Embodiment in Old Age

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest ukazanie cielesności w odniesieniu do czterech obszarów sprawczości człowieka. Prezentowane wyniki są częścią większego projektu dotyczącego uczenia się bycia osobą starą.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Głównym problemem badawczym jest zrozumienie, jak różnicują się strategie, działania i postawy wobec własnej cielesności badanych osób w różnych obszarach sprawczości. Badania osadzone zostały w paradygmacie konstrukcjonistycznym i metodologii teorii ugruntowanej.

PROCES WYWODU: Przedstawiono cztery obszary sprawczości umieszczone na kontinuum, gdzie po jednej stronie znajdują się siły wpychające człowieka w zależność, a na drugim jego krańcu usytuowana jest niezależność jednostki. Obszary te wyłonione zostały w ramach prowadzonej analizy materiału empirycznego. Pozwalają one na oderwanie się od wartościujących ujęć starości i stanowią modelowe obszary funkcjonowania osoby starej. Obszary te posłużyły do prze- prowadzenia systematycznego namysłu nad cielesnością osób starych. Na końcu kategoria cielesności wpisana została w szersze struktury, jakimi są dyskursy, koncepcje i teoretyczna wiedza o starości i starzeniu się.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki analizy wskazują na wielowymiarowość starzejącego się ciała. W zależności od biograficznej sytuacji jednostki, a także społecznego jej usytuowania uruchamiane są różne strategie, działania i postawy wobec własnej cielesności.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Cielesność zajmuje szczególne miejsce w procesie uczenia się bycia osobą starą. Jest jednym z podstawowych regulatorów tego procesu. Jak się okazuje, autoidentyfikacja w dużej mierze odnosi się do cielesności. Co więcej, przedstawione wyniki badań pozwalają na zerwanie z wąskim pojmowaniem starości jedynie w kategoriach cielesnej deterioracji i rozpadu.