Zagadnienia etyczne a edukacja polskich menedżerów

Abstract

Od sposobu kształcenia menedżerów zależy obraz organizacji w przyszłości. Ważne miejsce w procesie edukacyjnym zajmuje etyka. Negatywne doświadczenia tak znanej firmy jak „Enron” pokazują, że zaangażowanie kierowników może mieć poważne skutki ekonomiczne i społeczne. Sprawa nie dotyczy tylko upadku przedsiębiorstw i zwolnień pracowników, lecz skutkuje również osłabianiem relacji międzyludzkich i pomniejszeniem zaufania społecznego. Zdajemy sobie sprawę, że kształcenie kadry kierowniczej z położeniem akcentów na etyce nie gwarantuje wzrostu standardów moralnych w życiu gospodarczym. Oczywiście, ma ono wpływ na pobudzenie ich wrażliwości moralnej. Dla podniesienia standardów istotne są także czynniki prawne. Nie wolno zapominać o wpływie lokalnej kultury. W niniejszym tekście skoncentrowano się na wybranych problemach, które zdaniem autorów powinny być uwzględnione w edukacji menedżerów. Należą do nich: kwestia instrumentalnego i zdehumanizowanego traktowania pracowników oraz zanik społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw. W tekście zwrócono uwagę na rywalizację w firmach, a nie kooperatywne podejście do problemów, z jakimi zmagają się przedsiębiorstwa. Wspomniano także o manipulacyjnym podejściu do klienta, praktykach nieuczciwej konkurencji i o nikłym zrozumieniu zagadnienia ochrony środowiska. Zaprezentowane aspekty etycznego kształcenia biznesowego powinny znaleźć swoje odzwierciedlenie w programach nauczania przyszłych menedżerów. Tymczasem, w standardach kształcenia w Polsce na kierunkach ekonomicznych znajdziemy w głównej mierze specjalistyczne przedmioty związane z zarządzaniem i ekonomią. Tylko w nielicznych uczelniach etyka jest przedmiotem obowiązkowym. Sytuacja taka pokazuje, że programy kładą nacisk na przekazywanie umiejętności profesjonalnych, a pomijają aspekty moralne, niezbędne dla sprawnej działalności menedżerskiej. Bez nich zaś trudno jest mówić o trwałym funkcjonowaniu przedsiębiorstw na wymagającym rynku.