Rodzina przestrzenią edukacji do międzykulturowości

Anna Małgorzata Śniegulska

doi:10.35765/HW.2019.1848.03

Anna Małgorzata Śniegulska Uniwersytet Rzeszowski Wydział Pedagogiczny, Zakład Pedagogiki Ogólnej i Metodologii Badań Edukacyjnych, http://orcid.org/0000-0002-2864-257X

DOI: https://doi.org/10.35765/HW.2019.1848.03

Keywords: intercultural education, family, family education, tolerance, intercultural dialogue

Abstract

Research objective: The article is primarily aimed at a theoretical reflection on the issue of education towards interculturality which is currently a part of a widely developed trend in educational thought and practice.

The research problem and methods: The research problem of this study has the form of the following question: what role can nowadays be attributed to a family in terms of education towards interculturality? The research method was the selective analysis of scientific literature in the field of family pedagogy and intercultural education.

The process of argumentation: The article identifies the sources of the necessity of education towards interculturality, subsequently it presents the basic notions, such as multiculturality and interculturality. They are followed by the reflection on a family as a fundamental educational environment where the process of the shaping of human’s attitudes takes place. The attention is drawn to the family contexts and areas of education towards interculturality.

Research results: Family as a primary environment of human existence has an educational potential which is impossible to overestimate. Due to the shaping of prosocial attitudes, transmission of moral values, building openness to diversity, inculcating the principles of properly understood tolerance, family has an opportunity to become an environment for the development of a human who will strive for participation in both universal and national culture.

Conclusions, innovations and recommendations: The carried out analysis primarily allows for emphasising that cultural diversity of societies sets new goals and tasks for education. They also regard family education since thanks to educational processes taking place in a family the religious, national and regional identity of a human is shaped. A basic recommendation is the postulate for the family assistance in terms of fulfilling its attributed functions and tasks.

References

Aleksander, T. (2012). Wychowanie do wielokulturowości i międzykulturowości (potrzeba – realizacja - trudności). W: K. Szmyd, E. Barnaś-Baran, E. Dolata, A. Śniegulska (red.), Myśl i praktyka edukacyjna w obliczu zmian cywilizacyjnych, T. 1, Człowiek i wychowanie w perspektywie wieloetnicznej i wielokulturowej. Rzeszów: Wydawnictwo UR, 137-155.

Grzybowski, P. P. (2009). Edukacja europejska – od wielokulturowości ku międzykulturowości. Kraków: Impuls.

Homplewicz, J. (1996). Etyka pedagogiczna, Rzeszów, Wydawnictwo WSP.

Jan Paweł II. Moje rodzime dziedzictwo pozwala mi odkrywać i rozumieć innych. Pozyskano z: http://www.katedra.mkw.pl/index.php?option=com_content&view=category&id=3&layout=blog&Itemid=57 (dostęp 22-09-2018).

Jan Paweł II (1990). Poszanowanie sumienia każdego człowieka warunkiem pokoju, „Apostoł”. Pozyskano z: http://www.apostol.pl/janpawelii/oredzia/poszanowanie-sumienia-ka%C5%BCdego-cz%C5%82owieka-warunkiem-pokoju (dostęp 22-09-2018).

Kornacka – Skwara, E. (2010). Funkcjonowanie rodziny w zmieniającej się rzeczywistości kulturowej. W: Edukacja wielokulturowa wyzwaniem dla nauk o wychowaniu, Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, K. Rędziński (red.), Seria „Pedagogika”, t. XIX, 107-115.

Kułaczkowski, J. (2009). Rola kultury w procesie wychowania dziecka w rodzinie. W: tenże red. Wybrane obszary badań pedagogiki rodziny. Warszawa: Wydawnictwo i Drukarnia Diecezji Rzeszowskiej, 117-130.

Lalak, D. (1999). Edukacja międzykulturowa. W: D. Lalak, T. Pilch (red.), Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 73-75.

Mariański, J. (2001). Praktyki religijne młodzieży a uznawane wartości prorodzinne. W: M. Ziemska (red.), Rodzina współczesna. Warszawa: Wydawnictwo UW.

Młynarczuk – Sokołowska, A. (2012). Całożyciowa edukacja międzykulturowa jako wyzwanie dla społeczeństw kulturowo zróżnicowanych, „Pogranicze. Studia Społeczne”, t. XX, 233-244.

