Dreyfurzyści i ich społeczna narracja dla Francji
Abstract
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest charakterystyka źródeł powstania narracji dreyfurzystów, jednego z dwóch obozów opiniotwórczych we Francji, które ukształtowały się w następstwie afery Dreyfusa, doprowadzając do podziału społeczeństwa, zasadniczego dla zrozumienia późniejszej historii państwa francuskiego.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Pytania sformułowano następująco: Jak przebiegała dynamika polaryzacji postaw społecznych? Jaką rolę odegrali główni dreyfurzyści? Jakie wartości publiczne ukonstytuowały tożsamość polityczną, która w następstwie afery przyniosła nowe standardy praworządności i rozwiązania ustrojowe? W przygotowaniu artykułu wykorzystano narzędzia stosowane w metodologii badań politologicznych i analiz prasoznawczych. Rekonstrukcję przebiegu sporu politycznego dokonano na podstawie literatury, tekstów źródłowych i biografii wybranych dreyfurzystów.
PROCES WYWODU: Podjęty problem usystematyzowano następująco: na tle wydarzeń historycznych zbadano przebieg i narrację kampanii medialnej, która stała się instrumentem walki politycznej, zmieniając bieg sprawy Dreyfusa oraz przynosząc skrajną polaryzację społeczeństwa. W tym kontekście zaprezentowano wkład Emila Zoli, przedstawiono dziedzictwo ideowe, polityczne, ustrojowe i cywilizacyjne dreyfurzystów.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Na podstawie historycznej i doktrynalnej rekonstrukcji faktów stwierdzono, że narracja obozu dreyfurzystów doprowadziła do zwrotów w sprawie Dreyfusa we Francji, gdyż ugrupowania prawicowe zostały wypchnięte na margines sceny politycznej, a środowisko wyrosłe z obozu dreyfurzystów wprowadziło nowe standardy ustrojowe III Republiki.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Sprawa Alfreda Dreyfusa i jej współczesna recepcja stanowi doskonały model do scharakteryzowania mechanizmów służących wykreowaniu sporów politycznych na podstawie narracji ideologicznej powstałej jako odpowiedź na wydarzenia stanowiące konstytutywny mit założycielski.
References
Berstein, S. (1999). Les culturs politiques en France. Paris: Seuil.
Biskupski, Z. (1998). Procesy wszechczasów. Warszawa: Infor.
Blum, L. (1935). Les souvenirs sur l’Affaire. Paris: Gallimard.
Budzanowska, A. (2014). Charles Maurras – twórca nacjonalizmu integralnego. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Cahm, E. (1978). Pour ou contre Emile Zola: les etudiants de Parisen janvier 1898. Billetin de la Societe d’etudes jaurresienne, 71.
Cahm, E. (1996). The Dreyfus Affair in French society and politics. London: Longman.
Chapman, G. (1955). The Drefus case a reassessment. New York: Reynal.
Duclert, V. (2006). De la justice dans l’Affaire Dreyfus. Paris: Fayard.
Duclert, V. (2007). Dreyfus au Panteon. Voyage au coeur dela Republique. Paris: Galaade.
Dziob, A. (2010). Badanie narracji – między psychologią, socjologią a językoznawstwem. Kwartalnik Językoznawczy, 2(2).
Harris, R. (2011). The man on Devil’s Island. Alfred Dreyfus and the affair that divided France. London: Penguin Books.
Horoszewicz, M. (2017). Sprawa Dreyfusa. Ostrzeżenie sprzed wieku. Warszawa: Bellona.
Irvine, W.D. (1994). Politics of Human Rights: a dilema for The Ligue des Droits de l’Homme. Historical reflections, 20.
Kaczmarek, A. (2011). Sprawiedliwość nie jest dla Żydów! – sprawa Dreyfusa: antysemityzm w służbie III Republiki. Annales Universutatis Mariae Curie‑Skolodowska, XXIX(2), 32-43.
Le Procès Zola. (1898). Paris: „L’Aurore”.
Mateja, M. (2016). Metodologia badań politologicznych. Analiza narracji. Warszawa: Polskie Towarzystwo Nauk Politycznych, 185-202.
Mitterand, H. (2002), Zola, t. 3. Paris: Fayard.
Ory, P. i Sirinelli, J-F. (1986). Les intellectuels en France de lAfaire Dreyfus a nos jours. Paris: Armand Colin.
Pagès, A. (1991). Emile Zola, un intellectuel dans l’Affaire Dreyfus. Paris: Librarie Seguier.
Poliakov, L. (2000). Le Mythe aryen. Paris: Calmen‑Levy.
Reinach, J. (1901-1911). L’histoire de l’Affaire Dreyfus, t. 1: Le Proces de 1894 (1901), t. 2: Esterhazy (1903), t. 3: La crise (1903). Paris: La Revue Blanche.
Scheurer‑Kestner, A. (1988). Les memoires d’un senateur dreyfusard. Paris: Beub & Reumaux.
Snyder, L.L. (1973). The Dreyfus Case: a documentary history. New Bruncwick: Rutger University Press.
Sobolewski, M. (1963). Od II Cesarstwa do V Republiki: z dziejów politycznych Francji 1870-1958. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Suwała, H., (1968). Emil Zola. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Wilson, S. (1982), Ideology and experience: anti‑semitism in France at the time of the Dreyfus Affair. London: The Littman Library.
Winock, M. (1992). Le mythe fondateur: l’Affair Dreyfus. Le model republicain. Paris: PUF.
Winock, M. (2011). Clemenceau. Paris: Perrin.
Zola, E., Correspondance, IX. 1897-1899. Montreal/Paris: Les Presses de l’Université de Montréal/Edition du C.N.R.S., 1993
Zola, E. (1897). Le Syndicat. Le Figaro, 01.12.
Zola, E. (1898). J’accuse…!. L’Aurore, 13.01.
Zola, E. (1901). La Vérité en marche. Paris: Bibliotheque‑Charpentier.
Zola, E. (1994). L’Affaire Dreyfus. Lettres et enteretiens inédits. Paris: C.N.R.S.
Zola, E. (1953). Oskarżam. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Copyright (c) 2018 Anna Teresa Budzanowska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors who publish in this journal agree to the following terms:
- Authors retain the copyright to their work while granting the journal the right of first publication. The work will be simultaneously licensed under a CC BY-ND license, which permits others to share the work with proper credit given to the author and the original publication in this journal.
- Authors may enter into additional, non-exclusive agreements for the distribution of the published version of the work (e.g., posting it in an institutional repository or publishing it in another journal), provided that the original publication in this journal is acknowledged.
We allow and encourage authors to share their work online (e.g., in institutional repositories or on personal websites) both before and during the submission process, as this can foster beneficial exchanges and lead to earlier and increased citations of the published work. (See The Effect of Open Access). We recommend using any of the following academic networking platforms:
