Macierzyństwo w świetle korespondencji Karoliny Teresy z Radziwiłłów Jabłonowskiej do matki Anny z Sanguszków Radziwiłłowej
Abstract
RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article is to discuss the process of noblemen’s upbringing and to indicate the most important stages of their development and sources of knowledge, which were used to examine the development of the youngest. The correspondence of Karolina Teresa nee Radziwiłł 1. voto Sapieżyna 2. voto Jabłonowska (died 1765) was used as an exemplification.
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Preserved correspondence is a unique and what is important – rare source, allowing to analyze both ways of preparing for the birth and care of children, the process of their education, health care, as well as dealing with pain and impotence after losing the youngest members of the family. The article is based on the analysis of indicated correspondence and juxtaposition with previous research regarding the process of upbringing in the Early Modern period.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The preserved correspondence has been included in the research as a main source: from the indication of the greatest concerns related to motherhood, through the most important activities undertaken to protect and raise children, to examine the issue of death of minors in a noble home.
RESEARCH RESULTS: Preserved source material is a unique example of such a meticulous, comprehensive and multifaceted relationship regarding eighteenth‑century motherhood. It gives the opportunity to trace the elements related to the foundation and maintenance of the family – from the reports on subsequent periods of pregnancy to the birth of children to first years of their development.
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The presented source material allows for a broad presentation of the analyzed phenomenon. This studies deepen the knowledge about the specificity of the eighteenth‑century family and, above all, explain the issue of maturing and raising children seen from a maternal perspective. Presented research offers broad possibilities for further comparative analyzes.
References
Bibliografia
Źródła Rękopiśmienne:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Archiwum Radziwiłłów dział V, nr 13898, część I, II, III, IV, V, VI
Starodruki:
Jabłonowska A., Ustawy Powszechne Dla Dobr Moich Rządcow: Podług Exemplarza drukowanego przeszłego roku w Siemiatyczach za rozkazem J. O. Xiężny Jabłonowskiey, Woiewodziny Bracławskiey. T 1-7, Siemiatycze 1783–1785.
Jabłonowska A., Porządek robot miesięcznych ogrodnika na cały rok wypisany y na miesiące podzielony, Siemiatycze 1786.
Opracowania:
Bartoszewicz J. (1881). Anna z Sapiehów Jabłonowska. Studia historyczne i literackie. 3, s. 335-345.
Berger- Mayerowa J. (1962 - 1964). Anna Jabłonowska. W: Polski Słownik Biograficzny, X, z. 45, Wrocław- Warszawa – Kraków: Polska Akademia Nauk.
Bergerówna J., (1936). Księżna Pani na Kocku i Siemiatyczach: działalność gospodarcza i społeczna Anny z Sapiehów Jabłonowskiej, Lwów: Towarzystwo Naukowe.
Chorobińska- Misztal A., (1968). Siemiatycze jako ośrodek eksperymentów gospodarczych, społecznych i kulturalnych w II połowie XVIII wieku, Katowice: Praca doktorska. Uniwersytet Śląski w Katowicach. Wydział Humanistyczny.
Chrobińska-Misztal A., (1978). Z dziejów Siemiatycz drugiej połowy XVIII wieku: działalność reformatorska Anny Jabłonowskiej, Białystok; Białostockie Towarzystwo Naukowe.
Ciupińska B., Ryś J., (2011). Rodzina szlachecka jako miejsce wychowania i szkolenia wojskowego w okresie staropolskim, Wychowanie w Rodzinie, 1, 39-51.
Delimata- Proch M., (2015). Ciąża, poród oraz połóg w świetle polskich ksiąg cudów i łask (od średniowiecza do XVIII w.). Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 63 (3), 433-449.
Gałaj-Dempniak R., (2010). Choroba i śmierć szlachty w świetle pamiętników i utworów literackich okresu XVI-XVII wieku. W: D. K. Chojecki, E. Włodarczyk (red. ) Choroba i śmierć w perspektywie społecznej w XIII-XXI wieku, (ss. 69-93). Warszawa: DiG.
