Porównawcza analiza finansowa polskich uczelni publicznych i niepublicznych

Abstract

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest dokonanie oceny oraz porównanie kon­dycji finansowej krajowych uczelni publicznych i niepublicznych.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Podstawowym problemem publikacji jest odmienność w kształtowaniu wartości wskaźników finansowych pomiędzy uczel­niami publicznymi i niepublicznymi, wynikająca z funkcjonowania tych podmiotów w dwóch różnych systemach organizacyjno-społeczno-rynkowych. Artykuł wyko­rzystuje w głównej mierze narzędzia tradycyjnej analizy wskaźnikowej, statystyki opisowej oraz nieparametrycznego wnioskowania statystycznego.

PROCES WYWODU: Wywód składa się z analizy literatury przedmiotu, dotyczą­cej warunków i sposobu funkcjonowania polskich uczelni publicznych i prywatnych. W części empirycznej artykułu użyta została analiza wskaźnikowa, stanowiąca jedną z najpopularniejszych metod analizy finansowej. Badaniu zostały poddane łącznie 23 wskaźniki finansowe, pozwalające na opisanie płynności finansowej, sprawności działania, wspomagania finansowego oraz rentowności polskich szkół wyższych. W przeprowadzonych badaniach wykorzystano także metody opisu statystycznego. Do potwierdzenia zróżnicowania kształtowanych przez publicz­ne i niepubliczne uczelnie wartości wskaźników finansowych użyta została me­toda nieparametryczna wnioskowania statystycznego – test U Manna-Whitneya.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Przeprowadzone badania dowodzą, że war­tości przeważającej większości wskaźników finansowych są kształtowane przez publiczne i niepubliczne szkoły wyższe na statystycznie istotnie różniących się od siebie poziomach. Z przeprowadzonych badań wynika ponadto, że kondycja finansowa uczelni publicznych jest znacząco niższa od uczelni niepublicznych. Ukazują one również, że uczelnie publiczne charakteryzują się niższą od uczel­ni niepublicznych: płynnością finansową, elastycznością posiadanego majątku, produktywnością majątku trwałego oraz rentownością sprzedaży. Ponadto ce­chuje je także wyższe zadłużenie oraz dłuższy okres obrotu zapasów i zobowią­zań. Również większy odsetek uczelni publicznych nie spełnia wymogów złotej i srebrnej reguły bilansowej.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Różnice w sposobie funkcjo­nowania sprawiają, że odmienność w kształtowanych wartościach wskaźników finansowych pomiędzy publicznymi i niepublicznymi uczelniami jest nie do unik­nięcia. Zawarte w artykule mierniki, opisujące rozkłady wartości wskaźników fi­nansowych, mogą zostać praktycznie wykorzystane jako baza odniesienia pod­czas przeprowadzania analizy kondycji finansowej krajowych uczelni.