Nikitorowicz, J. (2005). Międzykulturowość jako istotna (kluczowa) wartość w edukacji permanentnej. W: W. Furmanek (red.), Wartości w pedagogice. Rzeszów – Warszawa: Wydawnictwo UR, Instytut Badań edukacyjnych, 152-166.

Nikitorowicz, J. (1995a). Pogranicze, tożsamość, edukacja międzykulturowa. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie „Trans Humana”.

Nikitorowicz, J. (1995b). Tolerancja. Idea i cel edukacji międzykulturowej, „Problemy Opiekuńczo – Wychowawcze”, nr 6, 2-9,

Nikitorowicz, J. Wartość etosu jako podstawa kształtowania tożsamości wielokulturowej, podłoże konfliktów kulturowych i cel edukacji międzykulturowej. W: T. Lewowicki, E. Ogrodzka - Mazur, A. Gajdzica (red.), Świat wartości i edukacja międzykulturowa. Cieszyn – Warszawa: Uniwersytet Śląski – Filia – WSP ZNP w Warszawie, 1-18.

Nikitorowicz, J. (1999). Projektowanie edukacji międzykulturowej perspektywie demokracji i integracji europejskiej. W: J. Nikitorowicz, M. Sobecki (red.), Edukacja międzykulturowa w wymiarze instytucjonalnym. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie „Trans Humana”, 25-32.

Opozda, D. (2012). Pedagogiczna wielowymiarowość rozwoju osób w rodzinie. W: M. Jeziorański, D. Opozda, A. Rynio (red.), Rodzina przestrzenia rozwoju osoby. Perspektywa pedagogiczna. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, 11-31.

Olbrycht, K. (2005). Tolerancja a wychowanie. W: F. Adamski (red.), Wychowanie personalistyczne. Kraków: Wydawnictwo WAM, 237-246.

Powęska M. (2011). Edukacja międzykulturowa a tożsamość narodowa, „Kwartalnik Edukacyjny”, 4 (67), 30-34.

Rynio, A. (1997). Doświadczanie wartości własnej osoby drogą rozwoju religijnego. W: A. M. Tchorzewski (red.), Doświadczanie wartości samego siebie w procesach edukacyjnych. Bydgoszcz: WSP w Bydgoszczy, 67-78.

Rynio, A. (2004). Integralne wychowanie w myśli Jana Pawła II. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Rynio, A. (2006). Wychowanie religijne w rodzinie w ujęciu Księdza Profesora Józefa Wilka. W: B. Kiereś, M. Nowak, D. Opozda (red.), Wybrane zagadnienia teorii i praktyki pedagogiki rodziny. Lublin, 97-105.

Skorowski, H., Koral J., Gocko J. (2006). Świat u progu XXI wieku. Wybrane zagadnienia z problematyki międzynarodowej. Studium z katolickiej nauki społecznej. Warszawa – Tyczyn: WSSG w Tyczynie.

Skorowski, H. (2005). Problematyka praw człowieka. Warszawa: UKSW.

Śniegulska, A. (2010). Edukacja międzykulturowa wobec przemocy i zagrożeń współczesnego świata. W: M. Вasькiв (red.), Пpoблеми філoлoгії тa культypи: Укpaїнa – Пoльшa. Збipник нayкoвих пpaць укpaїнcких та пoльcькиx вчeних, Випyск 1. Kaм’янeць – Пoдiльcкий, Нaціoнaльний yнiвepcитeт іменi Іванa Oгієнкa, 153-159.

Śniegulska, A. (2012). Edukacja międzykulturowa drogą do przeciwdziałania zagrożeniom i przemocy w świecie XXI wieku. W: K. Szmyd, E. Barnaś-Baran, E. Dolata, A. Śniegulska (red.), Myśl i praktyka edukacyjna w obliczu zmian cywilizacyjnych, T. 1, Człowiek i wychowanie w perspektywie wieloetnicznej i wielokulturowej. Rzeszów: Wydawnictwo UR, 264-284.

Śniegulska, A. (2002). Szerzenie kultury pokoju jako zadanie edukacji regionalnej, „Wychowawca”, nr 4, 18.

Wilk, J. (1997). Rola rodziny i szkoły w kształtowaniu postaw patriotycznych, „Życie i Myśl”, 6, 21-35.

Family as an area of education towards interculturality

Abstract

References