Medialny obraz naukowca na przykładzie polskiej prasy opiniotwórczej
Abstract
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest prezentacja wyników badań i próba odpowiedzi na pytanie, jak polskie media nagłaśniały tematykę związaną z naukowcami.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Podjęto próbę odtworzenia medialnego obrazu naukowca, jego atrybutów i kontekstu, w jakim był przedstawiany. W części empirycznej wykorzystano ilościową i jakościową analizę treści. Badania prowadzono, opierając się na teorii uramowienia.
PROCES WYWODU: W pierwszej kolejności wyjaśniono zasadność wykorzystania analizy treści i założenia teorii uramowienia. Następnie scharakteryzowano bazę elektroniczną, w której poszukiwano tekstów zawierających słowo klucz „naukowiec”. W części empirycznej zaprezentowano próbę badawczą i rozłożenie czasowe badanego materiału. Szczegółowym badaniom poddano takie elementy jak: nazwiska badaczy, afiliacje, stopnie naukowe, reprezentowana dziedzina naukowa, wydźwięk artykułów, a także istotność materiału (czy treść stanowiła główny lub poboczny wątek). Ostatecznie analizowano tzw. ramy (perspektywy), w jakich przedstawiano naukowców.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki analizy zawartości wykazały, że w badanym okresie eksponowano głównie polskie uczelnie (80,6%) i w zdecydowanej większości były to jednostki publiczne. Najczęściej pojawiali się profesorowie reprezentujący nauki przyrodnicze. Niemal całkowicie zmarginalizowana została sztuka jako dziedzina naukowa. W ponad 78% przypadków artykuły zawierały afiliacje badaczy. Pomimo bardzo urozmaiconego wachlarza ośrodków badawczych najczęściej odwoływano się do ekspertów PAN, Uniwersytetu Warszawskiego i Jagiellońskiego. Wśród uczelni niepublicznych najmocniej nagłośniony został Uniwersytet SWPS. Teksty w większości miały wydźwięk neutralny (62,6%).
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W dużej mierze ramy (perspektywy), w jakich przedstawiano naukowców, odzwierciedlają panujące w Polsce stereotypy (profesor, reprezentant uczelni publicznej, odkrywca, badacz pracujący w laboratorium). Warto kontynuować tego typu analizy i obserwacje w dłuższej perspektywie czasu, także z uwzględnieniem zawartości Internetu.
References
Burda, K. (2016). Wirusy do zadań specjalnych. Newsweek, 6. Pozyskano z: Emis
(dostęp: 10.01.2017). Chesebro, J. i Bertelsen, A. (1998). Analyzing Media Messages: Using Quantitative Content Analysis in Research. New York: The Guilford Press.
D’Angelo, P. (2002). News Framing as a Multiparadigmatic Research Program: A Response to Entman. Journal of Communication, 52(4), 870-888. DOI:10.1111/j.1460-2466.2002.tb02578.x (dostęp: 15.01.2017).
Entman, R.M. (1993). Framing: Toward Clarification of a Fractured Paradigm. Journal of Communication, 43(4), 51-58. DOI: 10.1111/j.1460-2466.1993.tb01304.x (dostęp: 15.01.2017).
Entman, R.M. (2007). Framing Bias: Media in the Distribution of Power. Journal of Communication, 57(1), 163-173. DOI: 10.1111/j.1460-2466.2006.00336.x (dostęp: 15.01.2017).
Goffman, E. (1974). Frame analysis: an essay on the organization of experience. Harvard: Harvard University Press.
Kahneman, D. i Tversky, A. (1979). Prospect Theory – An Analysis Of Decision Under Risk. Econometrica, 47 (2), 263-292. DOI: 10.2307/1914185 (dostęp: 18.01.2017).
Lacy, S., Watson, B.R., Riffe, D. i Lovejoy, J. (2015). Issues and Best Practices in Content Analysis. Journalism & Mass Communication Quarterly, 92(4), 791-811. DOI: 10.1177/1077699015607338 (dostęp: 18.01.2017).
Lisowska-Magdziarz, M. (2007). Analiza tekstu w dyskursie medialnym. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Maciejasz, D. (2016). Nauka w służbie bólu i śmierci. Polscy badacze dręczą dla kasy tysiące zwierząt. Gazeta Wyborcza, 30 maja. Pozyskano z: Emis (dostęp: 10.01.2017).
Matthes, J. (2009). What’s in a Frame? A Content Analysis of Media Framing Studies in the World’s Leading Communication Journals, 1990-2005. Journalism & Mass Communication Quarterly, 86(2), 349-367. DOI: 10.1177/107769900908600206 (dostęp: 20.02.2017).
Mayring, P. (2000). Qualitative Content Analysis. Forum Qualitative Sozialforschung
/ Forum: Qualitative Social Research, 1(2). Pozyskano z: http://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/article/view/1089/2385 (dostęp: 20.02.2017).
OECD. (2007). Revised Field of Science and Technology (FOS) Classification In The Frascati Manual. Pozyskano z: http://www.oecd.org/science/inno/38235147.pdf (dostęp: 25.02.2017).
Palczewski, M. (2011). Koncepcja framingu i jej zastosowanie w badaniach newsów
w Wiadomościach TVP i Faktach TVN. Studia Medioznawcze, 41(1), 31-41.
Pisarek, W. (1983). Analiza zawartości prasy. Kraków: Ośrodek Badań Prasoznawczych.
Ryłko-Kurpiewska, A. i Łosiewicz M. (2017). Naukowa młodość i dojrzalość –perspektywy medialne i pozamedialne. Media Biznes Kultura 1 (2), s. 23-31.
Scheufele, D. (1999). Framing as a theory of media effects. Journal of Communication,
(1), 103-122. DOI: 10.1111/j.1460-2466.1999.tb02784.x (dostęp: 25.02.2017).
Sinclair, S. i Geoffrey R. (2016). Voyant Tools. Web. http://voyant-tools.org/ (dostęp: 30.03.2017).
Siuda, P., Stachura, K., Kozłowski, T., Bomba, R. (2016). (Nie)obecna nauka. Strategie promocyjne polskich czasopism naukowych z zakresu nauk humanistycznych i społecznych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe IF UAM. Pozyskano z: https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/14820/1/Nieobecona_nauka.pdf (dostęp: 15.02.2017).
Skrzat, P. (2016). Wielki uniwersytecki projekt zakończony zarzutami. Gazeta Wyborcza. 3 lutego. Pozyskano z: Emis (dostęp: 10.10.2017).
Suchecka, J. (2016). Młody Polak przyśpieszy superkomputery. Gazeta Wyborcza, 20 maja. Pozyskano z: Emis (dostęp: 10.10.2017).
Szczepaniak, K. (2012). Zastosowanie analizy treści w badaniach artykułów prasowych – refleksje metodologiczne. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 42, 83‑112. Pozyskano z: http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.hdl_11089_5453 (dostęp: 10.02.2017).
Treptow, A. (2016). Doogie Howser z Chorzowa. Puls Biznesu, 17 lutego. Pozyskano z: Emis (dostęp: 10.10.2017).
Weaver, D.H. (2007). Thoughts on agenda setting, framing, and priming. Journal of Communication, 57(1), 142-147. DOI: 10.1111/j.1460-2466.2006.00333.x (dostęp: 26.02.2017).
Copyright (c) 2017 HORIZONS OF EDUCATION
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nc-nd/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a CC BY-NC-ND licence that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are asked to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access). We advise to use any of the following reserach society portals: