Metafory pojęciowe dotyczące zdrowia psychicznego w trakcie pandemii COVID‑19 w Polsce
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest analiza wypowiedzi psychologów i psychiatrów w wywiadach opublikowanych w prasie i/lub portalach internetowych, dotyczących wyzwań, jakie dla równowagi psychicznej stanowi codzienność pandemii COVID‑19 w Polsce.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł wypełnia lukę w badaniach dyskursu publicznego odnośnie do zdrowia psychicznego podczas epidemii wywołanej przez wirus SARS‑CoV‑2, przyjmując założenia teoretyczne i metodologiczne językoznawstwa kognitywnego, zgodnie z którymi metafora manifestująca się w języku ma w istocie naturę pojęciową.
PROCES WYWODU: Przedmiotem badania są metafory pojęciowe używane przez psychologów i psychiatrów w komunikowaniu wiedzy eksperckiej w dyskursie publicznym. Artykuł rozpatruje tę kwestię w kontekście rozwijania kompetencji zdrowotnych społeczeństwa w celu przeciwdziałania zaburzeniom psychicznym wywołanym przez pandemię.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki analizy wskazują, że trafnie dobrane metafory usprawniają proces wnioskowania na temat relacji przyczynowo‑skutkowych pomiędzy zaistnieniem sytuacji epidemicznej a wystąpieniem zaburzeń psychicznych w różnych grupach wiekowych społeczeństwa polskiego.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wyniki bieżącej analizy mogą stanowić podstawę do dalszych badań na temat kognitywnych podstaw skutecznych sposobów popularyzacji wiedzy eksperckiej o zdrowiu psychicznym, ze szczególnym uwzględnieniem tych obszarów codzienności epidemicznej, które mogą łatwo podlegać dezinformacji.
Bibliografia
Craig, D. (2020). Pandemic and its metaphors: Sontag revisited in the COVID‑19 era. European Journal of Cultural Studies, 23(6), 1025‑1032. doi.org/10.1177/1367549420938403
Demjén, Z. i Semino, E. (2016). Using metaphor in healthcare. W: Z. Demjén i E. Semino (red.), The Routledge handbook of metaphor and language (s. 385‑399). Routledge.
Doroszewska, A., Dudek, D., Jabłoński, M., Kłosińska, K., Murawiec, S. i Sobczak, B. (2021). Wrażliwi na słowa. Wrażliwi na ludzi. Rekomendacje dotyczące językaniedyskryminującego osób z zaburzeniami psychicznymi. Psychiatria, 18(2), 163‑167.
Evans, V. (2007). Leksykon językoznawstwa kognitywnego. Universitas.
Gambin, M. (red.). (2021). Pandemia COVID‑19 w Polsce. Perspektywa psychologiczna. 24 raporty z badań ekspertów. https://covid.psych.uw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/50/2021/03/raporty-covid-2020.pdf
Gibbs, R. (2016). Metaphor, language, and dynamical systems. W: Z. Demjén i E. Semino (red.), The Routledge handbook of metaphor and language (s. 56‑69). Routledge.
Gibbs, R. (2017). Metaphor wars. Cambridge.
Heitzman, J. (2020). Wpływ pandemii COVID‑19 na zdrowie psychiczne. Psychiatria Polska, 54(2), 187‑198. DOI: https://doi.org/10.12740/PP/120373
Jaspal, R. i Nerlich, B. (2020). Social representations, identity threat, and coping amid COVID‑19. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 12(S1), S249‑S251. https://doi.org/10.1037/tra0000773
Kövecses, Z. (2011). Język, umysł, kultura. Praktyczne wprowadzenie (A. Kowalcze‑Pawlik i M. Buchta, tłum.). Universitas.
Krawczyk‑Wasilewska, V. (2020). COVID‑19 jako paradygmat choroby globalnej. Lud, 104, 155‑184.http://dx.doi.org/10.12775/lud104.2020.07
Makowska, M. (2021). Język i obraz wobec koronawirusa. Forum Lingwistyczne, 8, 1‑14. http://doi.org/10.31261/FL.2021.08.09
Nutbeam, D. (1998). Health promotion glossary. Health Promotion International, 13(4), 349‑364.
Semino, E. (2021). Not Soldiers but Fire‑fighters‑Metaphors and Covid‑19. Health Communication, 36(1), 50‑58. DOI: 10.1080/10410236.2020.1844989
Tay, D. (2016). Using metaphor in healthcare: mental health. W: Z. Demjén i E. Semino (red.), The Routledge handbook of metaphor and language (s. 371‑384). Routledge.
Thibodeau, P.H., Hendricks, R.K. i Boroditsky, L. (2017). How linguistic metaphor scaffolds reasoning. Trends in Cognitive Sciences, 21(11), 852‑863. https://doi.org/10.1016/j.tics.2017.07.001
Wallis, P. i Nerlich, B. (2005). Disease metaphors in new epidemics: the UK media framing of the 2003 SARS epidemic. Social Science & Medicine, 60(11), 2629‑2639. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2004.11.031
Wicke, P. i Bolognesi, M. (2020). Framing COVID‑19: How we conceptualize and discuss the pan‑demic on Twitter. PLoS ONE, 15(9), e0240010. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0240010
Wojtukiewicz, A. (2020). Pandemia COVID‑19 – metaforyka w głównych wydaniach polskich dzienników telewizyjnych. com.press, 3(2), 50‑67.
Zbróg, Z. i Zbróg, P. (2016). Reprezentacje społeczne jako nośniki pamięci zbiorowej. Horyzonty Wychowania, 15(36), 1127. DOI:10.17399/HW.2016.153601
Copyright (c) 2021 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
