Metafory pojęciowe dotyczące zdrowia psychicznego w trakcie pandemii COVID‑19 w Polsce

Słowa kluczowe: metafora pojęciowa, kompetencje zdrowotne, pandemia Covid-19, ramowanie metaforyczne, zdrowie psychiczne

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest analiza wypowiedzi psychologów i psychiatrów w wywiadach opublikowanych w prasie i/lub portalach internetowych, dotyczących wyzwań, jakie dla równowagi psychicznej stanowi codzienność pandemii COVID‑19 w Polsce.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł wypełnia lukę w badaniach dyskursu publicznego odnośnie do zdrowia psychicznego podczas epidemii wywołanej przez wirus SARS‑CoV‑2, przyjmując założenia teoretyczne i metodologiczne językoznawstwa kognitywnego, zgodnie z którymi metafora manifestująca się w języku ma w istocie naturę pojęciową.

PROCES WYWODU: Przedmiotem badania są metafory pojęciowe używane przez psychologów i psychiatrów w komunikowaniu wiedzy eksperckiej w dyskursie publicznym. Artykuł rozpatruje tę kwestię w kontekście rozwijania kompetencji zdrowotnych społeczeństwa w celu przeciwdziałania zaburzeniom psychicznym wywołanym przez pandemię.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki analizy wskazują, że trafnie dobrane metafory usprawniają proces wnioskowania na temat relacji przyczynowo‑skutkowych pomiędzy zaistnieniem sytuacji epidemicznej a wystąpieniem zaburzeń psychicznych w różnych grupach wiekowych społeczeństwa polskiego.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wyniki bieżącej analizy mogą stanowić podstawę do dalszych badań na temat kognitywnych podstaw skutecznych sposobów popularyzacji wiedzy eksperckiej o zdrowiu psychicznym, ze szczególnym uwzględnieniem tych obszarów codzienności epidemicznej, które mogą łatwo podlegać dezinformacji.

Bibliografia

Craig, D. (2020). Pandemic and its metaphors: Sontag revisited in the COVID‑19 era. European Journal of Cultural Studies, 23(6), 1025‑1032. doi.org/10.1177/1367549420938403

Demjén, Z. i Semino, E. (2016). Using metaphor in healthcare. W: Z. Demjén i E. Semino (red.), The Routledge handbook of metaphor and language (s. 385‑399). Routledge.

Doroszewska, A., Dudek, D., Jabłoński, M., Kłosińska, K., Murawiec, S. i Sobczak, B. (2021). Wrażliwi na słowa. Wrażliwi na ludzi. Rekomendacje dotyczące językaniedyskryminującego osób z zaburzeniami psychicznymi. Psychiatria, 18(2), 163‑167.

Evans, V. (2007). Leksykon językoznawstwa kognitywnego. Universitas.

Gambin, M. (red.). (2021). Pandemia COVID‑19 w Polsce. Perspektywa psychologiczna. 24 raporty z badań ekspertów. https://covid.psych.uw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/50/2021/03/raporty-covid-2020.pdf

Gibbs, R. (2016). Metaphor, language, and dynamical systems. W: Z. Demjén i E. Semino (red.), The Routledge handbook of metaphor and language (s. 56‑69). Routledge.

Gibbs, R. (2017). Metaphor wars. Cambridge.

Heitzman, J. (2020). Wpływ pandemii COVID‑19 na zdrowie psychiczne. Psychiatria Polska, 54(2), 187‑198. DOI: https://doi.org/10.12740/PP/120373

Jaspal, R. i Nerlich, B. (2020). Social representations, identity threat, and coping amid COVID‑19. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 12(S1), S249‑S251. https://doi.org/10.1037/tra0000773

Kövecses, Z. (2011). Język, umysł, kultura. Praktyczne wprowadzenie (A. Kowalcze‑Pawlik i M. Buchta, tłum.). Universitas.

Krawczyk‑Wasilewska, V. (2020). COVID‑19 jako paradygmat choroby globalnej. Lud, 104, 155‑184.http://dx.doi.org/10.12775/lud104.2020.07

Makowska, M. (2021). Język i obraz wobec koronawirusa. Forum Lingwistyczne, 8, 1‑14. http://doi.org/10.31261/FL.2021.08.09

Nutbeam, D. (1998). Health promotion glossary. Health Promotion International, 13(4), 349‑364.

Semino, E. (2021). Not Soldiers but Fire‑fighters‑Metaphors and Covid‑19. Health Communication, 36(1), 50‑58. DOI: 10.1080/10410236.2020.1844989

Tay, D. (2016). Using metaphor in healthcare: mental health. W: Z. Demjén i E. Semino (red.), The Routledge handbook of metaphor and language (s. 371‑384). Routledge.

Thibodeau, P.H., Hendricks, R.K. i Boroditsky, L. (2017). How linguistic metaphor scaffolds reasoning. Trends in Cognitive Sciences, 21(11), 852‑863. https://doi.org/10.1016/j.tics.2017.07.001

Wallis, P. i Nerlich, B. (2005). Disease metaphors in new epidemics: the UK media framing of the 2003 SARS epidemic. Social Science & Medicine, 60(11), 2629‑2639. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2004.11.031

Wicke, P. i Bolognesi, M. (2020). Framing COVID‑19: How we conceptualize and discuss the pan‑demic on Twitter. PLoS ONE, 15(9), e0240010. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0240010

Wojtukiewicz, A. (2020). Pandemia COVID‑19 – metaforyka w głównych wydaniach polskich dzienników telewizyjnych. com.press, 3(2), 50‑67.

Zbróg, Z. i Zbróg, P. (2016). Reprezentacje społeczne jako nośniki pamięci zbiorowej. Horyzonty Wychowania, 15(36), 1127. DOI:10.17399/HW.2016.153601

Opublikowane
2021-06-09
Jak cytować
Stadnik, K. (2021). Metafory pojęciowe dotyczące zdrowia psychicznego w trakcie pandemii COVID‑19 w Polsce. Horyzonty Wychowania, 20(55), 73-83. https://doi.org/10.35765/hw.2112