Holt M. P. (1984). Patterns of Clientèle and Economic Opportunity at Court during the Wars of Religion: The Household of François, Duke of Anjou. French Historical Studies. 13, (3), s. 305-322.
Jakuboszczak A., (2014). Matka–córka–siostra. O prywatności i intymności w kobiecych relacjach w świetle korespondencji wielkopolskich rodzin szlacheckich. W: Kostkiewicz T. (red.) Publiczne, prywatne intymne w kulturze XVIII wieku (ss. 147-160), Wrocław: Wydawnictwo UE.
Kabacińska-Łuczak K. (2012). Codzienność dziecięca w świetle wybranych pamiętników osiemnastowiecznych. W: Kula E., Pękowska M. (red.), Virginibus puerisque, T. 2 Z zagadnień wychowania i opieki nad dzieckiem w XVIII-XX wieku (ss. 249-266). Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego.
Kabacińska-Łuczak K., (2009). Kłopoty w wychowaniu małych dzieci w świetle wybranych pamiętników osiemnastowiecznych. W: Cywińska M. (red) Sytuacje trudne w życiu dziecka (ss. 121-134) Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Kalas R.J., (1992). Marriage, Clientage, Office Holding, and the Advancement of the Early Modern French Nobility: the Noailles Family of Limousin. The Sixteenth Century Journal. 27, (2) s. 365-383.
Karkucińska W., (2000). Anna z Sanguszków Radziwiłłowa (1676–1746). Działalność gospodarcza i mecenat. Warszawa: Semper.
Kettering S., (1989). Patronage and Kinship in Early Modern France. French Historical Studies.. 16, (2), s. 408-435.
Kicińska U., (2013). Wzorzec szlachcianki w polskich drukowanych oracjach pogrzebowych XVII wieku, Warszawa: DiG.
Konarski K., (1918). Anna Jabłonowska reformatorka życia społecznego w Polsce w XVIII w., Warszawa: Biblioteka Historyczna.
Lanza J. M., (2008). After father's death: Authority and conflict in the eighteenth-century French household. The History of the Family. 13, s. 71-84.
Liedke M., (2008). Strategie małżeńskie magnaterii w Wielkim Księstwie Litewskim w dobie wczesnonowożytnej. Problemy badawcze. W: Kuklo C. (red.), Rodzina i gospodarstwo domowe na ziemiach polskich w XV-XX wieku. Struktury demograficzne, społeczne i gospodarcze (ss. 59-74), Warszawa: DiG.
Lubamersky L., (1999). Women and Political Patronage in the Politics of the Polish-Lithuanian Commonwealth. The Polish Review, 44, (3) s. 259-275.
Lubczyński M., (2008). Małżeństwa Wielopolskich w drugiej połowie XVII wieku i ich wpływ na pozycję społeczno-majątkową rodziny. W: Kuklo C., (red.) Rodzina i gospodarstwo domowe na ziemiach polskich w XV-XX wieku. Struktury demograficzne, społeczne i gospodarcze (ss. 107-137). Warszawa: DiG.
Łukasiewicz D., (1995) Wojna kobiet. Śmierć kobiet i dzieci w XVIII–XIX wieku. W: Miluska J, Pakszys E., (red.) Humanistyka i płeć, t. 1: Studia kobiece z psychologii, filozofii i historii, Poznań: Wydawnictwo UAM.
Markiewicz M., (2004). Badania mentalności na podstawie korespondencji czasów saskich. W: Rok B., Wolański F., (red.) Staropolski ogląd świata. Materiały z konferencji, Wrocław 23–24 października 2004. Prace Historyczne 36, (ss. 181-194). Wrocław: Instytut Historyczny
Uniwersytetu Wrocławskiego;Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii.
Mroczek K., (1978). Tytulatura w korespondencji staropolskiej jako problem stosunku między nadawcą a odbiorcą. Pamiętnik Literacki, 2, s. 127–148.
Muszyńska A., (2013). Zosia Sieniawska (1699—1771) w listach do ojca. Wieki Stare i Nowe. 5(10), s. 39-48.
Orzeł J., (2011). Edukacja szlachcica – ideały i postulaty w staropolskim piśmiennictwie pedagogicznym. Kultura i Edukacja. 2, s. 60–75.
Penkała A., (2016). Kwestie posagowe i wienne w małżeństwach szlachty województwa krakowskiego w czasach saskich, Kraków: LIBRON.
Pielas J., (2001). Społeczne i majątkowe aspekty małżeństw w rodzinie zamożnej szlachty w XVII w. na przykładzie Oleśnickich herbu Dębno. W: Suchojad H., (red.) Wesela, chrzciny, pogrzeby. Kultura życia i śmierci (ss. 127-136), Warszawa: Semper.
Popiołek B., (1998). Na marginesie ważnych spraw, Listy kobiece epoki saskiej W: Jamrożek W., Żołądź- Strzelczyk D., (red.) Rola i miejsce kobiet w edukacji i kulturze polskiej, (ss. 89 – 102). Poznań: Wydawnictwo UAM.
Popiołek B., (2001). Za szczęście de mariée być liczą…” – małżeńskie dole i niedole w epoce saskiej. W: Lesniak F., (red.) Podróże po historii. Studia z dziejów kultury i polityki europejskiej ofiarowane Profesorowi Stanisławowi Grzybowskiemu, (ss. 256-267), Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej w Krakowie.
Popiołek B., (2007). Małżeńskie perypetie Sapiehów w czasach saskich. W: Stępnik K. (red.) Sapiehowie epoki Kodnia i Krasiczyna, (ss. 405–411). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Popiołek B., (2008). Przyjaciel domowy, Żona moja najmilsza…” – wizerunek kobiety w świetle staropolskich testamentów z XVII i XVIII wieku W: Maciejewska I., Stasiewicz K., (red.) Kobieta epok dawnych w literaturze, kulturze i społeczeństwie (ss. 282-293). Olsztyn: Littera.
Popiołek B., (2008). Rodzina szlachecka w świetle testamentów z XVII i XVIII wieku W: Kuklo C., (red.) Rodzina i gospodarstwo domowe na ziemiach polskich w XV-XX wieku. Struktury demograficzne, społeczne i gospodarcze, (ss. 139-152). Warszawa: DiG.
Popiołek B., Chłosta-Sikorska A., Gadocha M. (red), (2018). Dom, codzienność i święto Ceremonie i tradycje rodzinne. Studia historyczno-antropologiczne, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Popiołek B., Chłosta-Sikorska A., Gadocha M. (red), (2018). Dom, codzienność i święto. Przestrzeń domowa – ludzie i rzeczy. Studia historyczno-antropologiczne, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Rok B., (1991). Zagadnienie śmierci w kulturze Rzeczypospolitej czasów saskich, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Rok B., (1993). Zagadnienie śmierci w czasach nowożytnych — próba postawienia problematyki badawczej i charakterystyka źródeł. Medycyna Nowożytna: studia nad historią medycyny, 1 (1), s. 23–46.
Sioda T., Krawczyński M., Mamka i jej rola w ewolucji sposobów żywienia niemowląt. Część II, „Pediatria Polska”, 2012, t. 87, nr 2, s. 212-219.
Słaby A, (2013). Ojcostwo – relacje ojców i córek w świetle korespondencji okresu saskiego. W: Popiołek B., Chłosta-Sikorska A., Gadocha M., (red.) W kręgu rodziny epok dawnych: dzieciństwo (ss. 297-309). Warszawa DiG.
Wilczek-Karczewska M., (2011). Konflikty rodzinne na tle majątkowym w świetle wielkopolskich inwentarzy i testamentów z XVII wieku. Zarys problematyki. W: Karpiński A. (red.), Społeczeństwo staropolskie. Seria nowa, t. 3, (ss. 149-169) Warszawa: DiG.
Wlaźlik B., (2008). Wychowanie dziewcząt w XVI i XVII w. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Seria: Pedagogika. 17, s. 199-209.
Żołądź – Strzelczyk D., (2010). Wokół ciąży, porodu i połogu w okresie staropolskim. Nowiny Lekarskie. 2, s. 98-107.
Żołądź-Strzelczyk D., (1994). Rodzina szlachecka jako środowisko wychowawcze (XVI–XVII w.) W: Jundziłł J., (red.) Wychowanie w rodzinie od starożytności po wiek XX. Materiały z konferencji naukowej Katedry Historii Wychowania – czerwiec 1993 (ss. 181-187), Bydgoszcz: Wydawnistwo Uczelniane WSP.
Żołądź-Strzelczyk D., (1998). „Jak rządzić mają rodzice córki swe”. Poglądy na wychowanie kobiet w XVI–XVIII wieku W: Jamrożek W., Żołądź-Strzelczyk D., (red.) Rola i miejsce kobiet w edukacji i kulturze, (ss. 53-63) Poznań: Wydawnictwo UAM.
Żołądź-Strzelczyk D., (2010). Polska rodzina szlachecka XVI–XVIII w. i źródła jej oddziaływań wychowawczych W: Jakubiak K., Maliszewski T., (red.) Z dziejów polskiej kultury i oświaty od średniowiecza do początków XX wieku, (ss. 383–393). Kraków: Impuls.
Chrobińska-Misztal, A. (1978). Z dziejów Siemiatycz drugiej połowy XVIII wieku: działalność reformatorska
Anny Jabłonowskiej. Białystok: Białostockie Towarzystwo Naukowe.
Ciupińska, B. i Ryś, J. (2011). Rodzina szlachecka jako miejsce wychowania i szkolenia wojskowego w okresie staropolskim. Wychowanie w Rodzinie, 1, 39-51.
Delimata-Proch, M. (2015). Ciąża, poród oraz połóg w świetle polskich ksiąg cudów i łask (od średniowiecza do XVIII w.). Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 63(3), 433-449.
Gałaj-Dempniak, R. (2010). Choroba i śmierć szlachty w świetle pamiętników i utworów literackich okresu XVI-XVII wieku. W: D.K. Chojecki i E. Włodarczyk (red.), Choroba i śmierć w perspektywie społecznej w XIII-XXI wieku. Warszawa: DiG, 69-93.
Holt, M.P. (1984). Patterns of Clientèle and Economic Opportunity at Court during the Wars of Religion: The Household of François, Duke of Anjou. French Historical Studies, 13(3), 305-322.
Jakuboszczak, A. (2014). Matka – córka – siostra. O prywatności i intymności w kobiecych relacjach
w świetle korespondencji wielkopolskich rodzin szlacheckich. W: T. Kostkiewicz (red.), Publiczne, prywatne, intymne w kulturze XVIII wieku. Wrocław: Wydawnictwo UE, 147-160.
Kabacińska-Łuczak, K. (2009). Kłopoty w wychowaniu małych dzieci w świetle wybranych pamiętników osiemnastowiecznych. W: M. Cywińska (red.). Sytuacje trudne w życiu dziecka. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 121-134.
Kabacińska-Łuczak, K. (2012). Codzienność dziecięca w świetle wybranych pamiętników osiemnastowiecznych. W: E. Kula i M. Pękowska (red.), Virginibus puerisque. T. 2: Z zagadnień wychowania i opieki nad dzieckiem w XVIII-XX wieku. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, 249-266.
Kalas, R.J. (1992). Marriage, Clientage, Office Holding, and the Advancement of the Early Modern French Nobility: the Noailles Family of Limousin. The Sixteenth Century Journal, 27 (2), 365-383.
Karkucińska, W. (2000). Anna z Sanguszków Radziwiłłowa (1676-1746). Działalność gospodarcza
i mecenat. Warszawa: Semper.
Kettering, S. (1989). Patronage and Kinship in Early Modern France. French Historical Studies, 16(2), 408-435.
Kicińska, U. (2013). Wzorzec szlachcianki w polskich drukowanych oracjach pogrzebowych XVII wieku. Warszawa: DiG.
Konarski, K. (1918). Anna Jabłonowska reformatorka życia społecznego w Polsce w XVIII w. Warszawa: Biblioteka Historyczna.
Lanza, J.M. (2008). After father’s death: Authority and conflict in the eighteenth-century French household. The History of the Family, 13, 71-84.
Liedke, M. (2008). Strategie małżeńskie magnaterii w Wielkim Księstwie Litewskim w dobie wczesnonowożytnej. Problemy badawcze. W: C. Kuklo (red.), Rodzina i gospodarstwo domowe na ziemiach polskich w XV-XX wieku. Struktury demograficzne, społeczne i gospodarcze. Warszawa: DiG, 59-74.
Lubamersky, L. (1999). Women and Political Patronage in the Politics of the Polish-Lithuanian Commonwealth. The Polish Review, 44(3), 259-275.
Lubczyński, M. (2008). Małżeństwa Wielopolskich w drugiej połowie XVII wieku i ich wpływ na pozycję społeczno-majątkową rodziny. W: C. Kuklo (red.), Rodzina i gospodarstwo domowe na ziemiach polskich w XV-XX wieku. Struktury demograficzne, społeczne i gospodarcze. Warszawa: DiG, 107-137.
Łukasiewicz, D. (1995). Wojna kobiet. Śmierć kobiet i dzieci w XVIII-XIX wieku. W: J. Miluska i E. Pakszys (red.), Humanistyka i płeć. T. 1: Studia kobiece z psychologii, filozofii i historii. Poznań: Wydawnictwo UAM.
Markiewicz, M. (2004). Badania mentalności na podstawie korespondencji czasów saskich. W: B. Rok i F. Wolański (red.), Staropolski ogląd świata. Materiały z konferencji, Wrocław
-24 października 2004. Prace Historyczne 36. Wrocław: Instytut Historyczny Uniwersytetu. Wrocławskiego, Wrocławskie Towarzystwo Miłośników Historii, 181-194.
Mroczek, K. (1978). Tytulatura w korespondencji staropolskiej jako problem stosunku między nadawcą a odbiorcą. Pamiętnik Literacki, 2, 127-148.
Muszyńska, A. (2013). Zosia Sieniawska (1699-1771) w listach do ojca. Wieki Stare i Nowe, 5(10), 39-48.
Orzeł, J. (2011). Edukacja szlachcica – ideały i postulaty w staropolskim piśmiennictwie pedagogicznym. Kultura i Edukacja, 2, 60-75.
Penkała, A. (2016). Kwestie posagowe i wienne w małżeństwach szlachty województwa krakowskiego w czasach saskich. Kraków: Libron.
Pielas, J. (2001). Społeczne i majątkowe aspekty małżeństw w rodzinie zamożnej szlachty w XVII w. na przykładzie Oleśnickich herbu Dębno. W: H. Suchojad (red.), Wesela, chrzciny, pogrzeby. Kultura życia i śmierci. Warszawa: Semper, 127-136.
Popiołek, B. (1998). Na marginesie ważnych spraw, Listy kobiece epoki saskiej. W: W. Jamrożek i D. Żołądź-Strzelczyk (red.), Rola i miejsce kobiet w edukacji i kulturze polskiej. Poznań: Wydawnictwo UAM, 89-102.
Popiołek, B. (2001). „Za szczęście de mariée być liczą…” – małżeńskie dole i niedole w epoce saskiej. W: F. Leśniak (red.), Podróże po historii. Studia z dziejów kultury i polityki europejskiej ofiarowane Profesorowi Stanisławowi Grzybowskiemu. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii
Pedagogicznej w Krakowie, 256-267.
Popiołek, B. (2007). Małżeńskie perypetie Sapiehów w czasach saskich. W: K. Stępnik (red.), Sapiehowie epoki Kodnia i Krasiczyna. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 405-411.
Popiołek, B. (2008a). „Przyjaciel domowy, Żona moja najmilsza…” – wizerunek kobiety w świetle staropolskich testamentów z XVII i XVIII wieku. W: I. Maciejewska i K. Stasiewicz (red.), Kobieta epok dawnych w literaturze, kulturze i społeczeństwie. Olsztyn: Littera, 282-293.
Popiołek, B. (2008b). Rodzina szlachecka w świetle testamentów z XVII i XVIII wieku. W: C. Kuklo (red.), Rodzina i gospodarstwo domowe na ziemiach polskich w XV-XX wieku. Struktury demograficzne, społeczne i gospodarcze. Warszawa: DiG, 139-152.
Popiołek, B., Chłosta-Sikorska, A. i Gadocha, M. (red.). (2018a). Dom, codzienność i święto. Ceremonie i tradycje rodzinne. Studia historyczno-antropologiczne. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Popiołek, B., Chłosta-Sikorska, A. i Gadocha, M. (red.). (2018b). Dom, codzienność i święto. Przestrzeń domowa – ludzie i rzeczy. Studia historyczno-antropologiczne. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Rok, B. (1991). Zagadnienie śmierci w kulturze Rzeczypospolitej czasów saskich. Wrocław: Wydawnictwo
Uniwersytetu Wrocławskiego. Rok, B. (1993). Zagadnienie śmierci w czasach nowożytnych – próba postawienia problematyki badawczej i charakterystyka źródeł. Medycyna Nowożytna: studia nad historią medycyny,
(1), 23-46.
Sioda, T. i Krawczyński, M. (2012). Mamka i jej rola w ewolucji sposobów żywienia niemowląt. Część II. Pediatria Polska, t. 87, 2, 212-219.
Słaby, A. (2013). Ojcostwo – relacje ojców i córek w świetle korespondencji okresu saskiego. W: B. Popiołek, A. Chłosta-Sikorska i M. Gadocha (red.), W kręgu rodziny epok dawnych:
dzieciństwo. Warszawa: DiG, 297-309.
Wilczek-Karczewska, M. (2011). Konflikty rodzinne na tle majątkowym w świetle wielkopolskich inwentarzy i testamentów z XVII wieku. Zarys problematyki. W: A. Karpiński (red.), Społeczeństwo staropolskie. Seria nowa. T. 3. Warszawa: DiG, 149-169.
Wlaźlik, B. (2008). Wychowanie dziewcząt w XVI i XVII w. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Seria: Pedagogika, 17, 199-209.
Żołądź-Strzelczyk, D. (1994). Rodzina szlachecka jako środowisko wychowawcze (XVI-XVII w.). W: J. Jundziłł (red.), Wychowanie w rodzinie od starożytności po wiek XX. Materiały z konferencji naukowej Katedry Historii Wychowania – czerwiec 1993. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP, 181-187.
Żołądź-Strzelczyk, D. (1998). „Jak rządzić mają rodzice córki swe”. Poglądy na wychowanie kobiet w XVI-XVIII wieku. W: W. Jamrożek i D. Żołądź-Strzelczyk (red.), Rola i miejsce kobiet w edukacji i kulturze. Poznań: Wydawnictwo UAM, 53-63.
Żołądź-Strzelczyk, D. (2010a). Polska rodzina szlachecka XVI-XVIII w. i źródła jej oddziaływań wychowawczych. W: K. Jakubiak i T. Maliszewski (red.), Z dziejów polskiej kultury i oświaty od średniowiecza do początków XX wieku. Kraków: Impuls, 383-393.
Żołądź-Strzelczyk, D. (2010b). Wokół ciąży, porodu i połogu w okresie staropolskim. Nowiny Lekarskie, 2, 98-107.
Copyright (c) 2020 Anna Penkała
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors who publish in this journal agree to the following terms:
- Authors retain the copyright to their work while granting the journal the right of first publication. The work will be simultaneously licensed under a CC BY-ND license, which permits others to share the work with proper credit given to the author and the original publication in this journal.
- Authors may enter into additional, non-exclusive agreements for the distribution of the published version of the work (e.g., posting it in an institutional repository or publishing it in another journal), provided that the original publication in this journal is acknowledged.
We allow and encourage authors to share their work online (e.g., in institutional repositories or on personal websites) both before and during the submission process, as this can foster beneficial exchanges and lead to earlier and increased citations of the published work. (See The Effect of Open Access). We recommend using any of the following academic networking platforms:
