Mine or Alien? The Experience of Body and Corporeality in Sudden Vision Loss

Kornelia Czerwińska

doi:10.35765/hw.2023.2262.07

Kornelia Czerwińska Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie https://orcid.org/0000-0003-4064-6255

DOI: https://doi.org/10.35765/hw.2023.2262.07

Keywords: body, corporeality, disability, vision loss, adaptation

Abstract

RESEARCH OBJECTIVE: The goal of the article is to describe the specific perceptions of corporeality of an adult who experiences sudden loss of vision. Special emphasis is put on the process of creating a new representation of one’s body.

THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The text focuses on the issues of deconstructing one’s self-image due to the change in experiencing one’s body, temporary incapability of performing daily activities, and problems with avoiding pain and discomfort. A literature search and analysis were conducted.

THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The main consequences of vision loss in adulthood are presented. A process of creating a new representation of one’s own body is described in reference to the concept of the stages of adjustment to vision loss.

RESEARCH RESULTS: When comparing the current appearance and functionality of their body to the situation from before vision loss, persons with acquired vision impairment have a sense of alienation of their body. Along with the loss of vision as a basic cognitive tool, they experience disintegration of their physical “self,” loss of confidence in their other senses, and overall bodily inadequacy. The negative approach to their own corporeality tends to be reinforced by reactions of other people.

CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The attitudes and emotions towards one’s body influence the dynamics of adjustment to vision loss, including the motivation of a blind person to actively participate in the rehabilitation process. Psychological rehabilitation should support a person who is losing vision in deconstructing the corporeal ‘self’ and reintegrating a new body image. The issue of the changing body image in the situation of sudden vision loss in adulthood has not been sufficiently researched. There is a need to undertake studies focused on this issue.

References

Belzyt, J. (2012). Niepełnosprawność – edukacja – dorosłość. Studium przypadku osoby ociemniałej. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Belzyt, J.I. (2014). Ciało w sytuacji niepełnosprawności – kontrola, odrzucenie i działania terapeutyczne. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 16, 41-52.

Belzyt, J.I. (2015). Ciało w przestrzeni spotkania z Innym. In J.I. Belzyt, J. Doroszuk & A. Woynarowska (Eds.), Doświadczenia niepełnosprawności w przestrzeniach spotkania (pp. 179-228). Wydawnictwo Naukowe Katedra.

Belzyt, J.I., Doroszuk, J. & Tersa, K. (2021). Życie z niepełnosprawnością w globalnym kryzysie. Rok pandemii COVID-19 w doświadczeniach osób z niepełnosprawnością sensoryczną i ich rodzin. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Berndtsson, I. (2001). Förskjutna horisonter. Livsförändring och lärande i samband med synnedsättning eller blindhet [Shifting horizons: Life changes and learning in relation to visual impairment or blindness]. [Unpublished PhD thesis]. University of Gothenburg. https://gupea.ub.gu.se/handle/2077/15271

Czerwińska, K. (2015). Nagła utrata wzroku jako sytuacja graniczna. In J. Wiśniewska (Ed.), Sytuacje graniczne w biegu ludzkiego życia (pp. 356-370). Państwowy Instytut Badawczy.

Dobrzańska-Socha, B. (2005). Zachowanie człowieka w sytuacji utraty zdrowia – strategie radzenia sobie z utratą wzroku. In M. Ledzińska, G. Rudkowska & L. Wrona (Eds.), Psychologia współczesna: oczekiwania i rzeczywistość (pp. 91‑110). Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.

Dobrzańska-Socha, B. (2013). Sytuacja utraty zdrowia. Problemy psychologiczne osób z kalectwem nabytym. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Gendek, M. (2013). Obraz ciała w wybranych zaburzeniach psychicznych i niepełnosprawności. In E. Zasępa (Ed.), Doświadczanie choroby i niepełnosprawności (pp. 89-108). Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.

Hoppe, E., Walczak, K. & Trzcińska H. (2015). Postrzeganie własnej i cudzej kobiecości w niepełnosprawności. In W. Janocha & K. Zielińska-Król (Eds.), Kobiecość a niepełnosprawność (pp. 178-190). Wydawnictwo KUL.

Kowalewski, L. (1999). Psychologiczna i społeczna sytuacja dzieci niepełnosprawnych. In I. Obuchowska (Ed.), Dziecko niepełnosprawne w rodzinie (pp. 55-100). Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Kowalik, S. (2007). Psychologia rehabilitacji. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Kubiński, G. (2021). Heterologie cielesności. Eseje o obcym ciele. Oficyna Wydawnicza „Impuls”.

Labandt, W. & Mechliński, P. M. (2020). Problematyka cielesności w naukach społecznych. In K. Skrzypińska (Ed.), Okiem młodych badaczy. O duchowości i religijności inaczej (pp. 63-83). Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Mirucka, B. (2018). Podmiot ucieleśniony. Psychologiczna analiza reprezentacji ciała i tożsamości cielesnej.

Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Mirucka, B. & Sakson-Obada, O. (2013). Ja cielesne. Od normy do zaburzeń. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Parchomiuk, M. & Szabała, B. (Eds.) (2012). Dystans społeczny wobec osób z niepełnosprawnością jako problem pedagogiki specjalnej. T. 1: Przyczyny – konsekwencje – przeciwdziałanie. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Piątek, K. (2012). Ciało nadzorowane. Strategie kontroli ciała podejmowane przez kobiety z niepełnosprawnością fizyczną. In E. Banaszak, P. Czajkowski & R. Florkowski (Eds.), Fenomeny kontroli ciała (pp. 166-185). Difin.

Rybarczyk, B.D., & Behel, J.M. (2002). Body image development in children. In T.F. Cash & T. Pruzinsky (Eds.), Body image: A handbook of theory, research, and clinical practice (pp. 65-73). The Guilford Press.

Sakson-Obada, O. (2009). Pamięć ciała. Ja cielesne w relacji przywiązania i traumie. Difin.

Schier, K. (2009). Piękne brzydactwo. Psychologiczna problematyka obrazu ciała i jego zaburzeń. Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Szóstyk, B., & Schier, K. (2015). Obraz ciała u dzieci z dysfunkcją narządu ruchu. In K. Bargiel-Matusiewicz, P. Tomaszewski & E. Pisula (Eds.), Kulturowe oraz społeczne aspekty zdrowia i obrazu ciała (pp. 11-41). Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Wolski, P. (2010). Utrata sprawności. Radzenie sobie z niepełnosprawnością nabytą a aktywizacja zawodowa. Wydawnictwo Naukowe Scholar.