Praca z rodziną biologiczną dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej  czynnikiem optymalizującym reintegrację rodziny

Lidia Pietruszka

doi:10.35765/HW.2019.1847.010

Lidia Pietruszka Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Instytut Pedagogiki Katedra Pedagogiki Społecznej i Pedagogiki Opiekuńczej

DOI: https://doi.org/10.35765/HW.2019.1847.010

Słowa kluczowe: dziecko, rodzina biologiczna, piecza zastępcza, reintegracja rodziny.

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest próba syntetycznego przedstawienia obszarów problemowych i zagadnień, które dotyczą pracy z rodziną biologiczną dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej, a także ukazanie tego zadania jako aktualnej i pilnej potrzeby społecznej.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Pytanie problemowe sformułowano następująco: jakie zagadnienia
uwzględniane są w pedagogicznym namyśle nad znaczeniem pracy z rodziną biologiczną dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej? W artykule podjęto próbę ukazania konieczności intensyfikacji i optymalizacji tego procesu. Zastosowano metodę analizy literatury oraz selekcji treści w celu uzyskania syntezy omawianych zagadnień.

PROCES WYWODU: Realizacja założonego celu oraz odpowiedź na sformułowane pytanie problemowe
ujęta jest w procesie wywodu, na który składa się: wprowadzenie w zagadnienie poprzez analizę podstawowych założeń systemu pomocy dziecku i rodzinie, zaprezentowanie istoty kontaktu dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej z rodziną biologiczną dla procesu reintegracji rodziny.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Refleksja nad podjętą problematyką wskazuje na wieloaspektowość przedstawionego obszaru. Wyniki przywoływanych danych wskazują, że system pieczy zastępczej nie zapewnia dzieciom w oczekiwanym stopniu zakładanego w ustawie stabilnego środowiska wychowawczego. Wbrew przyjętym założeniom, niezadowalający odsetek dzieci, które trafiły do pieczy zastępczej, ma możliwość trwałego wyjścia z systemu przed osiągnięciem pełnoletniości.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Dostrzeżono pilną potrzebę przygotowania optymalnych modeli wsparcia rodzin, których dzieci przebywają w pieczy zastępczej. W obliczu nowych wyzwań edukacyjnych koniecznością wydaje się także podjęcie niezbędnych starań w kierunku rozwoju wiedzy, umiejętności i kompetencji nie tylko pracowników socjalnych, ale również studentów pedagogiki i kierunków nauczycielskich, którzy winni zostać przygotowani do podejmowania niezbędnych działań w pracy z rodziną biologiczną oraz dzieckiem umieszczonym w pieczy zastępczej.

Biogram autora

Lidia Pietruszka, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Instytut Pedagogiki Katedra Pedagogiki Społecznej i Pedagogiki Opiekuńczej

dr Lidia Pietruszka -

Doktor nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, pracownik naukowo-dydaktyczny w Instytucie Pedagogiki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Jej główne zainteresowania badawcze koncentrują się wokół problematyki szeroko rozumianego sieroctwa społecznego, rodzicielstwa zastępczego, działań profilaktycznych i kompensacyjnych wobec dzieci zagrożonych w rozwoju; a także pracy socjalnej i pomocy społecznej - jako elementu systemu pomocy oraz wsparcia osób w sytuacji kryzysu życiowego.

Bibliografia

Błażejewska, K. (2014). Bariery i szanse rodzicielstwa zastępczego. Rodzina zastępcza receptą na kryzys?. „Pogranicze. Studia Społeczne”, tom XXIV, s. 167-179.

Colton, M. (2001). Tendencje w opiece zastępczej. W: Z. Stelmaszuk (red.). Zmiany w systemie opieki nad dziećmi i młodzieżą – perspektywa europejska (s. 170-183). Katowice: Wydawnictwo Naukowe Śląsk”.

Kaczmarek, M. (2011). Pomoc i interwencja w rodzinie, czyli co każdy pracujący z dzieckiem i rodziną wiedzieć powinien. Warszawa: Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej.

NIK o działaniach powiatów na rzecz tworzenia i wsparcia rodzin zastępczych, pobrane z: https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/nik-o-dzialaniach-powiatow-na-rzecz-tworzenia-i-nbsp-wsparcia-rodzin-zastepczych.html (12.03.2019)

Pietruszka, L. (2016). The principle of subsidiarity in social work with the family – pedagogical implications. W: L. Pietruszka (red.). Opieka – wychowanie – wsparcie. Współczesne wyzwania dla teorii i praktyki pedagogicznej (s. 105-122). Lublin: Wyd. KUL.

Rodzinna piecza zastępcza w 2017 roku, pobrane z: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/dzieci-i-rodzina/dzieci/rodzinna-piecza-zastepcza-w-2017-roku,1,2.html (12.03.2019)

Stasiak, S. (red.). (2007). Rodzinne formy opieki zastępczej. Poradnik prawny. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenie Interwencji Prawnej.

Stelmaszuk, Z. (1998). Szanse reintegracji rodziny w systemie opieki nad dzieckiem. W: M. Kolankiewicz (red.). Zagrożone dzieciństwo. Rodzinne i instytucjonalne formy opieki, (s. 108 – 136). Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Stierlin, H., Rucker-Embden, I., Wetzel, N., Wirshing M. (1999). Pierwszy wywiad z rodziną. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Trubiłowicz, E., Szczygielska, M., Skwarka-Buzała, A., Langer-Fyda M. (2017). Mapa pomocy rodzinie w kontekście umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej. Kraków: Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej.

Wosik-Kawala, D. (2015). Dziecko wychowywane w rodzinie zastępcze. „Wychowanie w rodzinie”, tom 11, s. 271-288.