Profil wykształcenia ekonomicznego a skłonność do podejmowania ryzyka
Abstract
CEL NAUKOWY: Celem przeprowadzonych badań była weryfikacja zależności pomiędzy profilem wykształcenia badanych a ich skłonnością do podejmowania ryzyka.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: W badaniu wzięli udział studenci kierunków ekonomicznych: finanse oraz marketing. Stosunek do ryzyka określono z wykorzystaniem kwestionariusza psychologicznego. Dodatkowo skontrolowano poziom wybranych cech indywidualnych, które mogą modyfikować zmienną zależną.
PROCES WYWODU: Podejmowanie decyzji jest nieodłącznym elementem życia, zarówno codziennego, jak i działalności gospodarczej czy inwestycyjnej. Integralnym elementem procesu podejmowania decyzji jest pojęcie ryzyka. To, jaki stosunek do ryzyka prezentujemy, może się dywersyfikować w różnych sferach życia. Preferencje związane z podejmowaniem ryzyka mogą ulegać zmianom w wyniku zdobywanego doświadczenia, jak również wraz ze wzrostem kompetencji nabywanych w procesie kształcenia. Percepcja ryzyka może być również modyfikowana w zależności od dyscypliny wiedzy, w jakiej się specjalizujemy.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki badań wykazały istotne różnice w zakresie skłonności do podejmowania ryzyka pomiędzy badanymi grupami o różnym profilu wykształcenia.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: W procesie edukacji ważną rolę odgrywają aspekty psychologiczne, często niestety pomijane. W niniejszym artykule zwrócono uwagę na różne mechanizmy psychologiczne w ekonomii, a ich oddziaływanie ma znaczenie już na poziomie kształcenia.
References
Dacey, R. i Zielonka, P. (2005). A detailed prospect theory explanation of the disposition effect. Finance through psychological, social and cultural lenses. Seven-and-a-half Alternative Perspectives on Finances Conference. Kilkenny, Ireland, 14th–16th of August.
Dzik, B. i Tyszka, T. (2004). Problem racjonalności podmiotów ekonomicznych. W: T. Tyszka (red.), Psychologia ekonomiczna. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 39-72.
Fajkowska, M. i Marszał-Wiśniewska, M. (2009). Właściwości psychometryczne Skali Pozytywnego i Negatywnego Afektu – Wersja Rozszerzona (PANAS X). Wstępne wyniki badań w polskiej próbie. Przegląd Psychologiczny, 52, 4, 355-387.
Finucane, M.L., Alhakami, A., Slovic, P. i Johnson, S.M. (2000). The affect heuristic in judgments of risks and benefits. Journal of Behavioral Decision Making, 13, 1-17.
Gerrig, R.J. i Zimbardo, P.G. (2012). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Hens, T. i Bachmann, K. (2010). Psychologia rynku dla doradców finansowych. Warszawa: Wydawnictwo Fachowe CeDeWu.
Kahneman, D. (2003). A perspective on judgment and choice. Mapping bounded rationality. American Psychologist, 58(9), 697-720.
Kahneman, D. i Tversky, A. (1972). Subjective probability: A judgment of representativeness. Cognitive Psychology, 3, 430-454.
Kossowska, M. (2003). Różnice indywidualne w potrzebie domknięcia poznawczego. Przegląd Psychologiczny, 47 (4), 355-373.
Kossowska, M., Hanusz, K. i Trejtowicz, M. (2012). Skrócona wersja Skali Potrzeby Poznawczego Domknięcia. Dobór pozycji i walidacja skali. Psychologia Społeczna, t. 7, 1(20), 89-99.
Kossowska, M., Strojny, A. i Strojny, P. (2016). Kiedy potrzeba domknięcia sprzyja złożonemu poznaniu. Roczniki Psychologiczne, XIX (1), 9-25.
Kruglański, A.W. i Webster D.M. (1996). Motivated closing of the mind: „Seizing” and Freezing”. Psychological Review, 103, 263-283.
Mann, L. (1992). Stress, Affect and Risk Taking. W: F. Yates (red.), Risk Taking Behavior. Chichester: Wiley, 201-230.
Olsen, R. (1997). Prospect theory as an explanation of risky choice by professional investors: some evidence. Review of Financial Economics, 6(2), 225-232.
Tyszka, T. i Domurat, A. (2004). Czy istnieje ogólna skłonność jednostki do ryzyka? Decyzje, 2, 86-104.
Tyszka, T. i Zaleśkiewicz, T. (2001). Racjonalność decyzji. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Slovic, P., Finucane, M.L., Peters, E. i MacGregor, D.G. (2007). The affect heuristic. European Journal of Operational Research, 177, 1333-1352.
Szapiro, T. (1993). Co decyduje o decyzji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wojciszke, B. (2012). Psychologia społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Zaleśkiewicz, T. (2001). Beyond risk seeking and risk aversion: personality and the dual nature of
economic risk taking. European Journal of Personality, 15, 105-122.
Zaleśkiewicz, T. (2003). Psychologia inwestora giełdowego: wprowadzenie do behawioralnych finansów. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Zaleśkiewicz, T. (2005). Przyjemność czy konieczność. Psychologia spostrzegania i podejmowania ryzyka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Zaleśkiewicz, T. (2012). Psychologia ekonomiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zielonka, P. (2004). Finanse behawioralne. W: T. Tyszka (red.), Psychologia ekonomiczna. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 303-362.
Zielonka, P. (2006). Behawioralne aspekty inwestowania na rynku papierów wartościowych. Warszawa: Wydawnictwo Fachowe CeDeWu.
Copyright (c) 2019 Magdalena Adamczyk
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors who publish in this journal agree to the following terms:
- Authors retain the copyright to their work while granting the journal the right of first publication. The work will be simultaneously licensed under a CC BY-ND license, which permits others to share the work with proper credit given to the author and the original publication in this journal.
- Authors may enter into additional, non-exclusive agreements for the distribution of the published version of the work (e.g., posting it in an institutional repository or publishing it in another journal), provided that the original publication in this journal is acknowledged.
We allow and encourage authors to share their work online (e.g., in institutional repositories or on personal websites) both before and during the submission process, as this can foster beneficial exchanges and lead to earlier and increased citations of the published work. (See The Effect of Open Access). We recommend using any of the following academic networking platforms:
