mnie mamo. Newsweek, 24, 6 czerwca, 80-83.
Romanowska, D. (2016). Obrazy, których nie było. Newsweek, 35, 22 sierpnia, 70-73.
Romanowska, D. (2016). Pies psu człowiekiem. Newsweek, 3, 11 stycznia, 76-78.
Rotkiewicz, M. (2016). Uczony uczonemu wilkiem. Polityka, 3, 13 stycznia, 70-71.
Szostkiewicz, A. (2016). Unia na wieki. Amen. Polityka, 52, 19 grudnia, 42.
Targański, T. (2016). Nadchodzi homo hybris. Polityka, 40, 28 września, 66-67.
Walewski, P. (2016). Co można wymienić w człowieku. Polityka, 1, 1 grudnia, 108-111.
Walewski, P. (2016). Zika nie znika. Polityka, 18, 27 kwietnia, 74-75.
Żakowski, J. (2016). Pod ostatnim drzewem. Polityka, 30, 20 lipca, 68.
Copyright (c) 2017 HORIZONS OF EDUCATION
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors who publish in this journal agree to the following terms:
- Authors retain the copyright to their work while granting the journal the right of first publication. The work will be simultaneously licensed under a CC BY-ND license, which permits others to share the work with proper credit given to the author and the original publication in this journal.
- Authors may enter into additional, non-exclusive agreements for the distribution of the published version of the work (e.g., posting it in an institutional repository or publishing it in another journal), provided that the original publication in this journal is acknowledged.
We allow and encourage authors to share their work online (e.g., in institutional repositories or on personal websites) both before and during the submission process, as this can foster beneficial exchanges and lead to earlier and increased citations of the published work. (See The Effect of Open Access). We recommend using any of the following academic networking platforms:
