Wybrane konteksty relacji rodzinnych w percepcji dzieci wychowywanych w zrekonstruowanych systemach rodzinnych na podstawie badania testem relacji rodzinnych
Abstrakt
CEL NAUKOWY: W artykule uwagę skoncentrowałyśmy na dziecięcej percepcji obrazu złożonych systemów rodzinnych, jakimi są rodzinny patchworkowe.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy stanowią wybrane aspekty relacji rodzinnych z perspektywy dzieci należących do rodzin patchworkowych. Badanie zostało wykonane w strategii badań jakościowych. Zastosowano test relacji rodzinnych oraz przeprowadzono wywiady pogłębione z dorosłymi członkami rodzin zrekonstruowanych.
PROCES WYWODU: Kryzys w obrębie związków małżeńskich powoduje wzrost alternatywnych form życia rodzinnego. Coraz powszechniejsze stają się rodziny zrekonstruowane, określane także jako rodziny typu patchwork. Tworzy je para dorosłych, z których przynajmniej jedno lub też oboje mają dzieci z poprzednich związków. W skład tej złożonej rodzinnej struktury wchodzą także biologiczni rodzice dzieci, pozostający na co dzień poza systemem zasadniczym. Stworzenie nowej rodziny jest wymagającym zadaniem.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Badane rodziny zrekonstruowane, bez względu na to, jak dobrze poradziły sobie z procesem integracji rodzinnej, musiały stawić czoła różnym wyzwaniom, między innymi przebudowie granic zewnętrznych i wewnętrznych swoich rodzin, stworzyć nową hierarchię rodzinną, ustalić role rodzicielskie rodziców przybranych, uporać się z konfliktami lojalności. Procesy te ukazane zostały z perspektywy dzieci należących do zrekonstruowanych systemów rodzinnych.
WNIOSKI, REKOMENDACJE I APLIKACYJNE ZNACZENIE WPŁYWU BADAŃ: Dzięki badaniu przeprowadzonemu z użyciem testu relacji rodzinnych mogłyśmy określić formy relacji rodzinnych oraz stosunków uczuciowych panujących w badanych rodzinach patchworkowych w percepcji dzieci wychowywanych w tych systemach. Wyniki naszych analiz mogą posłużyć innym badaczom jako inspiracja do dalszych eksploracji w tym obszarze, a praktykom jako wskazówka w kształtowaniu optymalnych stosunków uczuciowych w rodzinach zrekonstruowanych.
Bibliografia
Bray, J.H., i Kelley, J. (1999). Stepfamilies: Love, marriage, and parenting in the first decade. Random House.
Golish, T.D. (2003). Stepfamily communication strengths: Understanding the ties that bind. Human Communication Research, 29(1), 41–80.
Hetherington, E.M. (1993). An overview of the Virginia longitudinal study of divorce and remarriage with a focus on early adolescence. Journal of Family Psychology, 7(1), 39–56.
Hetherington, E.M. (1999). Family functioning and the adjustment of adolescent siblings in diverse types of families. Monographs of the Society for Research in Child Development, 64, 1–25.
Hetherington, E.M., i Stanley-Hagan, M.S. (1995). Parenting in divorced and remarried families. W: M. Bornstein (red.), Handbook of parenting (pp. 61–83). Erlbaum.
Jensen, T.M., i Ganong, L.H. (2020). Stepparent–child relationship quality and couple relationship quality: Stepfamily household type as a moderating influence. Journal of Family Issues, 41(5), 589–610.
King, V., Boyd, L.M., i Thorsen, M.L. (2015). Adolescents’ perceptions of family belonging in stepfamilies. Journal of Marriage and the Family, 77(3), 761–774.
Kwak, A. (2000). Rodziny rekonstruowane – problemy i zagadnienia. W: E. Milewska, i A. Szymanowska (red.), Rodzice i dzieci. Psychologiczny obraz sytuacji problemowych (s. 78–99). Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Lewandowska-Walter, A. (2014). Rodzina zrekonstruowana. W: I. Janicka, i H. Liberska (red.), Psychologia rodziny (s. 305–329). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lewandowska-Walter, A., i Błażek, M. (2018). Test relacji rodzinnych TRR. Pracownia Testów Psychologicznych i Pedagogicznych.
Przybył, I. (2020). Dziecko jako atrybut małżeństwa? Społeczno-kulturowe uwarunkowania procesu separacji małżeństwa i rodzicielstwa. W: M. Bieńko, M. Rosochacka-Gmitrzak, i E. Wideł (red.), Obrazy życia rodzinnego i intymności. Książka dedykowana profesor Annie Kwak (s. 223–236). Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Skaggs, M.J., i Jodl, K.M. (1999). Adolescent adjustment in nonstepfamilies and stepfamilies. Monographs of the Society for Research in Child Development, 64, 144–160.
Szlendak, T. (2012). Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Visher, E.B., i Visher, J.S. (1993). Remarriage families and stepparenting. W: F. Walsh (red.), Normal family processes (s. 235–253). Guilford Press
Copyright (c) 2022 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
